Japonia jest kwintesencją morskiego państwa otoczonego morzami i oceanem, ma szóstą najdłuższą linię brzegową na świecie i szóstą co do wielkości wyłączną morską strefę ekonomiczną. Japonia jest w bardzo dużym stopniu uzależniona od zagranicznych zasobów, towarów i rynków zbytu – 90% wymiany gospodarczej opiera się na morskich szlakach komunikacyjnych. Uwarunkowania geograficzne wymagają stałej obecności sił morskich w pobliżu archipelagu Wysp Japońskich. Sprawy nie ułatwia sąsiedztwo takich państw jak Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna, która rozwija swoje siły rakietowe, w tym systemy przenoszone przez okręty podwodne (szerzej w WiT 5/2021). To właśnie te przyczyny – zagrożenie atakami rakietowymi i spod wody, ale też desantem na wyspy powodują, że Tokio utrzymuje liczne siły nawodne zdolne im przeciwdziałać.
W oparciu o Strategię Bezpieczeństwa Narodowego zatwierdzoną w grudniu 2013 r. i Wytyczne Programu Obrony Narodowej, wprowadzone w grudniu 2018 r., Japońskie Morskie Siły Samoobrony (Kaijō Jieitai, często używana jest nazwa anglojęzyczna Japan Maritime Self-Defense Force i skrót od niej – JMSDF) prowadzą działania w kierunku: obrony własnego terytorium i jego okolic, zapewnienia bezpieczeństwa ruchu morskiego oraz stworzenia pożądanego środowiska bezpieczeństwa. JMSDF nie są osamotnione w tych zadaniach. Wspomagają je siły morskie sojuszników, przede wszystkim Stanów Zjednoczonych Ameryki.
Rdzeń sił nawodnych JMSDF skoncentrowano we Flocie Sił Eskortowych. Składają się na nią 1., 2., 3. i 4. flotylla eskortowa oraz Siły Okręgu Morskiego. Cztery flotylle eskortowe mają do dyspozycji wielkie niszczyciele śmigłowcowe Hyūga (DDH 181) i Ise (DDH 182) oraz Izumo (DDH 183) i Kaga (DDH 184), niszczyciele przeciwlotnicze z systemem Aegis typów Kongō, Atago i Maya (łącznie osiem) przystosowane do obrony przed zagrożeniami z powietrza, w tym pociskami balistycznymi, jak też niszczyciele rakietowe typów: Asahi (dwa), Akizuki (cztery), Takanami (pięć), Murasame (dziewięć) i najstarszego Hatakaze (dwa). Okręty te stoją na pierwszej linii obrony wysp przed atakami dowolnego rodzaju. Uczestniczą też w misjach zagranicznych, ćwiczeniach i operacjach międzynarodowych itp.
Natomiast Siły Okręgu Morskiego podzielono na 11., 12., 13., 14. i 15. dywizjon eskortowy. Wykorzystują one stare niszczyciele typu Asagiri i niszczyciele eskortowe typu Abukuma. Zadaniem tych słabiej uzbrojonych jednostek jest obrona wysp w bezpośredniej bliskości, na wodach wewnętrznych. Dzięki ograniczeniu zadań, jakie miały wypełniać, udało się zmniejszyć stopień skomplikowania ich konstrukcji, systemów walki, obniżyć czas budowy i cenę jednostkową. Niszczyciele wspomnianych typów, szczególnie eskortowe, są już zupełnie przestarzałe.
Koncepcja szybkiego okrętu wielozadaniowego do walki z zagrożeniami podwodnymi i minami została po raz pierwszy podniesiona w 2005 r., kiedy Biuro Sztabu Marynarki zaangażowało Japońskie Stowarzyszenie Przemysłu Obronnego do opracowania studium wykonalności jednostki podobnej do Littoral Combat Ships (LCS) US Navy. Nacisk położono na szybkość produkcji i redukcję kosztów. Jednak Japończycy wkrótce odkryli, że cena takiego okrętu byłaby wygórowana, nawet po okrojeniu wymagań taktyczno-technicznych, i pomysł trafił do szuflady. Dopiero pod koniec 2013 r. ponownie przypomniano sobie o okrętach wielozadaniowych, tym razem w Wytycznych Obronnych i Średnioterminowym Planie Obronnym, w których Ministerstwo Obrony chciało zwiększyć ogólną liczbę okrętów eskortowych z 47 do 54. W następnym roku rząd w Tokio z premierem Shinzō Abe na czele zniósł całkowity zakaz eksportu uzbrojenia, co mogło oznaczać, że taka jednostka znów wydawała się rentowna, choćby za sprawą potencjalnego rynku eksportowego, jak też obniżonych kosztów ze względu na postęp techniczny.
W 2010 r. wycofano parę niszczycieli eskortowych starszego typu Yūbari, zaś pięć lat później Ministerstwo Obrony w Tokio wreszcie przeznaczyło fundusze na prace nad „kompaktowym niszczycielem ze zdolnościami wielofunkcyjnymi”, a także nad nowym systemem radiolokacyjnym do niego. Jednostkę oznaczono 30DEX (czasem spotyka się 30DX).
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu