Ise po drugiej przebudowie na próbach prędkości 24 sierpnia 1943 r. Na pokładzie lotniczym widać ustawione dwa myśliwce A5M4 (pozbawione silników i używane do celów testowych). Fot. Fukui

Po masakrze japońskich lotniskowców w bitwie o Midway podjęto niezbyt przemyślaną decyzję o przebudowie pancerników Ise i Hyūga na hybrydy wyposażone zarówno w ciężką artylerię, jak i samoloty. Sama koncepcja nie była pozbawiona sensu, jednak różnego rodzaju uwarunkowania sprawiły, że konwersja okazała się bezużyteczna. Walory przebudowanych okrętów przydały się tylko raz i to w roli kompletnie odmiennej niż zamierzano.

Ise i Hyūga pierwotnie miały należeć do typu Fuso – pierwszych japońskich superdrednotów. Budowę prototypu rozpoczęto w 1911 r., jednak światowe budownictwo okrętowe nakręcane wyścigiem zbrojeń rozwijało się w tym czasie wyjątkowo dynamicznie. Na tle konkurencji słabo opancerzone pancerniki typu Fuso, nie dawały tak bardzo pożądanej w Cesarskiej Marynarce przewagi jakościowej. Nie dziwi więc, że dwie ostatnie jednostki wybudowano według mocno zrewidowanego projektu. Główną istotą zmian miało być zwiększenie prędkości oraz wzmocnienie opancerzenia. Po wykonaniu kilkudziesięciu różnych wersji w czerwcu 1914 r. przedstawiono do akceptacji nowy projekt. Ostatecznie został on zatwierdzony na Wyższej Konferencji Technicznej na przełomie lipca i sierpnia jako Projekt Podstawowy Numer A-92.

Zlecenie na budowę pancerników Ise i Hyūga powierzono 11 kwietnia 1913 r. stoczniom cywilnym – Kawasaki w Kobe i Mitsubishi w Nagasaki, zaś stępki położono odpowiednio 6 i 10 maja 1915 r. Prace przy pancerniku Ise posuwały się znacznie szybciej, i to on został wodowany jako pierwszy. Do służby wszedł już 15 grudnia 1917, podczas gdy Hyūga dopiero 30 kwietnia następnego roku. Obie jednostki przeszły dwie gruntowne przebudowy – jedną przedwojenną i drugą wojenną zmieniającą je w pancerniko-lotniskowce. Jeszcze przed pierwszą z nich dokonywano bieżących modernizacji, do których m.in. należały: zwiększenie kąta podniesienia armat z 25 do 30° oraz budowa wieży kierowania ogniem wokół masztu przedniego. Kosztem 2 pojedynczych armat artylerii średniej (otwartych stanowisk w półmaskach na śródokręciu) zainstalowano 4 podwójne stanowiska armat uniwersalnych kal. 127 mm. Pancerz dachów wież artylerii głównej pogrubiono z 76 do 152 mm.
Pierwsza generalna przebudowa trwała blisko 2 lata (Hyūga przeszła ją w okresie 1934-1936, Ise 1935-1937). Jej głównym celem było zwiększenie siły ognia, polepszenie ochrony oraz wymiana siłowni. Po raz drugi zwiększono kąt podniesienia luf artylerii głównej, tym razem aż do 43°, dzięki czemu zasięg wzrósł do ponad 35 km. Podwyższono również kąt podniesienia armat kal. 140 mm z 20 do 30° i przy okazji zdemontowano 2 dziobowe stanowiska. Wzmocniono artylerię plot. oraz usunięto bezużyteczne podwodne wyrzutnie torpedowe. Przebudowano wieże kierowania ogniem oraz dodano rufowe stanowiska kierowania ogniem. Okręty wyposażono w nowe dalmierze o większej bazie optycznej (na wieży kierowania ogniem dalmierz 10 m, w wieżach artyleryjskich dalmierze 8 m).
Wymieniono całą siłownię – zarówno turbiny (na 4 zespoły rodzimej produkcji Kanpon wyposażone już w przekładnie redukcyjne), jak i wszystkie kotły (na 8 opalanych już wyłącznie paliwem płynnym – mazutem). Projektowa moc wzrosła do 80 000 SHP, co miało zapewnić prędkość 24,5 w., pomimo wzrostu wyporności, jak i dodaniu bąbli przeciwtorpedowych (w tym celu przedłużono rufę o 7,6 m). Okręty otrzymały też nowe katapulty i wodnosamoloty.

Krótka i bezowocna kariera pancerników

Po zakończeniu modernizacji obie jednostki przydzielono do 1. Dywizjonu Pancerników 1. Floty. Brały one udział w działaniach wojennych przeciwko Chinom, głównie w roli eskorty, transportu wojsk, czy blokady portów. Po wybuchu wojny na Pacyfiku większą część czasu spędzały w bazach. Pomimo rozległej modernizacji pancerniki Ise i Hyūga były jednostkami przestarzałymi, a ich jedyną rolą miał być udział w decydującym starciu z flotą liniową US Navy. Mała prędkość i niewystarczający zasięg nie pozwalały na udział w akcjach zespołów szybkich lotniskowców floty.