W 2019 r. na czternastu lotniskach funkcjonowały porty lotnicze (PL). Obsługę pasażerów i ładunków realizowały zarządzane przez Państwowe Przedsiębiorstwo Porty Lotnicze (PPL): Lotnisko Chopina w Warszawie i Zielona Góra-Babimost oraz znajdujące się pod zarządem spółek prawa handlowego porty: Kraków im. Jana Pawła II, Gdańsk im. Lecha Wałęsy, Katowice-Pyrzowice, Wrocław im. Mikołaja Kopernika, Warszawa-Modlin, Poznań im. Henryka Wieniawskiego, Bydgoszcz im. Ignacego Jana Paderewskiego, Szczecin im. NSZZ Solidarność, Łódź im. Władysława Reymonta, Rzeszów-Jasionka, Lublin-Świdnik i Olsztyn-Mazury. Piętnastym portem lotniczym jest Radom, który po przejęciu w 2018 r. przez PPL został czasowo wyłączony z działalności operacyjnej, a nowy właściciel podjął kompleksową modernizację infrastruktury lotniskowej.
Porty objęte są siecią połączeń komunikacyjnych, realizowanych przez samoloty linii lotniczych, a także obsługiwane są loty pozakomunikacyjne samolotów i śmigłowców: wojskowych, sanitarnych, General Aviation, aeroklubowych i innych operatorów. Ich zakresem działalności jest: naziemna obsługę pasażerów i ładunków, zabezpieczenie materiałowo-techniczne przylatujących statków powietrznych, a także obsługa nawigacyjna statków wykonujących na nich operacje startu i lądowania. Za świadczenie tych usług pobierane są opłaty lotniskowe, a za zabezpieczenie nawigacyjne opłaty pobiera Polska Agencja Żeglugi Powietrznej. Stanowią one z jednej strony przychody portu i służb nawigacyjnych oraz są niezbędne do pokrycia kosztów działalności i prowadzenia inwestycji, a z drugiej wpływają na wyniki finansowe linii lotniczej, gdyż stanowią istotny składnik ceny biletu.
Dla portu lotniczego największe przychody finansowe generują przewozy pasażerskie, dzięki pobieranym opłatom za: lądowanie i postój samolotu, obsługę pasażera oraz realizowane usługi specjalne związane m.in.: z odśnieżaniem i odladzaniem samolotu, usuwaniem zanieczyszczeń, specjalną ochroną lub dodatkowym zabezpieczeniem lotniskowej straży pożarnej. Znaczącym elementem przychodów portów jest też działalność pozalotnicza, na którą składają się opłaty za: wynajem biur i magazynów, korzystanie z parkingów, dzierżawę gruntów oraz różnego rodzaju działalność handlowa, usługowa i gastronomiczna.
Na wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie naziemnej obsługi statków powietrznych wymagane jest posiadanie stosownego pozwolenia, wydawanego przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego. Uzyskaniu zezwolenia podlega kilkanaście kategorii usług, takich jak obsługa statków powietrznych, pasażerów, bagażu i ładunków; zaopatrywanie statków powietrznych w paliwa lotnicze, smary i inne materiały techniczne; catering; transport naziemny oraz ogólne usługi operacyjne lotu i administracyjno-gospodarcze świadczone na rzecz przewoźników. Zaopatrywanie statków powietrznych w materiały pędne i obsługa materiałów niebezpiecznych wymaga posiadania dodatkowego certyfikatu agenta AHAC (Airport Handling Agent Certificate).
Do oznaczania lotnisk i portów stosuje się kody nadawane przez organizację ICAO i zrzeszenie przewoźników IATA. Kody ICAO są czteroliterowe i mają strukturę regionalną, z tego pierwsza litera oznacza część świata, druga region administracyjny lub kraj, a ostatnie dwie identyfikują lotnisko (np. EPWA – Europa, Polska, Warszawa). Natomiast drukowane na biletach lotniczych i przywieszkach bagażowych kody IATA są trzyliterowe i najczęściej nawiązują do lokalizacji portu (np. RZE – Rzeszów i KTW – Katowice).
