Japońskie krążowniki lekkie należące do typu Agano zostały zbudowane i wprowadzone do służby w okresie drugiej wojny światowej. Chociaż są one zazwyczaj bardzo surowo oceniane przez historyków morskich oraz specjalistów okrętowych i nie wytrzymują porównania z amerykańskimi i brytyjskimi krążownikami lekkimi, to warto pamiętać, że w zasadzie nie powinno się ich poddawać takim zestawieniom. Zaprojektowano je bowiem jako okręty mające być przewodnikami flotylli niszczycieli, a nie klasycznymi, artyleryjskimi krążownikami lekkimi.

Dynamicznie rozwijająca się Cesarska Marynarka Wojenna Japonii przed pierwszą wojną światową stawiała nie tylko na budowę okrętów liniowych i krążowników. Bazując na sukcesach własnych torpedowców w wojnie rosyjsko-japońskiej 1904-1905, doceniała również rolę niewielkich okrętów wyposażonych w wyrzutnie torped, które były o wiele mniej kosztowne, a mimo to zdolne do zadawania zabójczych ciosów nawet dużym okrętom liniowym przeciwnika. Rosnąca liczba torpedowców, a następnie pojawienie się ich większych „braci”, czyli niszczycieli budowanych seriami – wymagało wprowadzenia odpowiedniej struktury organizacyjnej.
Ponieważ w tym czasie Japończycy pilnie uczyli się w niemal każdej dziedzinie związanej z marynarką wojenną od Brytyjczyków, nie dziwi fakt, że postanowili przyjąć za wzór do naśladowania ich strukturę organizacyjną dla swoich niszczycieli, a mianowicie podział na flotylle. Składały się one zazwyczaj z czterech dywizjonów, z których każdy dysponował czterema okrętami. Taka ilość niszczycieli we flotylli wymagała z kolei powołania zarządzającego nimi dowództwa i sztabu, które w przypadku brytyjskiej marynarki wojennej rozmieszczano na krążownikach lekkich, zwanych potocznie liderami.
Japończycy przyjąwszy 10 lipca 1914 r. brytyjski system organizacyjny utworzyli flotylle, dla których liderami, czyli okrętami flagowymi i wsparcia artyleryjskiego początkowo miały być stare krążowniki pancerne. Z powodu ich niewielkiej prędkości nie było to jednak zbyt szczęśliwe rozwiązanie. Dlatego pięć lat później wprowadzono do służby dwa krążowniki lekkie Tenryu i Tatsuta, dedykowane do pełnienia roli przewodników flotylli niszczycieli. Ponieważ jednak zbudowano je wykorzystując przestarzałe rozwiązania konstrukcyjne sprzed pierwszej wojny światowej, dalszych jednostek typu Tenryu już nie skonstruowano.
W 1923 r. Cesarska Marynarka Wojenna Japonii podjęła decyzję o budowie szesnastu krążowników lekkich o wyporności 5600 t, mających być liderami flotylli niszczycieli (osiem) i flotylli okrętów podwodnych (osiem). Ponieważ jednak Japonia realizowała również w tym czasie bardzo ambitne projekty budowy krążowników waszyngtońskich, co wyczerpywało dopuszczalne, traktatowe limity tonażowe, zaniechano realizacji planu budowy szesnastu liderów. Dopiero w kolejnej dekadzie powrócono do tej koncepcji, planując budowę sześciu krążowników – liderów flotylli niszczycieli o wyporności 5000 t, prędkości 35 w, uzbrojonych w 6 armat 140 mm i 4 wyrzutnie torped nowego typu 610 mm. Okrętów tych jednak również nie zbudowano, w tym czasie skupiono się bowiem na budowie dużych krążowników lekkich typu Mogami (w międzyczasie dla kolejnych budowanych japońskich niszczycieli liderami były krążowniki typów Kuma, Nagara i Sendai).
Kiedy w 1936 r. Japonia ostatecznie uwolniła się od wszelkich ograniczeń traktatowych, rezygnując z udziału w II Morskiej Konferencji Londyńskiej (już wcześniej bowiem, bo 29 grudnia 1934 r., wypowiedziała ona wszystkie dotyczące marynarki wojennej ustalenia Traktatu Waszyngtońskiego), jedynym ograniczeniem dla realizacji ambitnych programów rozbudowy Cesarskiej Marynarki Wojennej Japonii stały się warunki finansowe i możliwości przemysłu stoczniowego. W ten sposób powróciła idea budowy specjalnych krążowników, przeznaczonych na okręty flagowe dla flotylli niszczycieli. W czerwcu 1936 r. w ramach Czwartego Programu Uzupełniającego podjęto decyzję o budowie trzynastu takich okrętów o wyporności 6000 t do 1945 r.