Antena radaru Sea Giraffe AMB jest na tyle zwarta i lekka, że bez problemu może być instalowana na szczytach masztów nawet niewielkich jednostek pływających.

W ofercie szwedzkiego koncernu Saab pojawiła się nowa wersja radaru obserwacji sytuacji powietrznej i nawodnej Sea Giraffe AMB – znanego z naszych okrętów rakietowych typu Orkan, jednostek Marynarki Wojennej Królestwa Szwecji, czy US Navy. Gdyby najnowsza odmiana „morskiej żyrafy” trafiła na maszty planowanych do pozyskania okrętów obrony wybrzeża Miecznik i okrętów patrolowych z funkcją zwalczania min Czapla, moglibyśmy myśleć o racjonalnej unifikacji wyposażenia Marynarki Wojennej oraz obniżeniu kosztów jego eksploatacji.

Nowe uwarunkowania operacyjne

Analitycy firmy Saab bardzo szybko zauważyli, że od kilkunastu lat marynarki wojenne różnych państw zmieniają swoje wymagania operacyjne, skupiając się nie tylko na działaniu oceanicznym czy pełnomorskim, ale przede wszystkim na operowaniu w sytuacjach, których w żaden sposób nie można określić mianem pełnoskalowego konfliktu zbrojnego, w złożonych warunkach nawigacyjnych, przy dużym nasileniu ruchu jednostek pływających i bardzo często w pobliżu regionów przybrzeżnych. Takie działania są często określane jako morskie operacje bezpieczeństwa (Maritime Security Operations) i nie są one związane jedynie z użyciem uzbrojenia, ale przede wszystkim z kontrolą morskich linii komunikacyjnych, prowadzeniem pokojowych operacji bezpieczeństwa (Peacetime Security Operations), a nawet wyłącznie na udzielaniu pomocy humanitarnej. Wspólną cechą tych wszystkich misji jest potrzeba posiadania pełnej morskiej świadomości sytuacyjnej w bardzo zatłoczonych i skomplikowanych rejonach działania.
W międzyczasie pojawiły się zupełnie nowe zagrożenia, ale i możliwości – związane głównie z wprowadzeniem bezzałogowych aparatów latających. Pozwoliły one siłom morskim i lądowym na zdobycie większej ilości danych o obszarach niebezpiecznych oraz na rozszerzenie rejonu obserwacji, zmniejszając diametralnie ryzyko, jakie zawsze istnieje w odniesieniu do platform załogowych. Stanowią więc one pomoc, ale użyte przez przeciwnika, mogą być poważnym zagrożeniem, tym bardziej, że często są trudne do wykrycia. Jednocześnie pojawienie się na okrętach własnych bezzałogowców lub śmigłowców wymusza integrację systemów obserwacyjnych tak, by zapewniały one skuteczny system nadzoru sytuacji wokół okrętu i możliwości identyfikacji środków własnych lub użytych przez wroga.
Zarówno ta, coraz większa, złożoność starych i nowych zagrożeń, jak i konieczność skupienia się na działaniu w warunkach przybrzeżnych, stały się najważniejszym wyzwaniem dla okrętowych systemów obserwacji technicznej, a także dla ich operatorów, którzy niekiedy przy ograniczonym stanie osobowym, na bazie wielu danych, muszą przygotować dla dowódcy rozpoznany, syntetyczny obraz sytuacji taktycznej. Dlatego zaawansowane systemy monitorowania są kluczem podczas działań w trudnych warunkach nawigacyjno-operacyjnych. Tym bardziej, że w takich sytuacjach dąży się do maksymalnego skrócenia czasu, jaki może upłynąć od momentu wykrycia obiektu w powietrzu, na wodzie lub pod jej powierzchnią, do chwili użycia przeciwko niemu uzbrojenia.
Pokładowe systemy okrętowe musi więc cechować szybkie i dokładne działanie, jak najbardziej zmniejszając liczbę czynności wykonywanych przez operatorów, jednocześnie gwarantując niezawodność i skuteczność. Wychodząc z takich założeń Saab opracował nową wersję radaru Sea Giraffe AMB – oferując ją m.in. polskiej Marynarce Wojennej.

Lądowy i morski Sea Giraffe AMB

Radar Sea Giraffe AMB to wielozadaniowa stacja radiolokacyjna średniego zasięgu, która od początku była projektowana jako system obserwacyjny do jednoczesnego wykrywania i śledzenia małych, szybkich obiektów o ograniczonej skutecznej powierzchni odbicia oraz celów powietrznych, działających na różnych wysokościach, w warunkach silnych zakłóceń naturalnych (wynikających z hydrometeorologii akwenów i ukształtowania linii brzegowej).
Szwedzcy konstruktorzy zadbali również o to, by operatorzy nie byli przeciążeni pracą, automatyzując sposób wykrywania i śledzenia celów, ułatwiając proces eliminowania zakłóceń (w tym zakłóceń fluktuujących, pochodzących np. od fal) oraz zmniejszając prawdopodobieństwo występowania fałszywych alarmów. Radar Sea Giraffe AMB zapewnia również odpowiedni poziom niezawodności. Szwedzi podkreślają, że od 2007 r. udało się uzyskać stopień jego dostępności na poziomie 97% – w warunkach pracy ciągłej (24/7) i przy niekorzystnej pogodzie.
Sea Giraffe AMB to morska stacja radiolokacyjna, pomimo że jest również proponowana jako naziemny radar mobilny – np. dla systemów obrony przeciwlotniczej i jednostek obrony wybrzeża. W wersji okrętowej dodano jednak wiele specyficznych rozwiązań, jak np. układ kompensacji przechyłów okrętu, czy też różne sposoby orientowania zobrazowania na ekranie w odniesieniu do obserwacji nawodnej.
Radar Sea Giraffe AMB to również stacja trójwspółrzędna. Wysokość, na jakiej leci obiekt, określa się mierząc kąt elewacji (od 0° do ponad 70°), który ustala się dzięki elektronicznie utworzonej, odbiorczej wielowiązkowej charakterystyce antenowej (która składa się z 14 rozmieszczonych w pionie wiązek). Przy czym pomiar kąta elewacji odbywa się poprzez porównanie sygnałów odbitych od celu i odebranych przez dwie sąsiadujące ze sobą wiązki.