Siły powietrzne Stanów Zjednoczonych (USAF) zapowiadają pierwsze testy nowych międzykontynentalnych pocisków balistycznych typu GBSD na koniec 2023 r.

Celem programu GBSD (Ground-Based Strategic Deterrent) jest budowa nowych strategicznych pocisków przenoszących głowice atomowe (ICBM – Intercontinental Ballistic Missile), które zastąpią użytkowane obecnie pociski typu LGM-30G Minuteman III. Podobnie jak te ostatnie, GBSD będą wystrzeliwane z podziemnych silosów jako lądowy komponent tzw. atomowej triady Stanów Zjednoczonych.

Obecnie USAF posiadają 450 pocisków Minuteman III, które weszły do służby w latach 1970–1978. Znajdują się one na uzbrojeniu trzech skrzydeł rakietowych: 90th Missile Wing (z silosami na terenie stanów: Wyoming, Nebraska i Colorado), 91st Missile Wing (z silosami w Północnej Dakocie) oraz 341st Missile Wing (z silosami w Montanie). Każde skrzydło posiada po trzy dywizjony i każde ma na uzbrojeniu po 150 pocisków. Minuteman III przeszły szereg modernizacji, jednakże stają się pomału przestarzałe.

Wizja artystyczna stanowiska ogniowego systemu GBSD. Rys. Northrop Grumman

USAF przewidują, że ich bezpieczna eksploatacja nie może trwać dalej niż do połowy lat 30. XXI wieku. Jest to i tak przynajmniej o 30 lat dłużej niż zakładano w latach 80. XX wieku. Trudno w to dziś uwierzyć, ale wówczas przewidywano, że pociski Minuteman III nie będą użytkowane operacyjnie dłużej niż 10–15 lat.

We wrześniu 2020 r. warty 13,3 miliarda USD kontrakt przyznano firmie Northrop Grumman – jedynemu oferentowi w programie GBSD. W lipcu 2019 r. z udziału w przetargu wycofał się Boeing. Kontrakt zakłada, oprócz budowy i dostarczenia pocisków, również kompleksową modernizację podziemnych silosów, podziemnych stanowisk ogniowych (bojowych) wraz z systemami łączności oraz infrastrukturą towarzyszącą.

Do najważniejszych podwykonawców w programie GBSD należą takie firmy jak: Aerojet Rocketdyne, Bechtel, Clark, Collins Aerospace, General Dynamics, Honeywell, Kratos Defense and Security Solutions, L3 Harris, Lockheed Martin oraz Textron Systems. Za budowę silników rakietowych odpowiada firma Northrop Grumman Innovation Systems – czyli była firma Orbital ATK, która została przejęta przez Northropa.

Na początku kwietnia br. projekt przeszedł pozytywnie przez tzw. ocenę podstawową (IBR – Integrated Baseline Review) etapu opracowania i rozwoju konstrukcji (EMD – Engineering and Manufacturing Development). Ocena IBR jest przeprowadzana w ciągu pierwszych 180 dni od przyznania wykonawcy kontraktu. Faza EMD programu obejmuje opracowanie finalnego projektu, testy kwalifikacyjne, testy i oceny konstrukcji oraz tzw. certyfikację atomową, czyli uznanie zdolność systemu do integracji i przenoszenia jądrowych ładunków bojowych. Program GBSD jest na etapie tzw. krytycznej oceny projektu (CDR – Critical Design Review) obejmującej komponenty i systemy pocisku balistycznego. Sam pocisk przechodzi obecnie przez próby symulacyjne.

Pod koniec 2023 r. ma odbyć się pierwsze fizyczne odpalenie testowe pocisku z bazy Vandenberg SFB w Kalifornii. Wstępna gotowość operacyjna GBSD ma zostać osiągnięta w 2029 r. Instalacja nowych pocisków w silosach ma być realizowana w tempie jednego egzemplarza tygodniowo, przez dziewięć lat. Siły powietrzne ogłoszą pełną gotowość operacyjną po dostarczeniu przez firmę Northrop Grumman 400 pocisków. Ma to nastąpić około 2036 r.