Dowództwo operacji specjalnych Stanów Zjednoczonych (SOCOM – Special Operations Command) spowalnia proces zakupów nowych lekkich samolotów szturmowo-zwiadowczych typu L3Harris Technologies/Air Tractor OA-1K Sky Warden.

Według projektu budżetu SOCOM na rok fiskalny 2025, w ciągu kolejnych pięciu lat dowództwo planuje zmniejszenie liczby kupowanych OA-1K. Program zakładał zakup 75 samolotów, jednakże jak na razie planowana pula obejmuje 61 egzemplarzy.

Samoloty OA-1K przeznaczone są dla dowództwa operacji specjalnych sił powietrznych (AFSOC – Air Force Special Operations Command). Zostały one wybrane w ramach realizowanego przez AFSOC programu „Armed Overwatch”. Program ten nie jest jednakże finansowany z budżetu sił powietrznych (USAF), tylko ze wspólnej puli departamentu obrony (Pentagon). Jego ogólny koszt szacowany był na poziomie 2,2 miliarda USD. Według SOCOM ograniczenia budżetowe sprawiły, że AFSOC otrzyma jednak mniej samolotów. Spowolnione zostanie również ich tempo zakupów. W roku fiskalnym 2025 pulę kupowanych OA-1K zmniejszono z 15 do 12 egzemplarzy, w roku 2026 z 17 do 11 egzemplarzy, a w roku 2027 z 15 do 11 egzemplarzy. Teoretycznie AFSOC wciąż przewiduje docelowy zakup 75 samolotów OA-1K. Jak na razie jednakże liczba kupowanych OA-1K w latach fiskalnych 2026–2027 nie została sprecyzowana. Ewentualny dalszy zakup samolotów pozostaje więc kwestią otwartą.

Decyzja SOCOM może być odpowiedzią na opublikowany w grudniu 2023 r. raport amerykańskiego rządowego biura obrachunkowego (GAO – Government Accountability Office), który zalecał spowolnienie tempa zakupów samolotów OA-1K. Według raportu dowództwo AFSOC niedostatecznie uzasadniło potrzebę zakupu aż 75 egzemplarzy OA-1K.

W 2022 r. SOCOM zakupiło pierwsze sześć samolotów OA-1K za kwotę 170 milionów USD. Ich budowa realizowana jest w ramach pierwszej małoseryjnej transzy produkcyjnej (Lot 1). W roku fiskalnym 2023 zakupiono dziewięć egzemplarzy za kwotę 246 milionów USD, a w roku fiskalnym 2024 kolejne 12 egzemplarzy za kwotę 266,8 miliona USD. W projekcie budżetu na rok fiskalny 2025 zarezerwowano kwotę 335,5 miliona USD na zakup 12 egzemplarzy. Zmniejszenie puli o 13 egzemplarzy w wieloletnim planie zakupowym oznacza oszczędność rzędu 300 milionów USD. Będzie to więc wydatek nie o wielkości 1,1 miliarda USD, tylko ok. 810 milionów. Przy obecnej wielkości produkcji koszt pojedynczego samolotu OA-1K plasuje się na poziomie ok. 15,5 miliona USD. Cena ta nie obejmuje zapasu podstawowych części zamiennych oraz osprzętu naziemnego.

Budowa samolotu OA-1K w zakładzie firmy L3Harris. Fot. L3Harris Technologies

Zmniejszenie tempa zakupów OA-1K oznacza, że rozpoczęcie seryjnej produkcji samolotu (FRP), które planowano na początek roku 2025, zostanie przesunięte o rok. Osiągnięcie wstępnej gotowości operacyjnej (IOC) przez OA-1K wciąż przewidywane jest na koniec roku fiskalnego 2026, natomiast pełna gotowość (FOC) ma zostać osiągnięta na koniec roku fiskalnego 2029. Pierwsze egzemplarze OA-1K mają zostać dostarczone AFSOC w czerwcu 2024 r., a więc o ponad pół roku później niż zakładał pierwotny plan.

OA-1K mają zastąpić użytkowane przez AFSOC samoloty specjalnego przeznaczenia typu Pilatus U-28A Draco. Ich wdrożenie ma pozwolić również na wycofanie ze służby samolotów zwiadowczych typu MC-12W Liberty. Według AFSOC dzięki OA-1K będzie można realizować różnorodne misje za pomocą jednej platformy, a nie tak jak ma to miejsce dotychczas, czyli za pomocą wielu różnych platform takich jak U-28A, AC-130J, czy bezzałogowce MQ-9A. Ma to przyczynić się do zmniejszenia kosztów operacyjnych.

W grudniu 2022 r. USAF wskazały dywizjon operacji specjalnych 310th SOS jako przyszłą jednostkę szkolenia na OA-1K. Dywizjon zostanie w tym celu przeniesiony ze swojej obecnej bazy Cannon AFB w Nowym Meksyku, do bazy Will Rogers ANGB lotnictwa gwardii narodowej stanu Oklahoma. Dywizjon 310th SOS posiada samoloty U-28A. Samoloty te mają na wyposażeniu również trzy dywizjony specjalne stacjonujące w bazie Hurlburt Field na Florydzie – liniowe 34th SOS i 319th SOS oraz rezerwowy 5th SOS.