W 2019 r. porty lotnicze obsłużyły 49,1 mln pasażerów (najwięcej w historii), a najlepsze wyniki osiągnęły: Lotnisko Chopina (18,86 mln pas.), Kraków (8,41 mln), Gdańsk (5,38 mln), Katowice (4,84 mln), Wrocław i Modlin. Największy ruch odbywał się w miesiącach letnich, głównie za sprawą czarterów turystycznych. W lipcu, sierpniu i wrześniu obsłużono po około 5,0 mln pas., podczas gdy w styczniu i lutym – po 3,5 mln. W odniesieniu do roku poprzedniego liczba obsłużonych pasażerów powiększyła się o 3235 tys., z tego największe przyrosty ruchu odnotowały porty: Kraków (1641 tys.), Lotnisko Chopina (1088 tys.), Gdańsk i Wrocław. Roczna dynamika wzrostu ruchu pasażerskiego wyniosła 7%, a najwyższą wśród dużych portów (powyżej 1 mln pas.) odnotowały: Kraków (24,2%), Gdańsk (7,9%), Lotnisko Chopina i Wrocław, a wśród mniejszych (poniżej 1 mln pas.): Zielona Góra (54%), Olsztyn (27%) i Łódź. Natomiast nieznaczny spadek ruchu odnotowały porty w: Poznaniu (-3,9%), Szczecinie i Lublinie.
W ruchu regularnym (rozkładowym) międzynarodowym i krajowym obsłużono łącznie 44 mln pasażerów. Największa liczba osób podróżowała samolotami linii lotniczych: Ryanair (11,7 mln), PLL LOT (11,2 mln), Wizz Air (8,9 mln), Lufthansa, easyJet, Norwegian Air Shuttle, KLM Royal Dutch Airlines, SAS, Air France i British Airways. Pierwsza dziesiątka przewoźników wygenerowała ponad 90% wszystkich obsłużonych pasażerów w portach, z tego połowa wykonywała podróż samolotami linii niskokosztowych. W ruchu rozkładowym międzynarodowym najpopularniejszymi kierunkami rejsów były porty lotnicze: Wielkiej Brytanii (8,2 mln pas.), Niemiec (4,7 mln), Włoch, Norwegii, Ukrainy, Hiszpanii, Holandii i Francji. Natomiast wśród miast dominował: Londyn (4,8 mln pas.), Frankfurt (1,7 mln), Oslo, Monachium, Kijów, Paryż, Bruksela i Amsterdam.
W 2019 r. w ruchu nieregularnym (czarterowym) obsłużono 5 mln pasażerów i w odniesieniu do roku poprzedniego było ich o 0,4 mln mniej. Rynek czarterów charakteryzuje się sezonowością, a największy ruch występował w okresie letnich wakacji. Przykładowo w trzecim kwartale w portach zostało obsłużonych 2,76 mln pasażerów czarterowych, podczas gdy w pierwszym kwartale kilkakrotnie mniej (0,4 mln pas.). Do tak zróżnicowanego ruchu przewoźnicy musieli dostosować swoje oferty. Najwięcej turystów podróżowało samolotami linii: Enter Air (1,5 mln), Ryanair Sun (0,9 mln), Smartwings (d. Travel Service Airlines), Onur Air, PLL LOT, Blue Panorama, Nouvelair Tunisie i Bulgarian Air Charter. Pasażerami byli głównie klienci biur podróży udający się na urlopy do znanych kurortów wypoczynkowych w basenie Morza Śródziemnego i Północnej Afryki. Popularnymi państwami letniego wypoczynku były: Grecja i Turcja (po 1,2 mln pas.), Hiszpania i Bułgaria (po 0,5 mln), Egipt, Tunezja i Albania. Natomiast wśród miast dominowały: Antalya (0,9 mln), Burgas (0,33 mln), Hurghada, Haraklion, Zakyntos, Bodrum i Rodos. Spośród najpopularniejszych kierunków największy wzrost ruchu odnotowały tureckie porty Antalya i Bodrum, a zmniejszył się na wyspy greckie: Kos, Rodos, Kreta i Korfu oraz Wyspy Kanaryjskie: Teneryfa i Fuerteventura.
W ruchu krajowym porty obsłużyły łącznie 4 mln pasażerów, z tego najwięcej: Lotnisko Chopina (1,8 mln pas.), Kraków, Gdańsk, Wrocław, Szczecin i Rzeszów. Biorąc pod uwagę fakt, że pasażerowie krajowi liczeni są podwójnie (w porcie wylotu i przylotu), stąd też liczba „rzeczywistych” osób przewiezionych na pokładach samolotów wyniosła 47 mln.
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu