Wizja artystyczna śmigłowca wsparcia pola walki AW149 w barwach Wojska Polskiego. Jednym z rodzajów uzbrojenia, które będą one przenosić są przeciwpancerne pociski kierowane MBDA Brimstone o zasięgu 8 km.

Podpisanie, 1 lipca br., kontraktu na zakup 32 śmigłowców wielozadaniowych Leonardo AW149, jest ważnym wydarzeniem w procesie modernizacji technicznej Wojska Polskiego w segmencie lotnictwa śmigłowcowego. Niestety, pomimo entuzjazmu wynikającego z zamówienia dużej, jak na krajowe warunki, partii śmigłowców, potrzeby powodują, że jest to obecnie kropla w morzu potrzeb.

Na stanie lotnictwa śmigłowcowego Sił Zbrojnych RP znajdują się 234 wiropłaty: 67 W-3, 55 Mi-2, 28 Mi-24, 25 Mi-8, 22 SW-4 Puszczyk, 19 Mi-17, 10 Mi-14, 4 SH-2G i 4 S-70i Black Hawk. Siły Powietrzne dysponują takimi typami jak: Mi-2, W-3 Sokół, Mi-8, Mi-17 i SW-4 Puszczyk. Stanowią one wyposażenie: 1. Bazy Lotnictwa Transportowego (Warszawa-Okęcie, eskadra śmigłowców) – W-3 Sokół i Mi-8; 33. Bazy Lotnictwa Transportowego (Powidz, 7. eskadra działań specjalnych) – Mi-17 oraz 41. Bazy Lotnictwa Szkolnego (Dęblin, trzy eskadry śmigłowców) – Mi-2 i SW-4 Puszczyk. Ponadto grupy poszukiwawczo-ratownicze: 1. GPR (Świdwin), 2. GPR (Mińsk Mazowiecki) i 3. GPR (Kraków), dysponują Mi-2, W-3 Sokół i Mi-8. Do końca br. zakończyć się ma proces wyposażenia GPR w 12 zmodernizowanych śmigłowców poszukiwawczo-ratowniczych W-3WA SAR Sokół (jednocześnie z GPR wycofane zostaną Mi-2 i Mi-8).

Brygada Lotnictwa Marynarki Wojennej dysponuje śmigłowcami: Mi-14, SH-2G, W-3WARM Anakonda i Mi-2. Znajdują się one na stanie 43. Bazy Lotnictwa Morskiego (Gdynia-Babie Doły; eskadra pokładowych śmigłowców zwalczania okrętów podwodnych i eskadra śmigłowców ratowniczych) – SH-2G, W-3WARM Anakonda i Mi-2 oraz 44. Bazy Lotnictwa Morskiego – Grupa Lotnicza Darłowo (Darłowo; eskadra śmigłowców zwalczania okrętów podwodnych i eskadra śmigłowców ratowniczych) – Mi-14, W-3WARM Anakonda i Mi-2. W przyszłym roku mają zostać dostarczone cztery śmigłowce AW101 uruchamiające proces wycofania z eksploatacji wiropłatów Mi-14. Wcześniej wszystkie śmigłowce W-3WARM Anakonda poddano remontowi i ujednolicono na nich wyposażenie.

Najwięcej śmigłowców w Siłach Zbrojnych RP ma lotnictwo Wojsk Lądowych: Mi-2, Mi-8, Mi-17, Mi-24, W-3 Sokół, W-3PL Głuszec i W-3RR Procjon. Są one skoncentrowane w 1. Brygadzie Lotnictwa Wojsk Lądowych oraz 25. Brygadzie Kawalerii Powietrznej.

Brygada Lotnictwa MW oczekuje na dostawę w przyszłym roku czterech morskich śmigłowców wielozadaniowych Leonardo AW101 (na zdjęciu), co pozwoli zapoczątkować proces zastępowania śmigłowców Mi-14.

1. BLWL ma w swoim podporządkowaniu 49. Bazę Lotniczą (Pruszcz Gdański) oraz 56. Bazę Lotniczą (Inowrocław). W skład 49. BLot wchodzi: eskadra śmigłowców szturmowych Mi-24D, eskadra śmigłowców szturmowych Mi-2 oraz eskadra śmigłowców Mi-2, natomiast w skład 56. BLot wchodzi: eskadra śmigłowców szturmowych Mi-24W, eskadra śmigłowców szturmowych Mi-2 oraz eskadra śmigłowców ratownictwa bojowego W-3PL Głuszec i Mi-24W. Ponadto w skład 1. BLWL wchodzi dywizjon rozpoznania powietrznego, wyposażony w bezzałogowe systemy powietrzne Orbiter klasy mini, który czasowo stacjonuje w 12. Bazie Bezzałogowych Statków Powietrznych w Mirosławcu (12. BBSP jest podporządkowana Dowództwu Sił Powietrznych). Docelowo ma się on znaleźć w 56. Bazie Lotniczej w Inowrocławiu po jej remoncie i rozbudowie.

25. BKPow ma w swoim składzie: 1. (37.) dywizjon lotniczy (1. eskadra lotnicza Mi-8 i 2. eskadra lotnicza Mi-17, Leźnica Wielka; wraz z 1. batalionem kawalerii powietrznej 1. dlot tworzy 1. Taktyczną Grupę Bojową), 7. (66.) dywizjon lotniczy (1. i 2. eskadra lotnicza W-3 Sokół, Tomaszów Mazowiecki; wraz z 7. batalionem kawalerii powietrznej 7. dlot tworzy 7. Taktyczną Grupę Bojową), eskadrę śmigłowców rozpoznania radioelektronicznego (W-3RR Procjon, Tomaszów Mazowiecki) i powietrzną jednostkę ewakuacji medycznej (Mi-17 i W-3 Sokół, Tomaszów Mazowiecki). Należy dodać, że wcześniej w składzie 25. BKPow był także 11. batalion kawalerii powietrznej (skadrowany, Leźnica Wielka), ale ze względu na przerwanie zakupu śmigłowców wsparcia pola walki W-3 Sokół dla dedykowanego dla niego 11. (47.) dywizjonu lotniczego, w 2010 r. 11. bkpow rozwiązano.

W Wojskach Specjalnych śmigłowcami wielozadaniowymi S-70i Black Hawk dysponuje Zespół Lotniczy Jednostki Wojskowej GROM (Mińsk Mazowiecki). Zakupiono je w dwóch transzach po cztery egzemplarze. Pierwsza została dostarczona w grudniu 2019 r. (bez uzbrojenia i wyposażenia specjalistycznego zgodnego z wymaganiami Wojsk Specjalnych, które zamontowano dopiero w latach 2020-2021), kolejne dwa mają trafić na stan w 2023 r., a następne dwa w 2024 r.

Flota śmigłowców Wojska Polskiego to obecnie 234 wiropłaty dziewięciu typów (bez uwzględnienia cywilnych, lekkich śmigłowców szkolnych – siedmiu Guimbal Cabri G2 i trzech Robinson R-44 Raven II – Akademickiego Centrum Szkolenia Lotniczego wchodzącego w skład Lotniczej Akademii Wojskowej w Dęblinie). Na papierze liczba ta robi wrażenie, jednak załamanie inwestycji w ciągu ostatnich trzydziestu lat powoduje, że tak naprawdę obecnie większość sprzętu lotnictwa śmigłowcowego wymaga wymiany lub głębokiej modernizacji. Nie może więc dziwić fakt, że obecne działania Ministerstwa Obrony Narodowej mające na celu gruntowne odmłodzenie lotnictwa śmigłowcowego Wojska Polskiego budzą bardzo duże zainteresowanie.

