Prototypowy czolg PT-91M2 (A2) to przyklad zastosowania rozszerzonego pakietu modernizacyjnego, choc nadal efektywnego kosztowo. Powstal on na bazie prototypu SP2 czolgu
PT-91M, a najbardziej charakerystyczną jego cecha, widoczna na tym zdjeciu, jest panoramiczny przyrzad obserwacyjno-celowniczy dowodcy nowej generacji Safran PASEO, zamonto-
wany na specjalnym pylonie po lewej stronie wlazu dzialonowego.

Chociaż, zainicjowany przez Inspektorat Uzbrojenia 1 grudnia 2017 r., projekt modernizacji czołgów T-72, znajdujących się w wyposażeniu Sił Zbrojnych RP jest nadal w fazie analityczno-kon-cepcyjnej, wciąż pojawiają się nowe propozycje związane z tym, niezwykle ważnym dla Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych Wojsk Lądowych, przedsięwzięciem. Krajowy lider w sferze rozwoju i produkcji ciężkich pancernych pojazdów gąsienicowych – Zakłady Mechaniczne „BUMAR-ŁABĘDY” S.A., rozwijając ubiegłoroczną koncepcję PT-91M2, na tegorocznym XXVI MSPO zaprezentują dwa nowe prototypy zmodernizowanych wozów rodziny T-72.

Na ubiegłorocznym kieleckim salonie zbrojeniowym Zakłady Mechaniczne „BUMAR-ŁABĘDY” S.A. zaprezentowały prototyp (czołg był w pełni funkcjonalny) wozu nazwanego PT-91M2, reprezentującego tzw. konfigurację efektywną kosztowo (cost-effective), mogącą stanowić propozycję dla Ministerstwa Obrony Narodowej, ale także zainteresowanych modernizacją swoich wozów rodziny T-72 kontrahentów zagranicznych. Czołg ten powstał na bazie podwozia demonstratora PT-72U/PT-91U (zaprezentowanego po raz pierwszy w 2011 r.), a więc wozu „misyjnego”, zoptymalizowanego do działań w rejonach zurbanizowanych, oraz wieży prototypu SP2 czołgu PT-91M, czyli wzorca seryjnego Malaja.
Już wówczas podkreślano, że wóz odpowiadał przykładowej konfiguracji, a cała koncepcja jest wielowariantowa, zakładająca możliwość dodawania i eliminowania poszczególnych elementów z pakietu modernizacyjnego, tak by była ona jak najlepiej dopasowana do specyfiki wymagań, ale także możliwości finansowych kontrahenta.
W przypadku PT-91M2 za zasadnicze obszary wymagające ingerencji w kompletację lub konstrukcję bazowego czołgu uznano:

• zwiększenie siły ognia i manewru ogniem,
• zwiększenie przeżywalności na polu walki,
• poprawę charakterystyk trakcyjnych,
• poprawę komfortu pracy załogi i wydłużenie czasu trwania misji,
• poprawę ergonomii.

Kompleksową poprawę charakterystyk bojowych i eksploatacyjnych wozu zamierza się w tej koncepcji uzyskać poprzez zmiany w wyposażeniu czołgu – niekiedy głębokie, a w najbardziej zaawansowanych odmianach także poprzez ingerencję w jego konstrukcję, ale bez zmiany wieży i kalibru głównego uzbrojenia, co nie oznacza bynajmniej bezwarunkowego pozostawienia oryginalnej armaty. Czołg PT-91M2 model 2017 został opisany na łamach numerów 9/2017 i 8/2018 „Wojska i Techniki”.
W tym roku konstruktorzy zakładów z Łabęd, bazując na tej samej koncepcji, przygotowali prototypy dwóch kolejnych wersji czołgów rodziny PT-91M2, określone jako PT-91M2 (A1) i PT-91M2 (A2). Ten pierwszy można uznać za odpowiednik wozu PT-91M2 model 2017, ale z wprowadzonymi kilkoma zmianami, o czym później. Powstał on na bazie wozu wcześniej będącego demonstratorem czołgu „misyjnego” PT-72U/PT-91U (kadłub i wieża).
Drugi reprezentuje jeden z najbardziej pełnych i zaawansowanych wariantów pakietu modernizacyjnego, a za jego bazę posłużył prototyp SP2 czołgu PT-91M (kadłub i wieża).
PT-91M2 (A1) Jak już wspomniano, pakiet modernizacyjny PT-91M2 obejmuje pięć głównych obszarów, dokonanie zmian w obrębie których decyduje o poprawie własności bojowych i charakterystyk eksploatacyjnych czołgu. W zależności od potrzeb, a przede wszystkim zasobności portfela kontrahenta, nacisk na poszczególne obszary może być różny, a przedsięwzięcia zrealizowane w ich obszarze mniej lub bardziej zaawansowane, wymagające większego nakładu pracy oraz przewidujące zastosowanie droższych urządzeń. Część elementów pakietu w każdym przypadku należy traktować jako opcje.
Czołg PT-91M2 (A1) to przykład optymalnego i rozsądnie pomyślanego pakietu modernizacyjnego w ramach efektywnej kosztowo modernizacji.
W zakresie podniesienia efektywności uzbrojenia, w tym poprzez wzrost prawdopodobieństwa trafienia, przewiduje ona przede wszystkim możliwość wymiany oryginalnej 125 mm armaty 2A26M/2A46/2A46-1, a takie są zamontowane w wozach wersji T-72M/M1 i PT-91, na armatę 2A46MS (spotyka się oznaczenie 125MS) słowackiej firmy ZTS-ŠPECIÁL, a.s. (zastosowana w PT-91M), która z racji zmian w położeniu czopów i zastosowania symetrycznego oporopowrotnika (w osi lufy pod zamkiem) zapewnia czterokrotnie lepsze skupienie w porównaniu do bazowej armaty. Inna technologia produkcji lufy przyczyniła się także do wzrostu jej żywotności przy strzelaniu amunicją podkalibrową, pomimo wzrostu dopuszczalnego ciśnienia do 560 MPa (w oryginalnej armacie 490÷500 MPa).