Oprócz opracowywania i produkcji standardowych modeli samochodów, należąca do holdingu Czechoslovak Group, firma Tatra Trucks a.s. opracowuje alternatywne napędy oraz inne nowoczesne rozwiązania do pojazdów użytkowych. Stąd też, wraz ze swoimi partnerami, prowadzi prace nad zautomatyzowanym sterowaniem pojazdami i rozwojem niezbędnego oprogramowania.

Eksperymentalny egzemplarz Force z funkcją zautomatyzowanej jazdy (AD – automated driving), odbywa pierwsze jazdy próbne na fabrycznym poligonie firmy w Koprzywnicy. Na obecnym ich etapie kierowca zajmuje miejsce nie w kabinie, ale steruje autem z zewnątrz, za pomocą wynośnego pulpitu.

Opracowanie systemu automatycznego sterowania samochodami Tatra odbywa się w trzech fazach. Aktualnie trwa pierwsza, obejmująca walidację systemów. Ostatecznym celem przedsięwzięcia jest przygotowanie ciężarówki wyposażonej w zautomatyzowane sterowanie poziomu trzeciego, w którym będzie mogła poruszać się autonomicznie.

Pierwsza faza projektu obejmuje integrację czujników z pojazdem oraz uruchomienie asystenta skrętu i pasywnego asystenta zmiany pasa ruchu. W drugiej fazie pojazd zostanie wyposażony w lidar służący do wykrywania przeszkód. W trzeciej fazie czujniki będą wykorzystywać zaimplementowany interfejs programowy i sprzętowy do samodzielnego kierowania pojazdem, kontrolowania prędkości jazdy, pracy silnika czy funkcji skrzyni biegów i układu hamulcowego itp. Zautomatyzowaną jazdę umożliwią również inne zaawansowane systemy wspomagania, np. ADAS (Advanced Driver Assistance Systems), czyli adaptacyjny tempomat; asystent hamowania awaryjnego; asystent zmiany pasa ruchu itp.
Prototyp od początku był opracowywany z myślą o zastosowaniu w specyficznych środowiskach pracy samochodów Tatra, także w siłach zbrojnych. Dlatego musi mieć np. czujniki o większej rezystancji czy system cyberbezpieczeństwa. Główną zaletą rozwiązania Tatra Trucks a.s. w porównaniu z innymi analogicznymi systemami jest uwzględnienie pracy w trudnym terenie lub z użytkownikami o wysokich wymaganiach. W przypadku sił zbrojnych rozważa się wyposażenie takiego samochodu w opancerzoną kabinę chroniącą zautomatyzowany system sterowania. Pojazdowi mógłby towarzyszyć także bezzałogowy aparat latający, który pomagałby w orientacji w niebezpiecznych i ryzykownych obszarach. Tym samym rozszerzałby zakres samoorientacji pojazdu bazowego i dostarczałby informacje również z tzw. dalszego otoczenia.

Następny istotny kluczowy element stanowi integracja z systemami wyższego rzędu, np. zarządzania polem walki. Docelowo zabezpieczona zostałaby dwukierunkowa komunikacja między systemem pojazdowym a systemem nadrzędnym. Z jednej strony dane do systemu nadrzędnego przesyłałby pojazd, z drugiej otrzymywałby on polecenia, np. o zawróceniu, zmianie celu jazdy, potrzebie zwolnienia bądź przyspieszenia, w zależności od aktualnych potrzeb. Takie współdziałanie w układzie sieciocentrycznymwraz z powiązanymi bezzałogowymi stanowi wyższy stopień rozwoju systemu, konieczny jednak, by optymalizować zasoby używane na współczesnym polu walki.

Fot. Tatra Trucks

W odniesieniu do sił zbrojnych Tatra Trucks zamierza montować systemy zautomatyzowanej jazdy w ciężarówkach z wojskowych linii Force, Tactic i ewentualnie zmilitaryzowanych Phoenix. Mma to być system uniwersalny i skalowalny.

Nad projektem wdrożenia zautomatyzowanego systemu sterowania ciężarówką w najnowszym samochodzie Force trzeciej generacji z Tatrą współpracują zespół Mobility Lab z Vysoké školy baňská ‒ Politechniki Ostrawskiej (VŠB-TUO) i międzynarodowy koncern Valeo. Prace teoretyczne trwają od 2021 r., a ich celem jest zaimplementowanie w ciężarówce czujników oraz oprogramowania do sterowania i systemów wspomagających, tak aby można było wdrożyć wyższy poziom automatyzacji jazdy w różnych trybach jazdy. Samochód będzie wykorzystywany jako demonstrator technologii, przyczyniając się tym samym do rozwoju rynku w zakresie zaawansowanych systemów wspomagania kierowcy (ADAS) oraz systemów zautomatyzowanej jazdy (AD) opracowanych i produkowanych w Republice Czeskiej.
Na potrzeby projektu Tatra Trucks przygotowała najnowszy samochód Force trzeciej generacji, który miał swoją premierę wiosną 2023 r. Ta generacja ciężarówek została wyposażona w nowoczesne układy elektroniczne niezbędne do realizacji elementów jazdy autonomicznej. Są to m.in. elektroniczne systemy sterowania samochodem i silnikiem. Występuje także wyposażenie powszechnie stosowane w autach osobowych spełniające aktualne normy bezpieczeństwa, takie jak: hamowanie awaryjne, monitorowanie martwego pola, monitorowanie pieszych itp. Samochód napędza silnik wysokoprężny Cummins L9 w nastawie o mocy 291 kW/395 KM, współpracujący z automatyczną skrzynią biegów Allison 4500P ze zwalniaczem.

Valeo z kolei w ramach tego projektu odpowiada za integrację elementów sensorycznych, takich jak: systemy czujników ultradźwiękowych, radarowych, laserowych czy kamer i za późniejsze przetwarzanie algorytmów sterujących. Z kolei Mobility Lab VŠB-TUO, odpowiada za opracowanie interfejsu całego systemu, który umożliwi autonomiczne poruszanie się samochodem w różnych sytuacjach.
Prototyp Tatra Force został już wyposażony w pełne wyposażenie sensoryczne i interfejs teleinformatyczny Drive by Wire Truck, zapewniający dwukierunkowe przesyłanie poleceń i danych, algorytmy autonomicznej jazdy oraz sterujące podstawowymi układami pojazdu (napęd, skrzynia biegów, wspomaganie kierownicy, hamulce i infotainment). Dostępne są również serwery do gromadzenia danych.