Prototypowy zespół celowania i naprowadzania CLU-P, przygotowany przez CRW Telesystem-Mesko i PCO w rekordowym czasie sześciu miesięcy. Był gotowy do planowanych na jesień prób zestawu Pirat, które
jednak nie odbyły się z powodu sytuacji epidemiologicznej.

Przeprowadzony 15 lipca 2020 r. dziesiąty cykl badań poligonowych przeciwpancer-nego pocisku kierowanego Pirat służył ostatecznemu sprawdzeniu działania silników rakiety, a także układu naprowadzania, w tym przy zmodyfikowanych algorytmach działania. Poza kolejnym sprawdzeniem spolonizowanych zespołów pocisku, jego celem było umożliwienie ostatecznej regulacji układu sterowania oraz aparatury naprowadzania przed pierwszymi strzela-niami z wykorzystaniem zespołu celowania i naprowadzania CLU-P, które zaplanowano na jesień tego roku (szerzej w WiT 8/2020).

Chociaż wszystko do przeprowadzenia tej próby zostało przygotowane – metodyka, pociski, a także prototypowy zespół CLU-P – niestety trzeba ją było odłożyć ze względu na sytuację epidemiologiczną w kraju. Z perspektywy połowy grudnia 2020 r. można powiedzieć, że odbędzie się ona w najszybszym możliwym terminie, a więc w pierwszym kwartale 2021 r.



Oczywiście przymusowa przerwa w badaniach poligonowych kompletnego systemu nie oznacza, że prace zostały wstrzymane. MESKO S.A. ze Skarżyska-Kamiennej wraz z Zakładem Produkcji Specjalnej „GAMRAT” Sp. z o.o. z Jasła doskonalą i testują zespoły pocisku będące ich dziełem, zaś Centrum Rozwojowo-Wdrożeniowe Telesystem-Mesko Sp. z o.o. z Lubiczowa prowadzi regulacje układu naprowadzania pocisku i towarzyszącego wyposażenia naziemnego. Właśnie na wyposażeniu naziemnym koncentrowała się większość prac związanych z systemem Pirat realizowanych w ostatnich miesiącach, a ich efekty – po raz pierwszy w mediach – prezentujemy w tym artykule.

Prototypowy zespół CLU-P w położeniu marszowym, z zasłoniętymi obiektywami kamer, podświetlacza i dalmierza. Dobrze widoczny uchwyt operatora
po lewej stronie korpusu przyrządu.

CLU-P – brakujący element

Publikując na przestrzeni ostatnich lat materiały na temat projektu Pirat koncentrowaliśmy się przede wszystkim na pocisku kierowanym w pojemniku transportowo-startowym, powstającym siłami polskiego przemysłu obronnego we współpracy z ukraińskim partnerem – KKB „Łucz” (szerzej w WiT 6/2020). Pocisk to jednak tylko jeden z elementów systemu uzbrojenia, który w przypadku rakietowego zestawu przeciwpancernego obejmuje zazwyczaj wyrzutnię z mechanizmem startowym, zespół celowania i naprowadzania oraz wyposażenie umożliwiające transport/przenoszenie przez obsługę. Te elementy wystarczą, aby sprzęt mógł zostać wykorzystany na polu walki, choć nie można zapominać także, że do efektywnej eksploatacji i utrzymania uzbrojenia w sprawności potrzebne są także: urządzenia kontrolno-diagnostyczne, części i zespoły zapasowe, osprzęt do ładowania akumulatorów, wreszcie całość wyposażenia szkolno-treningowego (stacjonarne i polowe), makiety gabarytowo-masowe, prezentacje multimedialne, instrukcje, dokumentacja techniczno-eksploatacyjna. Dopiero dysponując całym tym sprzętem i dokumentami można mówić o kompletnym systemie.