W ostatnich latach dwukrotnie próbowano dokonać zakupu nowych śmigłowców. W pierwszym przypadku chodziło o pozyskanie sześciu dużych śmigłowców do transportu specjalnego do przewozu najważniejszych osób w państwie (dla zastąpienia Mi-8), które miano wdrożyć do eksploatacji w 36. specjalnym pułku lotnictwa transportowego (ostatecznie procedura została unieważniona w lutym 2006 r. ze względu na przekroczenie przez oferentów zakładanego budżetu), natomiast w drugim przypadku, w październiku 2016 r., doszło do zerwania rozmów z Airbus Helicopters dotyczących zamówienia 50 wielozadaniowych śmigłowców średnich H225M. Od tego momentu Ministerstwo Obrony Narodowej wielokrotnie zapewniało o szybkim podpisaniu szeregu umów na nowe wiropłaty dla Wojska Polskiego (w ramach odejścia od koncepcji jednego wspólnego śmigłowca dla wszystkich rodzajów sił zbrojnych, na rzecz pozyskania dedykowanych platform powietrznych kilku typów). Jednak niewiele z tego wyszło i ostatecznie MON dotychczas może pochwalić się zamówieniem jedynie 12 fabrycznie nowych śmigłowców, w tym: cztery Leonardo AW101 dla Brygady Lotnictwa MW oraz osiem Lockheed Martin S-70i Black Hawk, które do Jednostki Wojskowej GROM (Wojska Specjalne) dostarcza ich producent, należące do amerykańskiej korporacji Polskie Zakłady Lotnicze Sp. z o.o. w Mielcu.

Program Perkoz

Podpisany 1 lipca br. kontrakt obejmuje dostarczenie Siłom Zbrojnym RP 32 śmigłowców wielozadaniowych AW149 wraz z pakietem logistycznym i szkoleniowym. Całość będzie kosztować Skarb Państwa 8,25 mld PLN, a dostawa ma zostać zrealizowana w latach 2023-2029. Co ciekawe, ppłk Krzysztof Płatek, rzecznik prasowy Agencji Uzbrojenia, powiedział, że: przedstawiony harmonogram dostaw to tzw. wariant gwarantowany, co wynika m.in. z krótkiego i sprawnego procesu negocjacji, niemniej strony porozumiały się, że będą dążyć do skrócenia terminów i zintensyfikowania dostaw.

Jak poinformował Wydział Działań Komunikacyjnych Dowództwa Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych, AW149 trafią na wyposażenie 25. Brygady Kawalerii Powietrznej. Ważnym elementem umowy, na co wskazuje Ministerstwo Obrony Narodowej oraz Ministerstwo Aktywów Państwowych, jest zobowiązanie do utworzenia w zakładach WSK „PZL-Świdnik” S.A., należących do koncernu Leonardo, linii montażu ostatecznego AW149. Niestety, podobnie jak w przypadku innych umów śmigłowcowych, które podpisało w ostatnich latach Ministerstwo Obrony Narodowej, szczegóły dotyczące specyfikacji zamówionych wiropłatów pozostają (obecnie) niejawne – wiele wyjaśni dopiero prezentacja seryjnych AW149, które mają trafić do Wojska Polskiego w przyszłym roku.

Jak wskazał prezes zarządu WSK „PZL-Świdnik” S.A., Jacek Libucha, wybrana konfiguracja została zapisana w 400-stronicowym dokumencie zatwierdzonym przez obie strony. Wiadomo, że śmigłowce mają być dostosowane do przenoszenia wybranych (acz nie wskazanych publicznie) przeciwpancernych pocisków kierowanych (z dużym prawdopodobieństwem można wskazać MBDA Brimstone, które wybrano jako uzbrojenie niszczycieli czołgów Ottokar-Brzoza), zasobników 70 mm niekierowanych i kierowanych pocisków rakietowych oraz zasobników z uzbrojeniem strzeleckim. W kabinie ładunkowej mają znaleźć się dwa stanowiska dla strzelców pokładowych, którzy będą obsługiwać karabiny maszynowe kal. 7,62 mm oraz desant lub ładunek.