4 listopada podczas odbywających się w Paryżu międzynarodowych targów morskich Euronaval 2024 koncerny stoczniowe Fincantieri, Naval Group i Navantia podpisały porozumienie konsorcjum mającego realizować drugi etap prac w ramach programu europejskiej korwety patrolowej – European Patrol Corvette (EPC).

Program EPC został zainicjowany 3 czerwca 2019 r. poprzez podpisanie między Francją a Włochami stosownego porozumienia, w myśl którego to ostatnie państwo podjęło się roli jego koordynatora. Wkrótce do tych krajów dołączyły Grecja i Hiszpania, a stopniowo inne europejskie państwa, takie jak Dania, Norwegia oraz Rumunia. Ponadto status obserwatora posiada Chorwacja oraz Portugalia.

Równolegle z tworzeniem ram współpracy na poziomie międzyrządowym rozpoczęło się budowanie partnerstw europejskich przedsiębiorstw zainteresowanych udziałem w tym programie. Podobnie jak to miało miejsce w przypadku państw, jako pierwsze sformalizowaną współpracę rozpoczęły koncerny stoczniowe z Francji i Włoch. Między innymi w tym celu 13 stycznia 2020 r. powołane zostało przedsiębiorstwo Naviris będącą spółką joint venture w której po połowie udziałów mają włoska Fincantieri i jej francuski odpowiednik – Naval Group.

11 lutego 2021 r. spółka Naviris i hiszpańska grupa stoczniowa Navantia zawarły porozumienie o rozszerzeniu współpracy przemysłowej w ramach programu europejskiej korwety patrolowej. Otworzyło to drogę do ubiegania się o dofinansowanie z funduszy Unii Europejskiej, ponieważ w tego typu programach muszą być zaangażowane minimum trzy państwa. Pozwoliło to na złożenie 9 grudnia 2021 r. do Europejskiego Funduszu Obronnego (European Defence Fund - EDF) oferty przemysłowej dotyczącej pierwszego etapu projektu pn. MMPC (Modular Multirole Patrol Corvette – Modułowa Wielozadaniowa Korweta Patrolowa). W lipcu 2022 r. Komisja Europejska formalnie wybrała tę propozycję do realizacji.

Kolejnymi krokami było podpisanie 18 października 2022 r. przez firmy Fincantieri, Naval Group, Navantia i Naviris wstępnej umowy partnerstwa mającej na celu realizację tego projektu. Z kolei 14 grudnia 2022 r., pomiędzy Komisją Europejską a europejską Organizacją Wspólnej Współpracy Zbrojeniowej (Organisation Conjointe de Coopération en matière d’Armement – OCCAR), zawarta została umowa dotacji na finansowanie programu EPC w ramach Europejskiego Funduszu Obronnego. Otwarło to drogę do podpisania 24 października 2023 r., pomiędzy OCCAR a konsorcjum przemysłowym pod przewodnictwem Naviris, umowy na realizację pierwszego etapu programu europejskiej korwety patrolowej.

Kontrakt ten dotyczył opracowania koncepcji okrętu tej klasy w dwóch wariantach Long Range Multipurpose i Full Combat Multipurpose. Okres realizacji wynosił 24 miesiące (listopad 2023 – listopad 2025), a jego koszt 87 mln EUR, z czego 60 mln pokryła Komisja Europejska w formie dotacji z EDF. Pozostałe 27 mln EUR wyłożyły państwa, które zadeklarowały partycypację w jego kosztach, tj. Włochy, Francja, Grecja, Hiszpania, Dania i Norwegia.

Logo programu europejskiej korwety patrolowej podkreśla, że jest on realizowany jedynie przez państwa Unii Europejskiej. Fot. Andrzej Nitka

Jednocześnie prowadzone były działania zmierzające do realizacji drugiego etapu programu EPC/MMPC. W tym celu 22 listopada 2023 r. Fincantieri, Navantia, Naval Group, Naviris oraz grecka firma Hydrus złożyła kolejny wniosek do Europejskiego Funduszu Obronnego. Został on 16 maja 2024 r. zaakceptowany przez Komisję Europejską, która przyznała maksymalne dofinansowanie w wysokości 154,5 mln EUR.

Drugi etap prac nad europejską korwetą patrolową ma być realizowany w latach 2025-2029. Ma on na celu przygotowanie wstępnego i szczegółowego projektu obu wariantów korwet a także opracowanie rozwiązań technicznych, które umożliwią przenoszenie przez te jednostki różnych systemów i ładunków użytecznych oraz wykonywanie większej liczby zadań i misji. Pozwolić ma on również na rozpoczęcie budowy dwóch prototypów korwet, zarówno w wersji patrolowej dalekiego zasięgu (Long Range Multipurpose) jak i w pełni bojowej (Full Combat Multipurpose).

Pierwsza z tych konfiguracji dedykowana jest zadaniom patrolowym, zainteresowanie nią wyraziły Francja i Hiszpania, natomiast druga legitymować ma się większymi możliwościami bojowymi, ta z kolei przeznaczona ma być dla Grecji i Włoch. Te dwa ostatnie państwa potrzebują jednostek, które będą używane w całym regionie śródziemnomorskim, a szczególnie w środkowej i wschodniej część Morza Śródziemnego, podczas gdy Francja i Hiszpania potrzebują okrętów dalekiego zasięgu zdolnych do działania na terytoriach zamorskich.

Wariant patrolowy dalekiego zasięgu ma posiadać trójwspółrzędny radar, bojowy system dowodzenia, pociski przeciwlotnicze krótkiego i/lub średniego zasięgu oraz prędkość maksymalną wynoszącą 24 w. Z kolei bardziej „bojowa” wersja wyposażona będzie również w rakiety przeciwokrętowe, a także w środki do unieszkodliwienia torped i dronów. Prędkość tej wersji ma być minimalnie większa i wynosić 25-26 w. Różnice między platformą patrolową a bojową mają dotyczyć między innymi konfiguracji napędu, zainstalowanych sensorów i uzbrojenia. Natomiast obie wersje będą przystosowane do bazowania śmigłowca średniej wielkości (np. NH-90) i mają posiadać modułową przestrzeń misyjną.