Para samolotów Mirage 2000D renové z dywizjonu ECE 1/30 Côte d'Argent. Z prawej maszyna o numerze 639 z podwieszonym zasobnikiem celowniczym Damoclès.

Będące wołami roboczymi francuskiego lotnictwa wojskowego, samoloty wielozadaniowe Dassault Aviation Mirage 2000D uczestniczą w wielu operacjach bojowych poza terytorium Francji i sprawdzają się w nich doskonale. Zmiany jakościowe w strukturach Armée de l’air po zakończeniu służby przez Mirage 2000N (2018 r.) i planowanym wycofaniu Mirage 2000C (2021 r.) oraz Mirage 2000-5F (2025 r.) sprawiają, że już niedługo w służbie pozostaną wyłącznie typowo wielozadaniowe (fr. omni-rôle) samoloty bojowe firmy Dassault – Rafale i Mirage 2000D renové.

Powojenna historia lotnictwa wojskowego Republiki Francuskiej to czas odradzania się po II wojnie światowej własnego, niegdyś potężnego, przemysłu lotniczego. Mimo ogromnych wojennych zniszczeń, już w 1946 r. Francja, po oblocie samolotu SE6000 Espadon, weszła jako szósta do elitarnej grupy państw, które zastosowały silnik odrzutowy do napędu maszyny wojskowej. W latach 50. samoloty własnej konstrukcji i produkcji znów zaczęły dominować w Armée de l’air. W następnych dekadach zastępowały je kolejne konstrukcje, w tym ponaddźwiękowe, w większości będące dziełem firmy Dassault. W latach 70. zaczęto w niej prace nad projektem nowego myśliwca, określanego jako Delta 1000, potem Delta 2000, wreszcie Mirage 2000. Samolot produkowano seryjnie w kilku wersjach w latach 1982–2007 i jest do dziś użytkowany przez Armée de l’air, a także siły powietrzne: Indii, Zjednoczonych Emiratów Arabskich, Tajwanu, Grecji, Egiptu, Kataru. Łącznie powstało 601 maszyn tej rodziny.

Pierwszym rodzajem uzbrojenia kierowanego laserowo zintegrowanym z Mirage 2000D od razu po wejściu maszyn do służby był pocisk kierowany „powietrze–ziemia” Aérospatiale AS-30L.

Mirage 2000D – krótka historia

Ostatnią wersją produkcyjną Mirage 2000 (nie licząc modernizacji wersji C – 2000-5) jest wersja uderzeniowa Mirage 2000D. Do uzbrojenia weszła w 1995 r., a na przestrzeni lat jej zdolności bojowe systematycznie rosły dzięki dostosowywaniu do przenoszenia ciągle nowocześniejszych środków rażenia i wyposażenia nawigacyjno-celowniczego. Wciąż wysoka efektywność tych maszyn skłoniła francuski resort obrony do decyzji o modernizacji Mirage 2000D, pomimo dysponowania znacznie nowocześniejszymi Rafale, i systematycznego wycofywania z linii innych wersji Mirage 2000.

Na samolotach tej wersji zastosowano zarówno szereg wyposażenia z poprzednich odmian (B i N), jak też nowe, opracowane w ostatnich latach. Również arsenał uzbrojenia obejmuje zarówno wcześniej opracowane i powszechnie wykorzystywane środki bojowe, a także te, które pojawiły się w użyciu już podczas eksploatacji maszyn. W stosunku do innych samolotów rodziny, wersja D przeszła w toku służby bodaj najwięcej modernizacji, a ostatnia z nich, zaplanowana w drugiej dekadzie XXI w. oraz aktualnie realizowana, sprawia, że wersja uderzeniowa Mirage 2000 pozostanie w służbie jeszcze w latach 30. i zostanie wycofana ze służby w Armée de l’air jako ostatnia z całej rodziny samolotów Mirage.

Pierwszy lot prototypu jednomiejscowego Mirage 2000 miał miejsce 10 marca 1978 r., a dostawy pierwszych egzemplarzy w wersji myśliwskiej C rozpoczęły się w 1983 r. Dwumiejscowa wersja szkolno-bojowa Mirage 2000B, oblatana 11 października 1980 r., stała się pierwowzorem specjalistycznych odmian – Mirage 2000N (oblot 3 lutego 1983 r.), przeznaczonej do przeprowadzania ataków przy pomocy bomb nuklearnych AN-52, a potem pocisków kierowanych ASMP (potem ASMP-A) z głowicą termojądrową, i właśnie Mirage 2000D.

Po koniec lat 80. przyszłość francuskiego lotnictwa bojowego wiązano z nową konstrukcją Dassault Aviation – wielozadaniowym Rafale. Jednak opóźnienia w realizacji programu maszyny nowej generacji zmusiły francuskie władze do wdrożenia działań pomostowych. Użytkowane w tym czasie samoloty Jaguar A/E oraz dwie wersje Mirage F1 – CT i CR nie zapewniały już efektywności w zwalczaniu celów naziemnych. W tym czasie użytkowana była już (od 1988 r.) „nuklearna” wersja Mirage 2000N, mająca większość niezbędnych cech nowego samolotu uderzeniowego. Mogła wykonywać zadania w dowolnych warunkach pogodowych, także na małych wysokościach, wyposażona była w pokładową stację radiolokacyjną, nowoczesne systemy walki elektronicznej i zdolna była do przenoszenia precyzyjnych środków rażenia celów naziemnych. Wykorzystanie jej jako bazy do opracowania „konwencjonalnej” wersji uderzeniowej byłoby rozwiązaniem korzystnym zarówno z powodów ekonomicznych, jak też technicznych i technologicznych – poprzez możliwość wykorzystania oprzyrządowania linii produkcji powstałej do wersji nuklearnej. Idea zakładała wykorzystanie w odmianie wsparcia taktycznego płatowca wersji N i większości elementów jej wyposażenia oraz systemów uzbrojenia (odmiana nuklearna była również wykorzystywana do zadań z użyciem konwencjonalnych środków bojowych). Należało tylko model N pozbawić instalacji związanych z jej specyficzną, strategiczną funkcją. Podobnie jak w przypadku Mirage 2000N, zakładano, że wersja uderzeniowa nie będzie przedmiotem eksportu.