Prototypowa stacja systemu PET/PCL na nosniku wysokiej ladownosci i mobilnosci Jelcz P882.53 w ukladzie 8×8.

Podpisanie umowy dotyczącej pierwszej fazy realizacji programu Wisła odbyło się w należących do Polskiej Grupy Zbrojeniowej S.A. zakładach PIT-RADWAR S.A., w jednej z hal, która w ostatnich latach była miejscem wielu różnych uroczystości. Przy ich okazji często były prezentowane – mniej lub bardziej oficjalnie – nowe wyroby, czasami będące jeszcze w fazie rozwoju. Nie inaczej było i tym razem, a tłem wydarzenia była zaprezentowana po raz pierwszy szerszej publiczności prototypowa stacja systemu radiolokacji pasywnej PET/PCL.

System radiolokacji pasywnej, umożliwiający lokalizację obiektów powietrznych poprzez połączenie metod analizy promieniowania elektromagnetycznego, generowanego przez obiekty powietrzne PET (Passive Emitter Tracking) w zakresie 20 Mhz÷18 GHz i wykorzystania promieniowania elektromagnetycznego lokalnych emiterów PCL (Passive Coherent Location), ma stanowić jeden z dwóch (obok stacji radiolokacyjnej pasma metrowego P-18PL) zasadniczych środków wstępnego wykrywania i wskazywania celów dla rakietowych zestawów obrony przeciwlotniczej średniego (Wisła) i krótkiego zasięgu (Narew). Opracowywany jest przez konsorcjum PIT-RADWAR S.A. (lider), Politechnika Warszawska i AM Technologies Sp. z o.o. Sp.k. w ramach projektu rozwojowego O ROB 0043 001, współfinansowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach konkursu nr 3/2012 na wykonanie projektów w zakresie badań naukowych lub prac rozwojowych na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa. Umowa na realizację projektu nr DOBR/0043/R/ID1/2012/03 została zawarta 18 grudnia 2012 r. Przewidywał on opracowanie, wykonanie i przebadanie prototypowego zestawu systemu, składającego się z czterech stacji: jednej odpowiadającej IX poziomowi gotowości technologii i trzech reprezentujących poziom VII, inaczej określanych jako stanowiska laboratoryjne. Bazowa umowa przewidywała realizację projektu w trzech etapach: I – opracowanie założeń systemu, w tym: opracowanie koncepcji operacyjnego wykorzystania systemu, przeprowadzenie analizy możliwości zastosowania systemu lokacji pasywnej wspólnie z systemem łączności oraz instalacji systemu na wspólnym maszcie i w kontenerze radiolinii lub opcjonalnie w połączeniu ze stacją wczesnego wykrywania, opracowanie analizy wymagań na system łączności, założeń taktyczno-technicznych, projektu koncepcyjnego i zakresu badań prototypu; II – opracowanie prototypu (określenie założeń projektowania, opracowanie projektu wstępnego, opracowanie projektu technicznego, budowę prototypu i wykonanie jego dokumentacji technicznej); III – przeprowadzenie badań prototypu (wstępnych, kwalifikacyjnych, rewizji dokumentacji technicznej). Wartość projektu określono w umowie z grudnia 2012 r. na 45 mln PLN, z czego 38,7 mln PLN to dofinansowanie. Termin zakończenia projektu ustalono na 17 grudnia 2016 r.
Szybko jednak powyższy harmonogram stał się nieaktualny, przede wszystkim z braku formalnych podstaw do rozpoczęcia projektu w chwili podpisania umowy, a więc m.in. zaakceptowanych przez wojsko wstępnych założeń taktyczno-technicznych. Już podczas wstępnych prac w ramach I etapu, realizacja projektu została de facto wstrzymana na ponad półtora roku. W okresie 21 listopada 2014 r. – 1 czerwca 2016 r. Ministerstwo Obrony Narodowej przeprowadzało tzw. przegląd krytyczny projektu, którego wynikiem były zalecenia dostosowania systemu do potrzeb SZ RP. W związku z tym rekomendowano wprowadzenie: dodatkowych systemów wykrywania promieniowania elektromagnetycznego w podsystemie ELINT (Electronic Intelligence), opancerzenia kabiny pojazdu, oprogramowania i sprzętu do rejestracji sygnałów z odbiorników cyfrowych oraz dodatkowego źródła zasilania. Z powodu przerwy i konieczności przeprowadzenia dodatkowych prac, termin realizacji projektu przesunięto stosownym aneksem do umowy na 17 czerwca 2018 r. W pierwszym kwartale ubiegłego roku poziom finansowego wykonania projektu wynosił 86%.
Powyższe informacje pochodzą m.in. z odpowiedzi z 7 kwietnia 2017 r. na interpelację posła Tomasza Siemoniaka z 3 marca 2017 r. w sprawie stanu realizacji prac rozwojowych na rzecz obronności państwa. Stan formalny musiał się od tego czasu zmienić, ponieważ strona internetowa lidera konsorcjum podaje skorygowane informacje na temat tego projektu. Według nich jego zakończenie ma nastąpić w 2020 r., zaś budżet wzrósł do 70,2 mln PLN, z czego na dofinansowanie przypada 62,9 mln PLN.
Obecnie trwa II etap projektu, a 28 marca można było zobaczyć prototypową stację systemu, odpowiadającą IX poziomowi gotowości technologii, umieszczoną na nośniku wysokiej ładowności i mobilności Jelcz P882.53 w układzie 8×8. Po zakończeniu procesu rozwojowego, SZ RP mają szanse wzbogacić się o skuteczny, w pełni pasywny system wykrywania celów powietrznych, o dokładności określania położenia celu niewiele ustępującej klasycznym stacjom radiolokacyjnym (w sprzyjających warunkach). Biorąc pod uwagę kombinację metod PET i PCL, polski system, po wejściu do służby operacyjnej, może za kilka lat stać się unikatowym w swej klasie rozwiązaniem we wszystkich państwach NATO.