23 marca w arsenale Gölcük Donanma Tersanesi w Gölcük zwodowano okręt podwodny TCG Pîrî Reis (S 330), prototypową jednostkę typu 214TN zbudowaną dla Marynarki Wojennej Republiki Turcji – Türk Deniz Kuvvetleri.

Wydarzenie miało charakter techniczny. Okręt przesunięto ze stanowiska lądowego na dok pływający i z jego użyciem zwodowano. Właściwa uroczystość odbyła się 22 grudnia 2019 r., kiedy to przy udziale prezydenta Turcji Recepa Tayyip Erdoğana, jednostkę wytoczono po raz pierwszy z hali produkcyjnej. Wodowanie jest kolejnym krokiem milowym tego programu, dzięki któremu można rozpocząć próby stoczniowe na uwięzi, w tym mechanizmów wymagających wody zaburtowej do chłodzenia, czy systemu balastowego. Planuje się, że Pîrî Reis zostanie przekazany w 2022 r. Kolejny w serii – Hîzîr Reis ma być wytoczony z hali do końca tego roku. To duże przyspieszenie programu, który zaliczył znaczne opóźnienie.

https://www.youtube.com/watch?v=xkF2svB4kKc&t=54s

Seria sześciu okrętów bazuje na niemieckim typie 214 wyposażonym w system AIP (Air Independent Propulsion) z ogniwami paliwowymi z membraną polimerową do wymiany protonów PEM FC (Polymer Electrolyte Membrane Fuel Cell). Jest określana jako 214TN, zaś lokalnie jako typ Reis, pol. admirał, od nazwisk XVIII-wiecznych dowódców z epoki Imperium Otomańskiego.

Projekt zakupu nowych okrętów podwodnych został zapoczątkowany decyzją Komitetu Wykonawczego Przemysłu Obronnego w czerwcu 2005 roku. Umowę pomiędzy konsorcjum przemysłowym utworzonym przez kilońską stocznię Howaldtswerke-Deutsche Werft GmbH i brytyjską spółkę Marine Force International LLP (od 2012 r. należy do thyssenkrupp Marine Systems) a Podsekretariatem Przemysłu Obronnego zawarto 2 lipca 2009 r. Wielkość kontraktu szacowana była wówczas na 2,2 mld EUR. Towarzyszyły mu umowy offsetowe o wartości ok. 80%. HDW dostarcza pakiety materiałowe do produkcji okrętów. Jest w nią zaangażowany szereg firm tureckich sektora obronnego, w tym: ASELSAN, HAVELSAN, MilSOFT, Defense Technologies Engineering and Trade Inc, Koç Information and Defense, TÜBİTAK Defense Industries Research and Development Institute i Meteksan Savunma. Ma to wpływ na zastosowanie licznych komponentów wyposażenia, w tym elektroniki „bojowej”, produkcji lokalnej.

Program jest opóźniony z przyczyn technicznych (konieczna była modernizacja arsenału Gölcük Donanma Tersanesi) i finansowych. Stępkę prototypu położono dopiero 28 września 2015 r. Trwa zaawansowana budowa kolejnej trójki: Hîzîr Reis, Murat Reis i Aydîn Reis. 19 grudnia 2019 r., w dniu roll-outu prototypu rozpoczęto też cięcie blach piątego Seydi Ali Reis.

Program ma być zakończony do 2027 r. Doświadczenia zebrane na jego kanwie mają posłużyć w fazie rozwojowej MİLDEN (Mili Denizaltı), czyli projektu „narodowego okrętu podwodnego”. Jest on obecnie w fazie projektowania, a jego budowa powinna rozpocząć się na początku lat 30.

Jednostki typu 214TN mają wyporność podwodną 2013 ton, długość 67,3 m (więcej niż inne odmiany typu 214), średnicę kadłuba mocnego 6,3 m i wysokość boczną (bez urządzeń podnośnych) 13,1 m. Prędkość na powierzchni wyniesie 10, zaś pod wodą ponad 20 węzłów. Załogę tworzy 27 osób. Uzbrojenie będzie wystrzeliwane z ośmiu wyrzutni kal. 533,4 mm. Początkowo stanowić je będą torpedy ciężkie Raytheon Technologies Mk 48 Mod 6AT i Atlas Elektronik DM2A4 SeaHake oraz pociski przeciwokrętowe Boeing UGM-84 Harpoon. W przyszłości zastąpią je tureckie torpedy Akya. Ich producentem jest Roketsan, a dostawcą hydrolokacyjnego systemu samonaprowadzania Meteksan Savunma. Pocisk jest już w fazie testów. Niedawno, 20 stycznia, dokonano próbnego odpalenia z okrętu podwodnego TCG Gür (typu 209/1400), wykorzystując naprowadzanie przewodowe na makietę celu nawodnego. Ponadto Roketsan ma opracować wersję do okrętów podwodnych swojego nowego pocisku przeciwokrętowego Atmaca (pol. jastrząb).

Turecka torpeda ciężka do okrętów podwodnych Roketsan Akya. Fot. Roketsan

Niezwykłe postępy Turków w dziedzinie produkcji nowoczesnych okrętów podwodnych, czy okrętów bojowych w ogóle, są podobne do dokonanych przez Republikę Korei. To doskonałe przykłady sprawnego wykorzystanie transferu technologii do własnych zakładów przemysłu okrętowego i towarzyszących mu dziedzin.