Stworzenie i wprowadzenie do wyposażenia lotnictwa rosyjskiego myśliwca przechwytującego dalekiego zasięgu PAK DP ma być zsynchronizowane z kończeniem resursu i wycofaniem myśliwców MiG-31.
Program PAK DP (Perspiektiwnyj Awiacjonnyj Kompleks Dalniego Periechwata) zasługuje na baczną uwagę, ponieważ prace koncepcyjne nad nim zostały zamówione i są finansowane przez Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej, chociaż sumy przeznaczane na ten program są na razie niewielkie. Program PAK DP ma status pracy naukowo-badawczej (NIR, nauczno-issledowatielskaja rabota), której celem jest opracowanie wstępnej koncepcji samolotu oraz sformułowanie szczegółowych wymagań wobec kolejnego etapu projektu – pracy badawczo-rozwojowej (OKR, opytno-konstruktorskaja rabota).
Kierowane pociski rakietowe „powietrze-powietrze” małego zasięgu zaprojektowane w moskiewskiej firmie GosMKB Wympieł: R-73 i K-30 (na zdjęciu jest to - odpowiednio - rakieta górna i dolna).
Z dostępnych dokumentów wynika, że głównym wykonawcą pracy naukowo-badawczej PAK DP jest Połączona Korporacja Lotnicza (OAK), która 25 grudnia 2018 r. otrzymała stosowny kontrakt od MO Rosji. W ślad za tym, w maju 2019 r., OAK zamówiła opracowanie koncepcji samolotu u (co najmniej) dwóch bezpośrednich wykonawców, firm RSK MiG i Suchoj. Nie jest jasne, czy Suchoj opracowuje swoją własną koncepcję samolotu PAK DP, czy też ma swój wydzielony fragment prac w ramach projektu RSK MiG. Fakt, że Suchoj otrzymał zlecenie bezpośrednio od OAK, a nie poprzez RSK MiG, świadczy raczej o tym pierwszym.
Realizując zamówienie otrzymane od OAK, MiG i Suchoj zlecali poszczególne fragmenty pracy kolejnym podwykonawcom; niektóre z tych kontraktów są znane. Na przykład, w 2020 r. na zamówienie RSK MiG, projektant i producent uzbrojenia lotniczego GosMKB Wympieł wykonał koncepcję możliwego uzbrojenia PAK DP w pociski „powietrze-powietrze”. Również w 2020 r. na zamówienie RSK MiG część pracy badawczej wykonywał Moskiewski Instytut Techniki Cieplnej (MIT), zajmujący się międzykontynentalnymi i taktycznymi pociskami balistycznymi, a także technologiami hiperdźwiękowymi; nie wiadomo, czego dotyczyło to zlecenie. Jeszcze przez kontraktem od Ministerstwa Obrony, w latach 2017-2018, na zamówienie RSK MiG, Centralny Instytut Aero i Hydrodynamiki (CAGI) wykonał badania w tunelu aerodynamicznym T-102 modelu samolotu PAK DP. T-102 jest tunelem małych prędkości; badania dotyczyły charakterystyk PAK DP w różnych konfiguracjach mechanizacji skrzydła przy kątach natarcia od -7 do +36 stopni i prędkości M=0,2. Wykonanych zostało łącznie 246 pomiarów modelu. Sądząc z mizernej wartości tych kontraktów – zamówienie dla Wympieła kosztowało 2,5 mln rubli (około 125 tys. złotych), dla MIT 3 mln rubli (150 tys. zł), a dla CAGI – 8,9 mln rubli (450 tys. zł) – są to na razie bardzo wstępne przymiarki do projektu.
Program PAK DP był w ogólnych słowach prezentowany w wystąpieniach przedstawicieli rosyjskiego przemysłu lotniczego i sił powietrznych w poprzednich latach. Tak, ówczesny dyrektor generalny RSK MiG Ilja Tarasienko powiedział w sierpniu 2017 r., że w PAK DP będą wdrożone wszystkie technologie, jakie tylko firma posiada. Konstruktor generalny OAK Siergej Korotkow powiedział w listopadzie 2017 r., że PAK DP będzie walczył z celami hiperdźwiękowymi. Będziemy mieli do czynienia z nosicielami hiperdźwiękowymi i ich uzbrojeniem – także hiperdźwiękowym. Kilkakrotnie osoby zaangażowane w projekt PAK DP publicznie użyły do niego oznaczenia MiG-41. We wspomnianym wyżej zleceniu RSK MiG na badania PAK DP w tunelu aerodynamicznym CAGI samolot jest nazywany izdielije 41. Projekt PAK DP ma korzenie jeszcze w czasach ZSRR. W latach 80. ub. wieku MiG projektował wielofunkcyjny samolot przechwytujący dalekiego zasięgu MDP, inaczej izdielije 701, który miał osiągać zasięg 7000 km lecąc z prędkością przelotową M=2,35.
