Pierwszy egzemplarz wersji Mi-28N „014” został wykonany przez warsztaty Mila i po raz pierwszy wystartował 14 listopada 1996 r. Później jednak musiał do 2002 r. czekać na nową przekładnię główną.
Mi-28 pokonał długą drogę, zanim stał się takim, jakim znamy go dzisiaj. Pierwsze projekty powstały jeszcze w 1972 r., a więc długo przed zamówieniem rządowym. Pierwszy projekt doprowadzony do etapu pełnowymiarowej makiety z numerem „01” był śmigłowcem w układzie poprzecznym z dwoma wirnikami nośnymi o średnicy po 10,3 m i śmigłem pchającym z tyłu kadłuba. Śmigłowiec ważył 11,5 t, a dwa silniki turbowałowe TW3-117F o mocy maksymalnej po 2800 KM pozwalały mu osiągnąć prędkość 380-420 km/h. Inna makieta (numer „02”) była podobna do „odchudzonego” Mi-24 pozbawionego ładowni.
Projektowanie współczesnego Mi-28, w NATO nazwanego Havoc, ruszyło później, w 1976 r. Powstały tylko dwa prototypy Mi-28 w wyjściowej wersji izdielije 280, numery „012” i „022”; pierwszy wystartował 10 listopada 1982 r. W 1988 r. wzbił się w powietrze pierwszy z dwóch nieco ulepszonych śmigłowców Mi-28A (izdielije 286) z numerem „032”, potem powstał „042”. Mi-28A miał nowy krzyżowy wirnik ogonowy, zmienione wyloty silników (dla zmniejszenia sygnatury cieplnej), nieco nowsze czujniki celownicze, a także wyrzutnie przeciwradiolokacyjnych i termicznych nabojów zakłócających umieszczone w owalnych owiewkach na końcach skrzydła.
Pierwszy prototyp śmigłowca bojowego Mi-28 „012” wystartował 10 listopada 1982 r. z załogą w składzie Gurgen Karapetjan i Wiktor Cygankow.
W 1987 r. dla rosyjskich sił powietrznych wybrano Ka-50, a rozwój Mi-28 postanowiono kontynuować tylko z przeznaczeniem na eksport. Międzynarodowy debiut śmigłowca miał miejsce w Le Bourget pod Paryżem w czerwcu 1989 r., gdzie wystawiono Mi-28A „032”; później Mi-28A „042” został pokazany w Le Bourget w 1993 r., a Mi-28N „014” – w 1997 r. Jednakże nie znalazł się wtedy żaden klient zainteresowany tym śmigłowcem. Jesienią 1990 r. Rosja podpisała porozumienie z Irakiem o dostawie tam partii śmigłowców Mi-28, a następnie uruchomieniu w tym kraju licencyjnej produkcji wersji Mi-28L; te plany nie zostały zrealizowane. W październiku 1995 r. egzemplarz Mi-28A („042”) przybył do Szwecji, gdzie był testowany przez miejscowych pilotów w ramach konkursu na śmigłowiec bojowy. Jego konkurentem był AH-64 Apache, ale ostatecznie Szwecja zrezygnowała w ogóle z planów zakupu śmigłowców bojowych.
30 września 1991 r. radzieckie Ministerstwo Obrony zamówiło u Mila program Awangard-2, którego celem było opracowanie nocnej wersji Mi-28 oznaczonej Mi-28N (izdielije 294); w NATO śmigłowiec dostał potem oznaczenie Havoc-B, a w Rosji jest popularnie nazywany Nocnym Myśliwym. Pierwszy Mi-28N z numerem „014”, wykonany przez OKB Mila, po raz pierwszy oderwał się od ziemi 14 listopada 1996 r. Jednakże zaledwie po kilku lotach próby przerwano na wiele lat w oczekiwaniu na nowe systemy, a przede wszystkim na nową przekładnię główną.