Tymczasem skoncentrujmy się na zasadniczych elementach, które czynią zestaw w pełni funkcjonalnym. Pocisk wraz z pojemnikiem transportowo-startowym są w zasadzie gotowe, i kwestią miesięcy jest przystąpienie do przygotowań związanych z rozpoczęciem ich produkcji. Prace nad inteligentnym mechanizmem startowym są finalizowane w CRW Telesystem-Mesko. Rozpoczęto także analizy związane z osprzętem niezbędnym do przenoszenia i transportu bojowych elementów zestawu. Wreszcie, bardzo zaawansowane są prace przy zespole celowania i naprowadzania CLU-P – gotowy jest już w pełni funkcjonalny prototyp tego zespołu, który ma zostać wykorzystany podczas wspomnianych prób na początku przyszłego roku. We wszystkich dotychczasowych odpaleniach Pirata, których celem było przetestowanie układu naprowadzania, wykorzystywany był skonstruowany i wykonany przez CRW Telesystem-Mesko podświetlacz laserowy LPC-1 (patrz WiT 1/2019) z głowicą laserową z laserem pompowanym lampą wyładowczą. Jest to urządzenie o doskonałych parametrach technicznych i użytkowych, ale prace rozpoczęto nad nim dekadę temu z myślą o podświetlaniu celu, naprowadzanym na odbite światło lasera pociskom artyleryjskim 155 mm i moździerzowym 120 mm. Pod względem funkcjonalnym w pełni zabezpiecza naprowadzanie ppk Pirat, ale do integracji z CLU-P optymalne byłoby urządzenie o mniejszych rozmiarach i masie, lepiej dopasowane do zasady użycia zestawu na polu walki. Tym bardziej, że równolegle z projektem Pirat w CRW Telesystem-Mesko rozpoczęto prace nad nowym, uniwersalnym podświetlaczem z modułem laserowym z półprzewodnikowym laserem pompowanym diodowo. W 2016 r. ukończono prace przy prototypie nowej głowicy laserowej wraz z układami zasilania oraz sterowania i podjęto decyzję o rozpoczęciu projektowania oraz budowy nowej generacji podświetlaczy na jej bazie. Charakterystyki gabarytowo-masowe nowego modułu laserowego, a także ciągła miniaturyzacja i rozwój elementów elektronicznych, pozwoliły na opracowanie dalmierza-podświetlacza celu o ponad połowę mniejszego pod względem rozmiarów od LPC-1 i znacząco od niego lżejszego, a zarazem o parametrach przewyższających poprzednika. Projekt prowadzony był w ramach prac własnych i wyłącznie z własnych środków.

Powstał w ten sposób dalmierz-podświetlacz LPD-A (Laserowy Podświetlacz Diodowy wersja A, który został zaprezentowany po raz pierwszy na MSPO 2019). Urządzenie od razu opracowywano w dwóch odmianach – przenośnej (doręcznej lub do mocowania na trójnogu) oraz przeznaczonej do integracji w ramach zespołów urządzeń optoelektronicznych lub głowic optoelektronicznych (np. razem z kamerami telewizyjną i termowizyjną). Ta druga może być wykorzystana także jako urządzenie przenośne o jeszcze bardziej zredukowanych rozmiarach lub zostać zintegrowana z zespołami celowniczo-startowymi systemów uzbrojenia.

Nowy laserowy podświetlacz celu ma masę poniżej 4,5 kg. Moduł podświetlania wykorzystuje półprzewodnikowy laser diodowy, pracujący na fali długości 1064 nm z częstotliwością powtarzania < 25 Hz, z mocą w impulsie > 80 mJ, przy rozbieżności wiązki < 0,35 mrad i czasie trwania impulsu 15 ± 5 ns. Programowalna sekwencja impulsów jest zgodna ze STANAG 3733 i umożliwia współpracę z laserowo naprowadzaną amunicją innych państw NATO. Dalmierz pracuje na fali 1064 nm i zapewnia pomiar odległości w zakresie 0,2÷20 km (± 5 m).

LPD-A był planowany do współpracy z Piratem, a po osiągnięciu dojrzałości technicznej przez nowe rozwiązanie, możliwa stała się jego integracja w ramach zespołu celowania i naprowadzania do rakietowego zestawu przeciwpancernego. Prace koncepcyjne nad CLU-P (Command Launch Unit-Pirat) rozpoczęto w CRW Telesystem-Mesko na początku 2020 r. W maju do współpracy przy konstruowaniu i integracji prototypowego CLU-P, a także wyprodukowania egzemplarza przedseryjnego w wykonaniu docelowym dołączyło PCO S.A. Prace te są finansowane ze środków własnych CRW Telesystem-Mesko Sp. z o.o. i PCO S.A.

Ze względu na bardzo napięty harmonogram zadania – funkcjonalny prototyp miał być gotowy de facto w pół roku od rozpoczęcia współpracy pomiędzy CRW Telesystem-Mesko i PCO – konstruktorzy obydwu podmiotów podjęli decyzję o wykonaniu w pierwszej kolejności w pełni funkcjonalnego prototypu CLU-P, ale wykorzystującego dostępne „od ręki” moduły i zespoły, stąd różniącego się rozmiarami i masą, a także zastosowanymi rozwiązaniami konstrukcyjnymi od docelowego.