Rosyjskie wojska kontynuują ostrzał i próby przejęcia kontroli na przygranicznych obszarach obwodów czernihowskiego (Mykołajiwka), sumskiego (m.in. Esman, Zarucke, Pawliwka, Wolfyne, Jastrubyne, Żurawka) i charkowskiego (Charków i miejscowości położonych na północ, wschód i południowy wschód od miasta). Intensywne walki toczą się na linii Pytomnyk – Udy, a ich celem jest zdobycie kontroli nad drogami dojazdowymi do Charkowa biegnącymi z terytorium Federacji Rosyjskiej na północ od miasta. Wojska rosyjskie nacierają także na zachód od Iziumu (walki w rejonie Husariwki, Dmytriwki i Brażkiwki), zaś cały obszar na linii Bałaklija – Welyka Komyszuwacha jest nieustannie ostrzeliwany. Rosja naciera w kierunku na Barwinkowe i próbuje otoczyć wojsk ukraińskie broniące podejścia do Słowiańska od strony północno-zachodniej na trasie M03 Izium-Słowiańsk.

Agresor skoncentrował także wysiłki na zdobyciu dogodnych pozycji dla natarcia na Słowiańsk od wschodu i południowego wschodu od miasta. Głównym celem działań pozostaje zdobycie Siewierska oraz Bachmutu. Podobnie wojska rosyjskie próbują nacierać na obszarze na zachód od Doniecka: trwają walki w rejonie Nowoseliwki Drugiej, Nowomychajliwki, Mykliśkego. Całość obszaru natarcia – od granicy obwodów ługańskiego i donieckiego na północy, wzdłuż linii styczności od Iziumu, poprzez Słowiańsk, Kramatorsk, Bachmut, Toreck, Awdijiwka, Kurachowe, Wuhledar jest obiektem intensywnego ostrzału artyleryjskiego, lotniczego i rakietowego. Podobna sytuacja panuje na południowym odcinku frontu (obwody chersoński, mikołajowski, zaporoski i dniepropietrowski), gdzie pozycje ukraińskie i duże ośrodki miejskie podlegają nieustannemu ostrzałowi, zaś wojska rosyjskie ograniczają się do działań obronnych i rozpoznawczych.

Ukraińska armia dokonała ostrzału artyleryjskiego mostu Antonowskiego łączącego miejscowości Aleszki z okupowanym Chersoniem. Most jest strategicznie ważnym obiektem komunikacyjnym umożliwiającym przeprawę przez Dniepr wojskom rosyjskim operujących na południowym froncie w obwodach chersońskim, mikołajowskim i dniepropietrowskim. Jego trwałe uszkodzenie znacząco utrudni możliwości logistyczne wojsk rosyjskich zmuszając je do wykorzystania położonego o ponad 60 km dalej tamy przy elektrowni wodnej w Nowej Kachowce, która również była poddana w ostatnich dniach ostrzałom ukraińskiej artylerii. W tym regionie Ukraińcy kontynuują skuteczne ataki rakietowe na punkty dowodzenia, składy paliw i amunicji przeciwnika.

Naczelny dowódca Sił Zbrojnych Ukrainy Wałerij Załużny poinformował podczas rozmowy z dowódcą sztabu USA Markem Milleyem, że stronie ukraińskiej udało się opanować sytuację na froncie. Jego zdaniem Ukraina w pełni kontrolują przebieg działań wojennych, co stało się możliwe dzięki wykorzystaniu zachodniego sprzętu wojskowego, przede wszystkim artyleryjskich systemów rakietowych HIMARS. Z kolei rzecznik ministerstwa obrony Ołeksandr Motuzjanyk ogłosił, że dzięki użyciu tych systemów udało się zniszczyć ponad 30 obiektów i ośrodków logistycznych armii rosyjskiej, co znacząco obniżyło ich potencjał ofensywny.

W rezultacie spotkania 20 lipca grupy kontaktowej państw wspierających Ukrainę (tzw. grupa Ramstein) uczestnicy porozumieli się odnośnie kontynuowania i rozszerzenia pomocy wojskowej. Wsparcie ma dotyczyć dostaw uzbrojenia, amunicji, a także organizacji szkoleń wojskowych. Według ministra obrony Ołeksija Reznikowa dostawy zachodniego sprzętu będą dotyczyć broni wykorzystywanej na lądzie, na morzu i w powietrzu, jednak o konkretnych jej rodzajach jako pierwsi „dowiedzą się żołnierze wroga na polu bitwy”. Z kolei sekretarz obrony USA Lloyd Austin ogłosił, że zachodni sojusznicy udzielą każdej dostępnej pomocy wojskowej, która posłuży powstrzymaniu rosyjskiej agresji i deokupacji ukraińskich terytoriów. Poinformował on także, że dostarczone zostaną cztery kolejne systemy HIMARS (tym samym armia ukraińska będzie dysponować już szesnastoma), a także dwie baterie obrony przeciwlotniczej NASAMS, które już wcześniej były zapowiadane.