Śmigłowiec „014” ponownie przystąpił do prób dopiero 24 kwietnia 2002 r. po założeniu nowej przekładni WR-29 (zamiast poprzedniej WR-28) zdolnej przenieść zwiększoną moc silników. Drugi prototyp Mi-28N „024” był pierwszym śmigłowcem wykonanym przez Rostvertol; wystartował 25 marca 2004 r. Oprócz Mi-28 zakład Rostvertol w Rostowie nad Donem produkuje śmigłowce bojowo-transportowe Mi-35M oraz transportowe Mi-26.
W pierwszej dekadzie XXI wieku, gdy cena ropy zaczęła gwałtownie rosnąć, Rosja uruchomiła masowe zakupu uzbrojenia i sprzętu wojskowego. 27 grudnia 2005 r. wystartował Mi-28N „32”, pierwszy z partii wstępnej sześciu śmigłowców, nadal używanej do prób przez Mila. 22 stycznia 2008 r. dwa pierwsze śmigłowce seryjne (numery „41” i „42”) zostały dostarczone do ośrodka prób wojskowych i przeszkalania załóg lotnictwa armijnego w Torżku. Kolejne śmigłowce poszły również do Torżka, a potem do jednostek operacyjnych w Budionnowsku (od marca 2009 r.), Korienowsku (2010 r.), Ziernogradzie (2012 r.), Ostrowie (2013 r.), Wiaźmie (2014 r.), Dżankoj (2014 r.) i Puszkinie (2016 r.). Do dzisiaj lotnictwo armijne Rosji otrzymało około 120 śmigłowców. Mi-28N jest jedynym znanym mi rosyjskim aparatem latającym, jaki został przyjęty do uzbrojenia dwukrotnie, najpierw dekretem prezydenta Rosji 15 października 2009 r., a następnie powtórnie dyrektywą Ministerstwa Obrony z 22 listopada 2013 r.; to pierwsze „przyjęcie do uzbrojenia” było zdecydowanie na wyrost.
Rostvertol otrzymał także dwa zamówienia eksportowe. Pierwszy kontrakt na 15 śmigłowców Mi-28NE dla Iraku został wykonany między sierpniem 2014 i czerwcem 2016 r.; 11 z nich to były śmigłowce w wersji Mi-28NE izdielije 2941, a cztery to Mi-28NE izdielije 299 z podwójnym układem sterowania. Kolejne zamówienie złożyła 26 grudnia 2013 r. Algieria, kupując 42 śmigłowce Mi-28NE izdielije 299; dostawy ruszyły w maju 2016 r. Mi-28 uczestniczą w działaniach wojennych w Iraku (irackie Mi-28NE) i w Syrii (rosyjskie Mi-28N). Inne kraje zainteresowane Mi-28 to Egipt i Peru, a z krajów byłego ZSRR – Kazachstan, Turkmenistan i Uzbekistan. Mi-28NE brał udział w przetargu na 22 śmigłowce bojowe dla Indii, ale przegrał z AH-64.
Biuro doświadczalno-konstrukcyjne Mila, kierowane wtedy przez Marata Tiszczenko zaprojektowało swój śmigłowiec konwencjonalnie; konstrukcja Mi-28N jest czymś pośrednim między pozbawionym ładowni dla desantu Mi-24 oraz amerykańskim Boeing AH-64 Apache, który już wtedy stał się wzorcem śmigłowca bojowego. Dwóch członków załogi siedzi jeden za drugim, pilot z tyłu, a operator uzbrojenia i nawigator – z przodu. Pięciołopatowy wirnik nośny ma łopaty wykonane z kompozytów; wirnik ogonowy jest krzyżowy (typu X), z dwoma wirnikami dwułopatowymi na wspólnej osi. Czterostopniowa przekładnia główna WR-29 została wykonana na wzór przekładni zrobionej wcześniej dla ciężkiego śmigłowca transportowego Mi-26.
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
