Od 3 do 6 lipca 2024 r. przy Nabrzeżu Szczecińskim portu morskiego w Gdańsku cumował amerykański transportowiec ładunków wojskowych Gopher State (T-ACS-4) typu Gopher State. Była to pierwsza wizyta jednostki tego typu w Polsce.

Jej celem było zabranie ładunków, głównie kontenerów zawierających sprzęt i wyposażenie pododdziałów amerykańskich wojsk lądowych (US Army). Związane to było z kolejną rotację jej pododdziałów stacjonujących w Polsce w ramach operacji Atlantic Resolve. Zmiana kontyngentów US Army wiąże się z koniecznością transportu dużych ilości pojazdów i innego sprzętu wojskowego. Dlatego też do portów w Gdańsku i Gdyni regularnie zawijają w tym celu statki cywilne (głównie pojazdowce) czarterowane przez amerykańskie agendy rządowe, jak również jednostki podporządkowywane Dowództwu Transportu Morskiego (MSC - Military Sealift Command) US Navy.

Ładunki wojskowe głównie w kontenerach są transportowane zarówno w kadłubie jednostki jaki i na jej pokładzie. Widoczne dźwigi pokładowe i układ konstrukcyjny z dwiema bryłami nadbudówek. Fot. Andrzej Nitka

Gopher State jest jednym z trzech transportowców ładunków wojskowych tego typu, pozostałe to Flickertail State (T-ACS-5) oraz Cornhusker State (T-ACS-6). Według oficjalnej klasyfikacji określane są jako pomocnicze statki dźwigi - Auxiliary Crane Ships. Związane jest to z tym, że posiadają one dźwigi o dużej nośności, dzięki czemu mogą samodzielnie dokonywać załadunku i wyładunku przewożonych kontenerów lub pojazdów wojskowych w portach nie posiadających odpowiedniej infrastruktury lub w taki, gdzie została ona uszkodzona/zniszczona. Dźwigi pokładowe tych jednostek mogą też być wykorzystywane do przeładunku kontenerów z innych statków, również na pełnym morzu.

Transportowiec ten powstał na początku lat siedemdziesiątych jako kontenerowiec Export Leader, będąc przedostatnim z serii sześciu statków typu C5-S-73b (Sea Witch) zamówionych przez amerykańską administrację morską MARAD (United States Maritime Administration).  Export Leader został zbudowany przez stocznię Bath Iron Works z Bath w stanie Maine, jego stępkę położono 26 lipca 1971 r. zwodowano 8 lipca 1972 r., zaś MARAD został dostarczony 22 stycznia 1973 r.

Gopher State od rufy. Kotwice dziobowe jak i rufowa są wykorzystywane również do stabilizowania jednostki podczas operacji przeładunkowych, co jest to szczególnie ważne, jeżeli są one na morzu. Andrzej Nitka

Początkowo eksploatowany był przez firmę American Export Lines, a następnie od 1978 r. przez Farrell Lines. Statek ten został zwrócony MARAD w 1986 r. i odstawiony do Rezerwowej Floty Obrony Narodowej (National Defense Reserve Fleet - NDRF). W 1987 r. został przebudowany przez stocznię Norfolk Shipbuilding & Drydock z Norfolk w stanie Wirginia na pomocniczy statek-dźwig według projektu C5-S-MA73c. W tym celu na jego prawej burcie, po dwa na wspólnych postumentach, zamontowano cztery dźwigi o nośności 30 t. Gdy pracują one parami mają możliwość podnoszenia ładunków o masie do 60 t, zaś wspólna praca czterech dźwigów pozwala na przemieszczanie pontonów o masie 105 t.

Modernizacja ta została ukończona 12 października 1987 r. i od tego czasu Gopher State wchodzi w skład tzw. floty rezerwowej (RRF-Ready Reserve Force). Utrzymywany jest on w ograniczonej gotowości operacyjnej ROS-5 (Reduced Operational Status-5), co oznacza, że pełną gotowość do żeglugi musi uzyskać w ciągu maksymalnie pięciu dni. Na co dzień obsługiwany jest liczącą 9 ludzi załogę zatrudnioną przez firmę Interocean Ugland Management Corp., której MARAD zlecił obsługę wszystkich trzech jednostek typu Gopher State. Po aktywacji, do której dochodzi dość często, jest on podporządkowywany Dowództwu Transportu Morskiego (MSC - Military Sealift Command), które kieruje na jego pokład dodatkowy personel w liczbie 32 osób. Tym samym załoga tej jednostki liczy maksymalnie 41 ludzi.

Transportowce typu Gopher State posiadają wyporność wynoszącą w stanie pustym 13 900 t a po załadunki 31 500 t oraz kadłub o wymiarach 203,82 x 23,20 x 10,24 m. Napęd tych jednostek stanowią dwie turbiny parowe o łącznej mocy 17 500 KM oraz pojedyncza śruba, co umożliwia uzyskanie prędkości maksymalnej wynoszącej 17 w. Mogą one przyjąć na pokład ponad 300 kontenerów, zaś do ich załadunku mogą być wykorzystywane wspomniane cztery dźwigi pokładowe o nośności 30 t.