Minister spraw zagranicznych Siergiej Ławrow ostrzegł, że Moskwa będzie rozszerzać „geograficzne cele” wojny na Ukrainie, jeśli Zachód będzie dostarczał Kijowowi zestawy artylerii rakietowej, w tym HIMARS. Zaznaczył, że rosyjskie plany nie ograniczają się do zajęcia Donbasu, lecz obejmują także aneksję obwodów chersońskiego, zaporoskiego oraz szereg innych terytoriów. Ławrow oświadczył, że Rosja nie dopuści, aby „w tej części Ukrainy, którą będzie kontrolował Zełenski lub ten, kto go zastąpi” pojawiła się broń zagrażająca Rosji i „republikom”, które ogłosiły niepodległość. W odpowiedzi szef ukraińskiego MSZ Dmytro Kuleba wezwał do zaostrzenia sankcji wobec Rosji i przyspieszenia dostaw broni dla Kijowa. Z kolei niemiecka minister spraw zagranicznych Annalena Baerbock uznała słowa Ławrowa za propagandę i zapewniła, że do końca lata Niemcy i Holandia dostarczą Ukrainie samobieżne haubice Panzerhaubitze 2000 i systemy obrony przeciwrakietowej.

Szef administracji wojskowej obwodu mikołajowskiego Witalij Kim zapowiedział zamknięcie Mikołajowa w celu zneutralizowania kolaborantów, którzy m.in. przekazują agresorowi dane do korygowania ataków rakietowych. Poinformował, że do administracji napłynęły informacje o działalności dywersantów, a po ich zweryfikowaniu oraz po zakończeniu żniw (za 1-2 tygodni) miasto zostanie zamknięte. Mieszkańcy zostaną o tym wcześniej uprzedzeni, by mogli zaopatrzyć się w żywność i pozostać w domach. Za informacje pomocne w ujęciu kolaborantów pomagających Rosjanom w korygowaniu ataków rakietowych władze obwodu oferują nagrodę w wysokości 100 USD.

19 lipca rząd Ukrainy zwrócił się do właścicieli ukraińskich euroobligacji z prośbą o przełożenie terminu ich spłaty (w tym odsetek) na dwa lata, zaznaczając jednak, że w przypadku odmowy Ukraina będzie spłacać swoje zadłużenie zgodnie z harmonogramem. Dzień później ministerstwo finansów Niemiec poinformowało, że grupa kredytodawców Ukrainy, w skład której wchodzi USA, Wielka Brytania, Japonia, RFN, Francja i Kanada, zgodziła się wstrzymać obsługę ukraińskiego zadłużenia od 1 sierpnia do końca 2023 r. z możliwością przedłużenia na kolejne 12 miesięcy. Obecnie w obiegu znajdują się ukraińskie euroobligacje na sumę 17 mld dolarów, z czego trzy mld Kijów powinien spłacić w ciągu półtora roku.

21 lipca Narodowy Bank Ukrainy (NBU) podwyższył oficjalny kurs hrywny wobec dolara o 25% do 36,6 UAH/USD. Jest to pierwsza podwyżka od wybuchu wojny, kiedy kurs został zamrożony na poziomie 29,25 UAH/USD. Bank uzasadnił swoją decyzję m.in. koniecznością zwiększenia konkurencyjności ukraińskich producentów. Oznacza to zrównanie oficjalnego kursu z czarnorynkowym, który w ostatnich tygodniach oscylował wokół 37 UAH/USD.

Ministerstwo rolnictwa prognozuje, że jesienią rolnicy i przedsiębiorstwa rolne mogą zasiać o 30-60% mniej gatunków ozimych w porównaniu do poprzedniego roku, jeśli nie dojdzie do zniesienia blokady ukraińskich portów. Główną przyczyną będzie brak wystarczających środków na zakup ziarna, paliwa i nawozów spowodowany niemożliwością sprzedaży tegorocznych plonów. Wg ministerstwa obecnie nie ma problemu z przechowywaniem zboża. Ponadto w najbliższych tygodniach Ukraina ma otrzymać przenośne magazyny, które pozwolą przechowywać dodatkowe 10-15 mln ton przez okres 12-17 miesięcy.

Autorzy: Krzysztof Nieczypor, Jadwiga Rogoża, Sławomir Matuszak.

Źródło: Ośrodek Studiów Wschodnich im. Marka Karpia.