Na MSPO 2023 Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych prezentuje System Szkolenia Poligonowego w Warunkach Walki Elektronicznej (SSPWE), interesujący i innowacyjny system zaprojektowany z myślą o wspomaganiu szkolenia załóg statków powietrznych poprzez symulowanie sygnałów zagrożeń mikrofalowych. SSPWE jest zgłoszony do nagrody Defender.

Na MSPO 2023 Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych (ITWL) prezentuje System Szkolenia Poligonowego w Warunkach Walki Elektronicznej (SSPWE) w bazowej konfiguracji, w której skład wchodzą: Jednostka Zarządzania i Współpracy (JZW), Jednostka Obserwacyjno-Pomiarowa (JOP), Jednostka Generacji Zagrożeń (JGZ). Jednostka JZW zdalnie zarządza jednostkami JOP i JGZ, monitoruje sytuacje powietrzną i środowisko sygnałowe podczas ćwiczenia, zarządza emisją zagrożeń, śledzi cel za pomocą głowicy optoelektronicznej, rejestruje dane z ćwiczenia i opracowuje na potrzeby oceny ćwiczenia (dane w postaci cyfrowej na fizycznym nośniku są wysyłane odpowiedniej bazie lotniczej). W tym celu JZW wyposażono w stację optoelektroniczną, System Informatyczny MILNET-Z, podsystemy: rejestracji, zarządzania, automatyki i współpracy. Jednostka JGZ zapewnia ukierunkowaną emisję symulowanych sygnałów zagrożeń mikrofalowych. Natomiast jednostka JOP zapewnia informacje o sytuacji powietrznej, monitoruje środowisko mikrofalowe w rejonie ćwiczenia, wykrywa stawianie zakłóceń aktywnych przez ćwiczące statki powietrzne.

Innymi słowy, jednostka JOP to funkcjonalnie tzw. radar wtórny, który przesyła rozkazy jednocześnie do JGZ i jednostki JZW. Wówczas JGZ emituje symulowany sygnał zagrożeń, a JZW spełnia funkcję rozpoznania. Wspomniana głowica optoelektroniczna wspomaga śledzenie, gdyż radar wtórny – z czasem odświeżania sygnału co sekundę – emituje wąską wiązkę radialną. System Szkolenia Poligonowego w Warunkach Walki Elektronicznej (SSPWE) może emitować zarówno sygnały pochodzące ze źródeł naziemnych, jak i ze statków powietrznych. W obecnej konfiguracji, zgodnie z założeniami projektu, symuluje sygnał centymetrowego pasma X, ale oczywiście SSPWE można rozwijać o kolejne pasam radiolokacyjne, a także emitery UV/IR, które symulowałyby odpalenie przeciwlotniczego pocisku rakietowego, aby sprawdzić w toku ćwiczenia użycie pokładowych czujników MAWS.

Zbliżenie na wyposażenie jednostek SSPWE – widać białe anteny kierunkowych radiolinii, po prawej w tle jest głowica optoelektroniczna, po lewej wyposażenie JOP w położeniu roboczym. Fot. Adam M. Maciejewski

Obecnie SSPWE zapewnia też rejestrację korespondencji radiowej pomiędzy załogami statków powietrznych, a kierownikiem lotów. Jest to bardzo ważna i unikatowa funkcja, gdyż importowane statki powietrzne nie można wyposażać w polskie pokładowe takie rejestratory. SSPWE umożliwia symulowanie pracy różnych kategorii stacji radiolokacyjnych: stacji wczesnego ostrzegania, stacji śledzenia celów powietrznych, stacji kierowania ogniem. SSPWE jest przystosowany do współpracy z naziemnymi stacjami radiolokacyjnymi – wszystkimi polskimi serii NUR czy stacjami kontroli rejonu lotniska AVIA-W, zarówno stacjami radiolokacyjnymi cyfrowymi czy jeszcze analogowymi. SSPWE umożliwia sprawdzanie działanie pokładowych systemów ostrzegawczych (w tym ich bibliotek zagrożeń) i prawidłowość reakcji załóg statków powietrznych na zagrożenie.

SSPWE jest systemem kontenerowym, mobilnym. Stanowiska operatorskie są tylko we wnętrzu JZW, a jednostki JOP i JGZ pracują zdalnie. Wszystkie kontenery wyposażono w podpory hydrauliczne. Kontenery są samopoziomujące i samoorientujące w terenie. SSPWE jest systemem mobilnym. Do jego transportu i rozstawiania wystarczą ciężarowe samochody dostosowane do przewozu kontenerów 20-stopowych. Łączność pomiędzy jednostkami JZW, JOP i JGZ odbywa się radioliniami. Można też użyć wojskowe cyfrowe łącza modemowe.