31 marca agencja NSPA (NATO Support and Procurement Agency) podpisała trzy umowy dotyczące prac analitycznych nad wypracowaniem rozwiązań związanych z wyborem następcy dla obecnie eksploatowanej floty samolotów wczesnego ostrzegania i dowodzenia Boeing E-3 AWACS.

Powyższe kontrakty zawarto z konsorcjami Boeing ABILITI oraz zespołem Airbus/Northrop Grumman (ASPAARO). Dodatkowo trzecim partnerem NSPA została firma General Atomics. Każdy z nich otrzymał kwotę 15,5 mln EUR na realizację prac analitycznych. Proces analityczny to początek formalnych prac nad nowym rozwiązaniem związanym z zapewnieniem optymalnego wypracowania opcji dla E-3 AWACS – zgodnie z planami flota tych samolotów ma zostać wycofana z eksploatacji do 2035 roku, czyli za około trzynaście lat.

Teoretycznie głównym zainteresowanym programem zakupu następców może być koncern Boeing, który obecnie prowadzi podobne prace na rzecz Departamentu Obrony Stanów Zjednoczonych. Dodatkowo amerykański podmiot ma w swojej ofercie gotowe rozwiązanie w postaci samolotów wczesnego ostrzegania E-7 Wedgetail (eksploatowane już przez Republikę Korei, Australię oraz Turcję, a także zamówione przez Wielką Brytanię). W niedalekiej przyszłości można spodziewać się także zamówienia maszyn tego typu przez Departament Obrony Stanów Zjednoczonych. Z całą pewnością kluczowym konkurentem, na rynku NATO, może być konsorcjum Airbus oraz Northrop Grumman – ma to związek z faktem, że producentem stacji radiolokacyjnej MESA (stosowanej w samolotach E-7) jest właśnie amerykański koncern. To z kolei może umożliwić wykorzystanie systemu na innym typie nosiciela, choćby pochodzącym z rodziny samolotów pasażerskich produkcji Airbusa.

Należące do NATO E-3 AWACS są wykorzystywane w systemie sojuszniczym jako ważny element wsparcia sił narodowych. Obecnie głównym rejonem działań jest Europa Centralna (przede wszystkim Polska i Rumunia), gdzie maszyny prowadzą obserwację techniczną zachodniej części Ukrainy, a także wspierają połączone siły NATO na obszarze.