Hiszpański zakład jest najważniejszym producentem struktur kadłuba śmigłowców wielozadaniowych NH90 w ramach międzynarodowego konsorcjum NH Industries.
O ile w dziedzinie budowy samolotów komunikacyjnych i transportowych Hiszpania już dawno jest postrzegana jako jeden z głównych (obok Niemiec, Francji i Wielkiej Brytanii) filarów europejskiego koncernu, o tyle sukcesywny rozwój iberyjskiego przemysłu śmigłowcowego jest poza krajem mniej znany.
Wśród europejskich zakładów produkujących obecnie śmigłowce marki Airbus większość miłośników lotnictwa bez większego wahania wymieni francuskie Marignane oraz niemieckie Donauworth. Coraz większe znaczenie i udział w programach europejskiego producenta ma jednak mniej znana fabryka w położonym 250 km na południowy wschód od Madrytu mieście Albacete w prowincji Kastylia – La Mancha. Pod koniec ubiegłego roku dzięki uprzejmości Airbusa grupa dziennikarzy z całego świata, w tym również z Polski, mogła się bliżej zapoznać z działalnością tamtejszych zakładów.
Ujawnione w styczniu bieżącego roku osiągnięcia Airbus Helicopters za rok 2022 świadczą o utrzymaniu przez europejski koncern pozycji lidera cywilnego rynku śmigłowcowego. Liczba zamówień na nowe maszyny wyniosła 374 (netto 362), w tym 216 lekkich jednosilnikowych śmigłowców turbinowych. Nowe kontrakty podpisano z 203 nabywcami z 48 państw. Liczba śmigłowców przekazanych nabywcom w ubiegłym roku to 344 egzemplarze, o osiem więcej niż rok wcześniej. Airbus szacuje swój aktualny udział w światowym rynku nowych śmigłowców cywilnych i parapublicznych na 52 procent. Używane na całym świecie śmigłowce zbudowane w należących do Airbusa zakładach wylatały w ubiegłym roku więcej godzin, niż w najlepszym dotychczas pod tym względem 2019 r.
Spośród śmigłowców jednosilnikowych najpopularniejsza pozostała rodzina H125/Ecureuil, której dostarczono w 2022 r. aż 161 egzemplarzy. Większego H130 zbudowano 55 sztuk, H135 przekazano 41 egzemplarzy, a H145 – 83 sztuki. Sukcesywnie rozwijająca się produkcja najnowszego typu H160 zaowocowała dostawą 12 śmigłowców, a używanego głównie w transporcie morskim H175 – ośmiu maszyn. Rodzina H215/H225 Super Puma powiększyła się w ubiegłym roku o 14 nowych płatowców.
Wśród najważniejszych ubiegłorocznych wydarzeń związanych z własnymi wiropłatami Airbus wymienia dostawę pierwszych dyspozycyjnych ACH160 dla klientów z Brazylii i Japonii, oraz rozpoczęcie służby ratowniczej przez śmigłowce H160 operujące na rzecz francuskiej marynarki wojennej. Rozpoczęły się również dostawy pierwszych spośród 35 wiropłatów H135 zamówionych przez hiszpańskie służby mundurowe. W dziedzinie utrzymania eksploatacji zawarto między innymi nowe umowy z US Army odnośnie 48 śmigłowców UH-72 Lakota oraz z saudyjską The Helicopter Company odnośnie 20 H145 i sześciu ACH160. Rozpoczęły się prace nad wieloletnim programem modernizacji śmigłowców szturmowych Tiger lotnictwa francuskiego i hiszpańskiego do wersji Mk 3 (o czym więcej dalej).
Trwa również projektowanie linii montażu końcowego śmigłowców H175, która zostanie zbudowana w brytyjskich zakładach koncernu w przypadku zwycięstwa wersji wojskowej H175M w konkursie na nowy średni śmigłowiec wielozadaniowy dla brytyjskiego lotnictwa. Wiropłatowy dział Airbusa kontynuował również prace nad zastosowaniem do napędu paliw z surowców odnawialnych, opracowaniem śmigłowców hybrydowych oraz redukcją emisji zanieczyszczeń generowanych przez napędy.
Głównym zadaniem morskich śmigłowców NH90 NFH jest zwalczanie okrętów nawodnych i podwodnych. Dodatkowe role obejmują poszukiwanie i ratownictwo oraz transport zaopatrzenia i ludzi.