Sumując dostępną informację można powiedzieć, że przeznaczeniem PAK DP ma być zwalczanie najbardziej wymagających celów powietrznych, w tym hiperdźwiękowych, a także aparatów kosmicznych na niskich orbitach. Bardziej konwencjonalne cele to, podobnie jak w przypadku obecnego MiG-31, bombowce ciężkie i strategiczne pociski samosterujące. PAK DP ma osiągać taką samą prędkość przelotową M=2,35 na wysokości 20 km, co MiG-31, ale mieć znacznie większy promień działania.
Mówiąc o terminach realizacji programu PAK DP, prezydent OAK Jurij Sliusar powiedział w sierpniu 2018 r., że stworzenie nowego samolotu przechwytującego musi być zsynchronizowane z kończeniem się resursów obecnych myśliwców MiG-31... czyli mówimy o granicy 2030 r. Jednakże dla Rosji, termin po roku 2030 to na tyle odległa perspektywa, że trudno cokolwiek prognozować. Jeśli ekstrapolować obecne tendencje rozwoju rosyjskiej gospodarki, i przemysłu lotniczego w szczególności, to Rosji nie będzie stać na taki samolot. Jest możliwe, że zadania planowane obecnie dla PAK DP zostaną – częściowo – przełożone na przechwytujący wariant myśliwca Su-57, zwłaszcza po uzbrojeniu go w nowy pocisk bardzo dużego zasięgu izdielije 810. Poza tym, Rosjanie mogą ponownie przedłużyć resurs i modernizować obecną flotę MiG-31 w celu utrzymania jej w służbie daleko poza 2030 r.
RSK MiG, a niewątpliwie także i Suchoj, prowadzi prace koncepcyjne nad różnymi wariantami lekkiego, jedno- lub dwusilnikowego taktycznego samolotu bojowego. Wszystkie one mają niższy status niż PAK DP; nie ma na nie zamówienia, ani finansowania rządowego. Siergiej Czemiezow, szef korporacji Rostec, do której należy OAK, a tym samym RSK MiG i Suchoj, powiedział prasie na początku grudnia 2020 r., że korporacja rozwija koncepcję myśliwca piątej generacji w klasie lekkiej i średniej masy startowej... Według założeń, może to być uniwersalna platforma w wersjach załogowej i bezzałogowej. Podobnie, 16 grudnia 2020 r. w „Izwiestiach”, wiceprzewodniczący komitetu Komisji Wojskowo-Przemysłowej (WPK) Andriej Jelczaninow powiedział, że MiG pracuje nad stworzeniem lekkiego samolotu uderzeniowego, który może być załogowy lub bezzałogowy. Obaj, Czemiezow i Jelczaninow podkreślili, że praca RSK MiG jest prowadzona z własnej inicjatywy i nie jest finansowana przez państwo, a także zaakcentowali eksportowe przeznaczenie tego samolotu i możliwą współpracę z partnerem zagranicznym w jego realizacji.
Znane są trzy kryptonimy nowego lekkiego myśliwca. W oficjalnej strategii OAK do 2035 r., opublikowanej w grudniu 2016 r., dla tego programu występują zamiennie nazwy LFI (Liogkij Frontowoj Istriebitiel) lub PLIB (Perspiektiwnyj Liogkij Istriebitiel-Bombardirowszczik). W 2018 r. Połączona Korporacja Silnikowa (ODK) poinformowała w swojej prezentacji, że napędem LFI (PLIB) może być jeden silnik nowej generacji, modyfikacja silnika izdielije 30 rozwijanego dla myśliwca Su-57. Przy okazji, według tej samej prezentacji, jako napęd PAK DP miałyby być użyte dwa zmodyfikowane silniki izdielije 30.
Firma RSK MiG używa dla swojego projektu lekkiego myśliwca nazwy LMFS (Liogkij Mnogofunkcjonalnyj Frontowoj Samoliot). W grudniu 2019 r. MiG zamówił w instytucie CAGI wykonanie obliczenia aerodynamiki lekkiego wielofunkcyjnego samolotu taktycznego (LMFS) w układzie dwusilnikowym i porównania go z odpowiednikami zagranicznymi. Jednym ze znanych projektów MiG LMFS jest kaczka z przednim usterzeniem umieszczonym blisko skrzydła, dużym trójkątnym skrzydłem, a także z niewielkimi powierzchniami sterowymi z tyłu, po bokach gondol silników. W tym projekcie LMFS ma maksymalną masę startową 24 500 kg, ma osiągać prędkość do M=2,0 na dużej wysokości lub 1500 km/h nad ziemią i mieć zasięg przebazowania 4000 km. Podstawowy zapas uzbrojenia ma być przenoszony wewnątrz kadłuba.
Prace koncepcyjne nad MiG LFMS są kontynuacją programu lekkiego myśliwca taktycznego MiG LFI zaczętego jeszcze w 1986 r., a później odświeżonego w postaci projektu E-721 dla potrzeb konkursu na myśliwiec piątej generacji PAK FA (Perspiektiwnyj Awiacjonnyj Kompleks Frontowoj Awiacji). W 2002 r. MiG E-721 przegrał konkurs PAK FA na rzecz projektu Suchoj T-50 (obecny Su-57).
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
