Minister Mariusz Błaszczak i wicepremier Jarosław Kaczyński przedstawili projekt nowej Ustawy o Obronie Ojczyzny. Powstanie nowy rodzaj wojsk i Fundusz Wsparcia Sił Zbrojnych. Nowe zadania staną przed WOT.

Projektowana ustawa kompleksowo uporządkuje przepisy dotyczące Sił Zbrojnych, zastępując kilkanaście aktów prawnych w tym m. in. ustawę z 1967 roku o powszechnym obowiązku obrony.

- Ustawa o obowiązku obrony z 1967 roku wymaga zmiany. Kolejną przesłanką są potrzeby obronne naszego państwa. Musimy mieć poważną siłę odstraszającą. Musimy mieć skuteczną obronę – powiedział wicepremier Jarosław Kaczyński.

- Mamy do czynienia z dwiema przesłankami, dla których ta ustawa jest potrzebna. Poprzednia ustawa jest z czasów odległych, najwyższy czas, żeby ją zmienić. Druga przesłanka to sytuacja międzynarodowa, obecne potrzeby obronne państwa – dodał minister.

Kaczyński dodał, że ustawa pozwoli radykalnie i szybko nie tylko powiększyć Siły Zbrojne, ale także przeprowadzić modernizację i dozbrojenie armii znacznie szybciej, niż robiono to dotychczas.

- Państwo, które leży na granicy NATO i UE, musi mieć poważną siłę odstraszającą. Musi w razie potrzeby mieć możliwość naprawdę skutecznej obrony, także samodzielnie. Ponieważ mechanizm prowadzący do uruchomienia sił NATO trochę trwa – uzasadniał Kaczyński.

Przedstawienie projektu nowej ustawy ma na celu nie tylko uporządkowanie przepisów i umożliwienie szybkiej modernizacji technicznej poprzez zwiększenie budżetu na obronność, ale także zwiększenie liczebności SZ RP. W tym celu zostanie uproszczony system służby wojskowej oraz stworzenie systemu zachęt dla kandydatów do służby, w tym studiami na uczelniach wojskowych.

- Wprowadzimy nowe rodzaje służby: żołnierze zawodowi, podchorążowie. Wprowadzamy dobrowolną służbę wojskową. Dla tych, którzy przejdą ten kurs mogą przystąpić do zawodowej służby – tłumaczył minister Błaszczak.

- Odrzucamy koncepcję, która dziś jest modna, że armia powinna być niewielka, za to bardzo dobrze uzbrojona. Powinna być możliwie duża i dobrze uzbrojona - wtedy ma tę moc odstraszania, skłania ew. przeciwnika do przemyślenia - dodał Kaczyński.

Zasadnicza służba wojskowa

W resorcie obrony obecnie "nie są prowadzone prace, dotyczące przywrócenia obowiązkowej służby wojskowej w ramach powszechnego obowiązku obrony". Jednak ustawa ustanawia zasadniczą służbę wojskową w dwóch postaciach: dobrowolnej i obowiązkowej.

- Nie przywracamy obowiązkowej służby wojskowej. Zasadnicza służba jest zawieszona, ale wprowadzamy dobrowolną służbę wojskową – podkreślił min. Błaszczak.

Ochotnicy powołani do dobrowolnej służby wojskowej na szkolenie zakończone przysięgą będą mogli liczyć na uposażenie ok. 4400 zł brutto miesięcznie. W dodatku ministerstwo gwarantuje stałe zatrudnienia dla żołnierzy, którzy zakończą etap dobrowolnej służby wojskowej.

Całość procedury będzie trwałą rok. Podzielono ją na dwa etapy: 28-dniowe szkolenie podstawowe i 11-miesięczne szkolenie specjalistyczne.

Zmieniono także zasady służby w rezerwie, dodając tzw. rezerwę pasywną, która ma skupiać osoby po kwalifikacji wojskowej, które nie złożyły przysięgi i osoby, które zakończyły służbę i nie wyrażają chęci na dalszą służbę w rezerwie.

Znikną także Wojskowe Sztaby Wojewódzkie i Wojskowe Komendy Uzupełnień, a na ich miejsce powstaną centra rekrutacji - skoncentrowane na zadaniach związanych z rekrutacją i pozyskiwaniem nowych żołnierzy.

Ponadto w myśl nowych przepisów liczba nieobsadzonych stanowisk etatowych przeznaczonych dla żołnierzy zawodowych w jednostce wojskowej nie może przekraczać 5%.

Na zachętę

Minister obrony narodowej podkreślił, że wojsku zależy na tym, aby do wojska pozyskiwać także studentów uczelni cywilnych. Rozszerzony zostanie także program Legii Akademickiej. Wprowadzone zostaną stypendia, a MON będzie dotowało wybrane kierunku studiów, a także studentów. Ci, po ukończeniu studiów, będą zobowiązani do odbycia przynajmniej pięcioletniej służby.

Ustawa o obronie Ojczyzny wprowadza także zmiany w służbie podchorążych - zgodnie z zapisami nowej ustawy otrzymaliby oni taki sam status jak żołnierze zawodowi.

- Zachowujemy uprawnienia żołnierzy Wojska Polskiego. Wprowadzamy nowe rozwiązania - świadczenia motywacyjne. Podobne jak te, które zostały przyjęte w Policji – precyzował min. Błaszczak.

Świadczenie motywacyjne po 25 latach służby wyniesie 1500 zł, a po 28,5 roku 2500 zł. Będzie także możliwość wypłacenia odprawy mieszkaniowej z najbardziej korzystnego okresu służby. Rezerwiści będą mieli także pierwszeństwo w zatrudnieniu w administracji państwowej.

Finansowanie

Finansowaniem rozwoju Sił Zbrojnych ma zająć się Fundusz Wsparcia Sił Zbrojnych. Będzie on prowadzony przez Bank Gospodarstwa Krajowego, a źródłem dochodu mają być skarbowe papiery wartościowe, środki z obligacji wyemitowanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego, objętych gwarancją skarbu państwa, wpłaty z zysku Narodowego Banku Polskiego i wpłaty z budżetu państwa.

- Wprowadzamy także przepisy dyscyplinujące czy przepisy antykorupcyjne. Zwiększamy nakłady finansowe, dlatego wprowadzamy dodatkowe przepisy dla żołnierzy, którzy będą nadzorować postępowania przetargowe – informował minister.

Jednak przepisy antykorupcyjne będą obowiązywały także po zakończeniu służby. Żołnierz odchodząc ze służby będzie miał nałożone ograniczenia w posiadaniu akcji i w zasiadaniu w radach nadzorczych lub zarządach przez okres trzech lat po zakończeniu służby.

Ograniczenie ma dotyczyć żołnierzy, którzy brali udział w postępowaniach przetargowych oraz firm, które produkują sprzęt lub świadczą usługi na rzecz wojska.

Nowy rodzaj wojsk

Szef resortu obrony zapowiedział, że powstanie nowy rodzaj wojsk - wojska obrony cyberprzestrzeni.

- Pracujemy na rzecz ich rozwoju. To są zadania bardzo istotne jeśli chodzi o odpowiedź na zagrożenia XXI wieku - mówił.

W związku z utworzeniem nowego rodzaju wojsk w nowej ustawie o obronie Ojczyzny znajdują się także zapisy na temat dopuszczenia do służby osoby niepełnosprawnej. Dotyczą one służby w Wojskach Obrony Cyberprzestrzeni.

Ponadto Wojskom Obrony Terytorialnej zostaną przypisane zadania związane z zarządzaniem kryzysowym.