Zakłady ówczesnego Eurocoptera w Albacete rozpoczęły formalnie działalność w roku 2005, powstały one w celu lokalnej produkcji śmigłowców szturmowych Tiger oraz jako druga w Europie linia montażowa wielozadaniowych EC135. Fabrykę otwarto w marcu 2007 r., pierwszy kompletny wiropłat opuścił halę montażową w Albacete w listopadzie 2010 r. – był to ratowniczy EC135 dla podlegającej lotnictwu wojsk lądowych jednostki ratowniczej UME (Unidad Militar de Emergencias).
Po kolejnych kilku latach fabryka w Albacete została jedynym wytwórcą belek ogonowych do wszystkich aktualnie budowanych typów śmigłowców Airbusa. Rocznie powstaje tam ponad 400 belek ogonowych do płatowców zarówno konstrukcji klasycznej metalowej, jak H215, jak i kompozytowej (H135, H145, H160 i H175). Zakład produkuje struktury belek ogonowych, a następnie wyposaża je w niezbędne instalacje elektryczną i hydrauliczną oraz elementy dynamiczne, jak wał napędowy czy wirnik otunelowany Fenestron w przypadku śmigłowców H130, H135 i H145. Co ciekawe, wirnik Fenestron zastosowany w modelu H130 jest taki sam, jak w dwóch pozostałych typach, ale ze względu na inny kierunek obrotów wirnika nośnego w H130 (typ ten wywodzi się z „francuskiego” AS350) niż w „niemieckich” H135 i H145 jest zainstalowany tak, aby generował ciąg w przeciwnym kierunku.
Dla ułatwienia procesu wyposażania stanowiących jeden element kompozytowych belek modeli H160 i H175 w zakładzie zaprojektowano specjalne przyrządy montażowe, umożliwiające obrócenie elementów płatowca o dowolny kąt wokół osi podłużnej. Proces wyposażania struktury od wewnątrz wymaga bowiem fizycznej obecności technika wewnątrz belki, i zmiana jej położenia znacznie ułatwia pracę. Przyrząd montażowy służy dodatkowo jako łoże transportowe po wykonaniu wszystkich prac – cały zespół jest ładowany na samochód ciężarowy i przewożony do zakładu montażu końcowego danego typu.
Inżynierowie z zakładów w Albacete zaprojektowali również i zbudowali nietypową część ogonową śmigłowca hybrydowego RACER, który ma zostać oblatany jeszcze w tym roku. Powstały dwa egzemplarze – jeden do prób naziemnych, drugi zaś zostanie zabudowany na latającym śmigłowcu, który nabiera kształtów w Marignane we Francji.
Początkowo Hiszpania zamierzała zakupić 45 śmigłowców wielozadaniowych NH90. Z powodu ograniczeń budżetowych ostatecznie zdecydowano się na ich pozyskanie w rozbiciu na dwie transze, liczące 22 i 23 egzemplarze.
Dostawa ostatnich ma zostać zrealizowana w 2027 r.
Duże znaczenie dla kastylijskiego zakładu miało podpisanie pod koniec 2021 r. kontraktu na dostawę dla wojska i służb mundurowych 36 nowych śmigłowców H135. Na mocy umowy Ministerstwo Obrony otrzyma 18 maszyn, które trafią do sił powietrznych oraz lotnictwa marynarki wojennej. Taka sama liczba śmigłowców trafi łącznie do Guardia Civil oraz lotnictwa Policji. Nowoczesne wiropłaty pozwolą na zastąpienie używanych obecnie starszych typów, jak Bo-105 czy najstarsze egzemplarze EC135. Dostawy pierwszych nowych H135P3H z awioniką Helionix, budowanych na linii montażu końcowego w Albacete, rozpoczęły się już pod koniec ubiegłego roku (pierwszy egzemplarz nr 2185 trafił jako HU.26-20 do Guardia Civil, jeden z kolejnych nr 2195 jako EC-NZK do Policji).
Oprócz produkcji struktur ważną rolę w działalności zakładu pełni dział remontowo-obsługowy (Maintenance, Repair and Overhaul – MRO), zajmujący się remontami wszystkich poziomów płatowców i osprzętu śmigłowców AS332, H215, H225, EC665 Tiger oraz H175. Główną specjalizacją fabryki są wiropłaty wszystkich generacji rodziny Super Puma, oraz obsługa wszystkich śmigłowców produkcji Eurocoptera i Airbusa używanych przez hiszpańskie służby mundurowe (w tym również H135).
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
