3 października w należącej do holenderskiego koncernu stoczniowego Damen Naval, stoczni w rumuńskim Gałaczu (Șantierul naval Galați) odbyła się podwójna uroczystość związana z konstrukcją wielozadaniowej platformy morskiej PNM (plataforma naval multifuncional) Don João II (A 5209) zaprojektowanej dla sił morskich Portugalii (Marinha Portuguesa).

W dniu tym odbyło się bowiem zarówno palenie pierwszych blach, jak i położenie stępki portugalskiej jednostki. W uroczystościach tych wzięli udział zarówno Minister Obrony Portugalii João Nuno Lacerda Teixeira de Melo, jak i dowódca Marinha Portuguesa admirał Henrique Eduardo Passaláqua de Gouveia e Melo. Umowę na budowę PNM podpisano 24 listopada 2023 roku w Muzeum Morskim w Lizbonie (Pierwszy wielozadaniowiec Marinha Portuguesa/ZBiAM.pl). Ambitny plan pozyskania nowoczesnej, wielozadaniowej platformy, która w zasadzie jest mini śmigłowcowcem, Marinha Portuguesa zainicjowała 20 czerwca 2022 roku. Od początku prac nad programem, istotnym elementem było wsparcie finansowe ze strony Unii Europejskiej, a dokładniej z funduszy w ramach planu odbudowy i zwiększenia odporności (Recovery and Resilience Plan - RRP). Przedstawiony przez Portugalię RRP zakłada pewną liczbę inwestycji, w tym w sektor morski zarządzany przez Marinha Portuguesa (tzw. komponent 10). Zgodnie z unijnym założeniem komponent ten ma pomóc w wykorzystaniu możliwości wynikających z transformacji klimatycznej i cyfrowej w gospodarce morskiej. Jego celem jest wspieranie realizacji celów krajowych związanych z potencjałem produkcyjnym gospodarki morskiej a w szczególności zapewnienie trwałości i konkurencyjności systemu biznesowego związanego z morzem. Wsparcie dla platformy morskiej umieszczone zostało w Filarze 1 inwestycji opisanej jako TC-C10-i03. Zgodnie z oficjalnym opisem tej inwestycji zamieszczonym w nocie do Sekretariatu Generalnego Rady Europy (numer 2021/0154 NLE z dnia 7 lipca 2021 roku), jej celem jest przyczynienie się do sprostania wielu wyzwaniom, w tym do monitorowania biogeochemicznego wymiaru Oceanu i atmosfery, mapowanie i ocena zasobów mineralnych i wszystkich innych nieodnawialnych zasobów gleby i podglebia morskiego podlegających jurysdykcji portugalskiej. A także stałe mapowanie żywych zasobów (zasoby odnawialne) i monitorowanie ich ewolucji; zwalczanie nieprawidłowości i niezgodności z prawem nad oceanami podlegającymi jurysdykcji portugalskiej w odniesieniu do łańcuchów wartości przemysłu oceanicznego; reagowanie na klęski żywiołowe i katastrofy spowodowane przez człowieka.

Filar I obejmuje pozyskanie  wielozadaniowej platformy marynarki wojennej, służącej następującym celom: monitorowanie oceanów, badania oceanograficzne, monitorowanie ekologii morskiej, integracja nowych technologii monitorowania oceanów i interwencji oceanicznych (w tym systemów robotyki lotniczej i podmorskiej). Zgodnie z tym dokumentem nowa jednostka powinna legitymować się długością ok. 100 m, posiadać system dynamicznego pozycjonowania, a także dysponować m.in. śmigłowcami pokładowymi oraz bezzałogowymi pojazdami podwodnymi (UUV) oraz aparatami latającymi (UAV). Opracowany przez zespół Damena projekt otrzymał oznaczenie MPV10720 i legitymuje się wypornością ok. 9000 ton przy długości 107,6 m. Okręt posiadać będzie ciągły pokład lotniczy o wymiarach 94 x 11 m, podczas gdy poniżej wygospodarowano pokład ładunkowy o powierzchni 650 m², na którym będzie można przewozić także maszyny bezzałogowe (UAV), wspomina się o amerykańskim General Atomics Mojave, śmigłowcach typu Leonardo Lynx Mk95A lub NHindustries NH90 (w tym ostatnim przypadku najprawdopodobniej mowa o wymiarach, gdyż Portugalia nie należy do państw eksploatujących ten typ wiropłata). Większe maszyny jak Leonardo AW101 transportowane będą mogły być jedynie na pokładzie lotniczym. Pod pokładem wydzielono także dodatkową przestrzeń dla 12 kontenerów TEU. Aby wypełnić wymagania zawarte we wspomnianej powyżej inwestycji, okręt otrzyma także wyposażenie cywilne w postaci m.in.: próbnika Rosette (CTD-Rosette), pojazdów podwodnych typu ROV, urządzeń do zbierania próbek podczas ruchu jednostki (MVP – Moving Vessel Profiler). W rufowej części kadłuba zabudowana zostanie rampa do wodowania bezzałogowych pojazdów klasy UUV oraz USV. Załoga stała liczyć będzie 48 osób (z możliwością zaokrętowania dodatkowych 45 osób, a na krótki czas nawet do 100 osób). Środki na budowę okrętu w wysokości 94,5 mln EUR pokryte zostaną z funduszy unijnych, podczas gdy wkład „własny” wyniesie 37,5 mln EUR. Don João II do służby powinien wejść w drugiej połowie 2026 roku.