Na MSPO 2023 turecka spółka Aselsan premierowo pokazała dwa modele swoich minibomb kierowanych – Tolun i najnowszą Tolun-IIR. Obie bomby zaprezentowano razem z nową inteligentną belką wielozamkową serii Sadak.

Aselsan skonstruował obie minibomby na zamówienie Sił Zbrojnych Turcji (tur. Türk Silahlı Kuvvetleri) jako lekkie precyzyjne lotnicze środki rażenia do przenoszenia przez bezzałogowce i odrzutowe samoloty bojowe. Koncepcyjnie bomba Tolun jest wzorowana na bombie GBU-39 SDB. Ma zbliżona masę 135 kg i analogiczny układ naprowadzania wykorzystujący nawigację bezwładnościową wspomaganą nawigacją satelitarną. Tolun to bomba szybująca i osiąga ok. 53–55 mil morskich (> 100 km) zasięgu przy zrzucie z wysokości 40 000 stóp (> 12 km). Jednak wybrany układ naprowadzania Toluna ograniczała jej użycie tylko do zwalczania celów stacjonarnych. Stąd zdecydowano o opracowaniu wersji z układem naprowadzania umożliwiającym zwalczanie celów ruchomych.

…i Tolun-IIR na stosiku spółki Aselsan na MSPO 2023, podwieszone pod belką Sadak-2T. Fot. Adam M. Maciejewski

Tak powstała minibomba Tolun-IIR z termowizyjnym, obrazowym układem naprowadzania (IIR). Tolun-IIR wyposażono też w dwukierunkową radiolinię, dzięki temu obraz z jej układu naprowadzania może być przesyłany na pokład nosiciela i załoga samolotu myśliwskiego może ręcznie wybrać cel ataku lub go zmienić już po zrzucie Toluna-IIR. Wzrosła także celność bomby – zakładany kołowy błąd trafienia ma nie przekraczać 1 m. Pozostałe dane taktyczno-techniczne są zbliżone do pierwszej wersji. Zasięg szybowania wynosi 110 km przy zrzucie z 12 km. Minibomba Tolun już trafiła do produkcji seryjnej. Natomiast wdrożenie do służby w Turcji wersji Tolun-IIR zaplanowano na pierwszy kwartał 2025 r.

Na MSPO 2023 makiety gabarytowo-masowe obu wersji bomb Tolun prezentowano podwieszone pod belkę wielozamkową Sadak-2T. Jej oznaczenie wskazuje na możliwość podwieszenia dwóch Tolunów. Opracowano także belkę Sadak-4T do czterech takich bomb. Ta druga wersja jest przeznaczona do odrzutowych myśliwców. Natomiast Sadak-2T powstała głównie do bezzałogowców. Belki Sadak to belki pneumatyczne. Stanowią interfejs pomiędzy nosicielem bomb, a samymi minibombami Tolun. Belki Sadak także wykorzystują układ INS/GNSS. Belki Sadak umożliwiają atak wielu różnych celów (każda zrzucana minibomba atakuje inny cel) w jednym ataku.