15 lutego grupa posłów Izby Reprezentantów Kongresu Stanów Zjednoczonych Ameryki należących do Partii Republikańskiej, z Mike'm Rogersem z Komisji Spraw Zagranicznych na czele, zaproponowała projekt ustawy o symbolicznej nazwie NYET, dotyczącej wsparcia dla Europy Środkowej i Środkowo-Wschodniej.
NYET (Never Yielding Europe’s Territory, pol. „nie” dla ustępstw w Europie) dotyczyć ma szeregu kroków, jakie Stany Zjednoczone miałyby w razie jej przyjęcia podjąć w celu zahamowania rosyjskiej ekspansji militarno-polityczno-ekonomicznej w Europie. Cały projekt podzielić można na cztery zasadnicze części:
- Zestaw sankcji, który zdaniem autorów projektu należy nałożyć na Federację Rosyjską: nałożenie nieokreślonych sankcji na współpracowników i popleczników prezydenta Rosji Władimira Putina oraz główne rosyjskie banki jeszcze przed przewidywaną inwazją na Ukrainę (odwet za ataki hybrydowe na Ukrainę); nałożenie nieokreślonych sankcji na banki współpracujące z objętymi sankcjami głównymi bankami rosyjskimi; umożliwienie szerokiemu gronu amerykańskich kongresmenów uzyskania od prezydenta informacji o tym, czy agresja na rosyjska na Ukrainę jest w danym momencie realnym zagrożeniem i tym samym czy spełnione są warunki do nałożenia sankcji; natychmiastowe zatrzymanie projektu Nord Stream 2 i nałożenie sankcji na projekt bez możliwości umorzenia w razie rosyjskiej inwazji na Ukrainę; natychmiastowe nałożenie sankcji na projekt NS2 w razie wznowienia procesu certyfikacji przez RFN; ograniczenie eksportu produktów podwójnego przeznaczenia (ale też np. półprzewodników) do Federacji Rosyjskiej pod groźbą nałożenia sankcji na firmę łamiącą zakaz;
- Zestaw mechanizmów mających zapewnić Ukrainie bezpieczeństwo: udzielenie 500 mln USD pomocy wojskowej w ramach programu Foreign Military Financing (włącznie z zapewnieniem Ukrainie możliwości zwiększenia możliwości w zakresie zwalczania celów morskich, powietrznych i opancerzonych); utworzenie odrębnego funduszu Ukraine Resistance Fund (pol. fundusz oporu Ukrainy), który ma pomóc Ukrainie w opieraniu się naciskom ze strony Federacji Rosyjskiej; przyspieszenie procesu sprzedaży broni i dostaw nieodpłatnej pomocy dla Ukrainy w Kongresie; wskazanie Ukrainy jako kraju „NATO Plus”, co ma ułatwić sprzedaż amerykańskiego uzbrojenia na Ukrainę;
- Wzmocnienie tzw. wschodniej flanki NATO: podwojenie funduszy przeznaczonych na ćwiczenia Sił Zbrojnych Stanów Zjednoczonych w Europie; stworzenie nowego programu FMF dla państw Europy Wschodniej, co miałoby pomóc państwom NATO leżącym w tym regionie we wzmacnianiu możliwości obronnych; zwiększenie wysiłków finansowych Departamentu Stanu na rzecz przeciwdziałania rosyjskiej dezinformacji;
- Inne środki: wzmocnienie kontroli Kongresu nad stosowaniem sankcji wobec Rosji poprzez zapewnienie Kongresowi prawa weta w sprawie usuwania sankcji oraz wprowadzenie mechanizmu wymuszającego na administracji prezydenta przynajmniej rozpatrzenie nałożenia sankcji na osoby zgłoszone przez Kongres; odrzucenie rosyjskiej propozycji moratorium na rozmieszczenie pocisków rakietowych pośredniego zasięgu bazowania lądowego w Europie; żądanie od sojuszników z NATO współpracy w zakresie tej kategorii uzbrojenia;
Ustawa jest bardzo interesująca z wielu powodów. Już sama nazwa jest symboliczna, bowiem jej skrót - NYET - wymawia się tak samo, jak rosyjskie „niet” czyli „nie”. Ponadto wiele z jej zapisów wprost oznacza poprawę pozycji i kondycji finansowej amerykańskiego przemysłu zbrojeniowego. Należy przy tym zaznaczyć, że państwa naszego regionu i tak chętnie kupują amerykańską broń, a prawdziwym prymusem w tej grupie jest Polska, mimo drobnych potknięć chętnie kupująca amerykańskie uzbrojenie bez większych zastrzeżeń czy stawiania twardych warunków odnośnie współpracy przemysłowej lub transferu technologii. Wzmocnienie pozycji amerykańskiej zbrojeniówki wśród już i tak bardzo dobrych klientów zapewnić może wiele miejsc pracy amerykańskiej gospodarce. Na razie projekt już spotkał się krytyką Demokratów.
