Areną najcięższych walk pozostaje styk obwodów charkowskiego, donieckiego i ługańskiego, ale pozycje stron nie uległy zasadniczej zmianie. Wrogie wojska rozpoczęły szturm m. Wełyka Komyszuwacha na styku dróg z Iziumu na zachód i z Barwenkowa na północ, obrońcy utrzymują główne obiekty w mieście. Żołnierze ukraińscy przywrócili kontrolę nad dwiema kolejnymi miejscowościami na obrzeżach Charkowa (Ruska Łozowa i Kutuziwka), z kolei w obwodzie donieckim mieli przejść do obrony manewrowej i lokalnie wyprowadzać kontruderzenia. Drugim pod względem intensywności działań obszarem stała się północna część obwodu zaporoskiego i granicząca z nią część obwodu donieckiego. Według Pentagonu Rosjanie mają wzmacniać zgrupowanie operujące na kierunku Zaporoża jednostkami wycofywanymi z Mariupola (w mieście pozostają siły blokujące kontrolowany przez obrońców kombinat Azowstal). Liczba zaangażowanych na Ukrainie rosyjskich batalionowych grup taktycznych miała w ciągu tygodnia wzrosnąć z 85 do 92. Po kilkunastodniowej przerwie doszło do ostrzału pogranicznych rejonów obwodu czernihowskiego z terytorium Rosji. Ataki rakietowe spadły na Kijów, Odessę i rejon szepietowski w obwodzie chmielnickim.

W ukraińskich mediach pojawiły się informacje o znaczących dostawach ciężkiego uzbrojenia z Polski. Ponad 200 czołgów T-72 ma pozwolić na wyposażenie dwóch brygad. Z zapasów Wojska Polskiego armia ukraińska otrzymała także kilkadziesiąt bojowych wozów piechoty BMP-1, haubice samobieżne 2S1 „Goździk” i wieloprowadnicowe wyrzutnie pocisków rakietowych BM-21 „Grad” oraz rakiety powietrze-powietrze do myśliwców MiG-29 i Su-27. Ponadto polska prywatna spółka WB Electronics ma dostarczać na Ukrainę drony.

Służba Wywiadu Zagranicznego Rosji (SWZ) kontynuuje operację dezinformacyjną i propagandową wymierzonej przeciwko Polsce i USA. 28 kwietnia jej szef Siergiej Naryszkin stwierdził, że Waszyngton i Warszawa opracowują plan ustanowienia ścisłej kontroli wojskowo-politycznej nad „polskimi historycznymi posiadłościami na Ukrainie”. Według niego pierwszym etapem operacji będzie wkroczenie polskich wojsk do obwodów zachodnioukraińskich pod hasłem ich ochrony przed rosyjską agresją. Według SWZ Warszawa prowadzi obecnie rozmowy z administracją Bidena na temat warunków nadchodzącej misji, która rzekoma ma się z udziałem zainteresowanych państw NATO.

Władze ukraińskie przeprowadziły kolejną wymianę jeńców. Z niewoli rosyjskiej powróciło 45 ludzi (13 oficerów, 20 żołnierzy i 12 cywilów). Była to szósta wymiana jeńców odbywająca się formule 1 na 1 jeśli chodzi o wojskowych. Cywile są zwalniani w wyniku odrębnych negocjacji ze stroną rosyjską. Łączna liczba uwolnionych od końca marca wynosi 175 osób.

Według władz ukraińskich Rosjanie przymusowo deportowali ponad 30 tys. mieszkańców Mariupola. W ten sposób okupant pozbywa się z miasta osób odnoszących się niechętnie lub wrogo do sił rosyjskich. Mieszkańców przewieziono do obozów filtracyjnych zorganizowanych w pobliskich wsiach, gdzie deportowani są dzieleni według kryteriów wiekowych i płci, zabierane są im dokumenty poświadczające obywatelstwo, a po wydaniu tymczasowych certyfikatów tożsamości są wywożeni do Rosji.

W Chersoniu okupant wciąż napotyka na trudności związane z przygotowaniem „referendum” o utworzeniu tzw. Chersońskiej Republiki Ludowej. Rosjanie nie mając poparcia ze strony ludności, nie mogą przystąpić do tworzenia lokali wyborczych, mają też problem ze stworzeniem spisu wyborców. Według władz ukraińskich nie jest wykluczony scenariusz zorganizowania „fejkowego” referendum poza obszarem obwodu chersońskiego i przedstawienie inscenizacji jako faktu politycznego. Okupanci z trudem wprowadzają do obiegu rosyjską walutę. Podejmowane są również wprowadzenia do „strefy rublowej” miejscowości w obwodzie zaporoskim. W okolicach Melitopola rosyjskie władze wojskowe wymagają od przedsiębiorców otwierania sklepów, kawiarni czy miejsc rekreacji i wypoczynku. Towar pochodzący z Ukrainy ma być wycofywany ze sprzedaży, prowadzona jest kampania reklamująca towary z okupowanego Krymu, które można nabyć wyłącznie za ruble.

Władze Kijowa ponowiły apel, aby kobiety z dziećmi i osoby starsze nie wracały jeszcze do stolicy ze względu na zagrożenie kolejnymi atakami rakietowymi. Siły rosyjskie nie rezygnują z ostrzału miasta, do ataku rakietowego doszło podczas czwartkowej wizyty sekretarza generalnego ONZ Antonio Guterresa. W trakcie jego spotkania z prezydentem Wołodymyrem Zełenskim rozmawiano o utworzeniu korytarza humanitarnego dla ukraińskich żołnierzy i mieszkańców przebywających w Azowstali w Mariupolu. Guterres oświadczył, że trwają intensywne rozmowy w tej sprawie. Dzień wcześniej, po spotkaniu z prezydentem Putinem, Guterres poinformował, że Rosja „w zasadzie” zgadza się na pomoc ONZ i Czerwonego Krzyża w ewakuacji ludności cywilnej z kombinatu w Mariupolu. Rzecznik Kremla Dmitrij Pieskow zaprzeczył jednak, by miało dojść do jakichkolwiek konkretnych ustaleń w tej sprawie.

Rzecznik szefa Biura Prezydenta Mychajło Podolak nazwał dwie przyczyny, z powodu których negocjacje ze stroną rosyjską wstrzymano. Pierwszą są rosyjskie zbrodnie wojenne, które istotnie wpłynęły na atmosferę rozmów. Drugą zaś potencjał wojskowy Rosji, który pozwala na kontynuację działań militarnych na wschodzie Ukrainy. Zdaniem Podolaka Rosja dąży do uzyskania taktycznych zwycięstw w celu przekonania międzynarodowej opinii o skuteczności rosyjskiej armii.

Izba Reprezentantów Stanów Zjednoczonych przegłosowała projekt ustawy o przywróceniu programu Lend-Lease z okresu II wojny światowej, który ułatwi dostawy amerykańskiego sprzętu wojskowego na Ukrainę. Przyjęcie ustawy umożliwi natychmiastowe dostarczanie uzbrojenia dla Kijowa z odroczeniem uregulowania kosztów tych transakcji na późniejszy termin. W tym samym dniu prezydent Biden zwrócił się do Kongresu o zatwierdzenie 33 mld USD pomocy dla Ukrainy, z czego ponad 20 mld ma zostać przeznaczone na cele wojskowe.

Autorzy: Andrzej Wilk, Piotr Żochowski, Krzysztof Nieczypor.

Źródło: Ośrodek Studiów Wschodnich im. Marka Karpia.