PL Los Angeles obsłużył 28,78 mln pasażerów i w odniesieniu do roku poprzedniego utracił 59,3 mln osób (-67,3%). Na zdjęciu B787 linii American Airlines podczas jednego z rejsów do tego portu.
Rynek transportu lotniczego odgrywa kluczową rolę w rozwoju globalnej gospodarki, będąc trwałym elementem nowoczesnych społeczeństw. Ruch lotniczy w poszczególnych regionach świata jest rozłożony nierównomiernie i zależy głównie od poziomu gospodarczego państw (duży azjatycki lub amerykański port ma większy ruch cargo niż łącznie wszystkie porty afrykańskie). Kluczowym elementem rynku są lotniska komunikacyjne i działające na nich porty lotnicze. Funkcjonuje ich około 2500, od największych obsługujących dziennie po kilkaset samolotów, do najmniejszych gdzie lądują sporadycznie.
Lotniska komunikacyjne są głównie zlokalizowane przy aglomeracjach miejskich, a z uwagi na: wymogi bezpieczeństwa, duże powierzchnie i uciążliwości związane z hałasem zazwyczaj znajdują się w znacznej odległości od ich centrum (europejska średnia to 18,6 km). Największymi lotniskami komunikacyjnymi na świecie pod względem wielkości zajmowanej powierzchni są: saudyjskie Dammam King Fahd (776 km²), Denver (136 km²), Stambuł (76 km²), Texas Dallas-Fort Worth (70 km²), Orlando (54 km²), Washington Dulles (49 km²), Houston George Bush (44 km²), Shanghai Pudong (40 km²), Kair (36 km²) i Bangkok Suvarnabhumi (32 km²). Natomiast pod względem cech eksploatacyjno-technicznych i zdolności do obsługi poszczególnych typów samolotów, lotniska są skategoryzowane przez system kodów referencyjnych. Składa się on z cyfry i litery, z tego cyfra od 1 do 4 odzwierciedla długość pasa startowego, a litera od A do F determinuje parametry techniczne samolotu. Typowe lotnisko, które może przyjmować samoloty Boeing 737, powinno posiadać minimum kod referencyjny 3C (droga startowa 1200-1800 m).
Do oznaczania lokalizacji lotnisk i portów stosuje się kody nadawane przez Organizację ICAO i zrzeszenie przewoźników lotniczych IATA. Kody ICAO są czteroliterowe, z czego pierwsza litera oznacza część świata, druga region administracyjny lub państwo, a ostatnie dwie identyfikują dane lotnisko (np. EPWA – Europa, Polska, Warszawa). Kody IATA są trzyliterowe i najczęściej nawiązują do nazwy miasta, gdzie jest port zlokalizowany (np. OSL – Oslo) lub do nazwy własnej (np. CDG – Paryż, Charles de Gaulle).
Największy port lotniczy na świecie chiński Guangzhou Baiyun International Airport, obsłużył 43,76 mln pasażerów (-40,5%). Z uwagi na dużo gorsze wyniki innych portów awansował w globalnym rankingu aż o 10 miejsc w górę. Na zdjęciu A380 linii China Southern przed terminalem portu.
Organizacją zrzeszającą porty lotnicze na świecie jest założona w 1991 r. ACI Airport Council International. Reprezentuje ona ich interesy w rozmowach i negocjacjach z: organizacjami międzynarodowymi (np. ICAO, IATA i Eurocontrol), liniami lotniczymi, służbami ruchu lotniczego, a także opracowuje standardy portowej obsługi samolotów. W styczniu 2021 r. ACI zrzeszało 701 operatorów zarządzających 1933 lotniskami w 183 krajach. Odbywa się w nich 95% globalnego ruchu, co pozwala uznawać dane statystyczne tej organizacji za reprezentatywne dla całego lotnictwa komunikacyjnego. ACI World ma swoją siedzibę w Montrealu i jest wspierana przez wyspecjalizowane komisje i zespoły zadaniowe oraz pięć biur regionalnych.
W 2019 r. przychody finansowe uzyskane przez porty lotnicze wyniosły 180,9 mld dol., w tym: 97,8 mld dol. z działalności lotniczej (np. opłaty za obsługę pasażerów i cargo, lądowanie i postój samolotu), a 72,7 mld dol. z działalności pozalotniczej (np. koncesje na usługi, gastronomię, parkingi i wynajem powierzchni).
W ub. roku porty lotnicze na świecie obsłużyły 3,36 mld pasażerów, tj. o 5,8 mld mniej niż rok wcześniej. Spadek ruchu wyniósł więc -63,3%, a największy odnotowały porty: Europy (-69,7%) i Bliskiego Wschodu (-68,8%). Na dwóch dużych rynkach azjatyckim i północnoamerykańskim ruch pasażerski zmniejszył się odpowiednio o -59,8% i -61,3%. W wartościach liczbowych najwięcej pasażerów ubyło w portach Azji i wysp Pacyfiku (-2,0 mld pas.), Europy (-1,7 mld) i Ameryki Północnej.
Przez pierwsze dwa miesiące 2020 r. loty w większości państw odbywały się bez większych ograniczeń i porty obsłużyły w tym kwartale 1592 mln podróżnych, co stanowiło 47,7% wyniku rocznego. W kolejnych miesiącach piętno na ich funkcjonowaniu odcisnęła pierwsza fala pandemii koronawirusa, kiedy to w większości państw wprowadzony został lockdown (ang. blokada, zakaz wyjścia) i ograniczenia wykonywania regularnej komunikacji lotniczej. Drugi kwartał zamknął się liczbą 251 mln pasażerów, co stanowiło 10,8% wyniku kwartalnego z roku poprzedniego (2318 mln pas.). Faktycznie rynek transportu lotniczego przestał funkcjonować, a największe kwartalne spadki ruchu odnotowały porty: Afryki (-97,3%), Bliskiego Wschodu (-96,3%) i Europy. Od połowy roku ruch był sukcesywnie wznawiany. Jednak nadejście drugiej fali epidemii i wdrażanie kolejnych ograniczeń, mających zapobiegać rozprzestrzenianiu Covid-19, ponownie wyhamowało ruch lotniczy. W trzecim kwartale porty lotnicze obsłużyły 737 mln pasażerów, co stanowiło 22% wyniku rocznego. W odniesieniu do takiego samego okresu roku poprzedniego największe kwartalne spadki ruchu odnotowały wówczas porty: Bliskiego Wschodu (-85,4%), Afryki (-82,9%) i Ameryki Południowej. W czwartym kwartale porty obsłużyły 779 mln pas., a ruch lotniczy w poszczególnych państwach był zależny od wprowadzonych ograniczeń w podróżowaniu. Największą kwartalną dynamikę spadku ruchu pasażerskiego wynoszącą -78,3% odnotowały porty Europy, a najmniejszych strat doznały porty Azji i wysp Pacyfiku (-58,5%) i Ameryki Południowej.
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
