Od grudnia 2004 r. do 30 września bieżącego zakłady Rosomak S.A. dostarczyły Siłom Zbrojnym RP 841 kołowych transporterów opancerzonych Rosomak i pojazdów na ich bazie. Na zdjęciu (od lewej): wóz rozpoznania technicznego Rosomak-WRT, wóz ewakuacji medycznej Rosomak-WEM, kołowy bojowy wóz piechoty Rosomak.

W grudniu tego roku minie 15 lat od przekazania przez ówczesne Wojskowe Zakłady Mechaniczne S.A. w Siemianowicach Śląskich (obecnie Rosomak S.A.) Siłom Zbrojnym Rzeczypospolitej Polskiej pierwszego kołowego wozu bojowego Rosomak powstałego w Polsce od etapu spawania blach kadłuba. Chociaż pierwszych dziewięć pojazdów – trzy bojowe i sześć bazowych – zostało przejętych rok wcześniej, w grudniu 2004 r., były to jednak wozy z partii kilkudziesięciu wyprodukowanych w zakładach fińskiej firmy Patria Vehicles Oy w Hämeenlinnie. Zatem grudniowa data z 2005 r., z punktu widzenia siemianowickich zakładów, jest równie ważna, a może nawet ważniejsza, ponieważ formalnie zainicjowała licencyjną produkcję Rosomaków i trwający do dziś, postępujący proces polonizacji tej konstrukcji.

Decyzja o wyborze oferty Wojskowych Zakładów Mechanicznych, w ogłoszonym 14 sierpnia 2001 r. przez Departament Polityki Zbrojeniowej Ministerstwa Obrony Narodowej dwustopniowym przetargu na nowy kołowy transporter opancerzony (KTO), zapadła w komisji przetargowej MON 10 grudnia 2002 r. Przedsiębiorstwo z Siemianowic Śląskich zaproponowało w nim pojazd AMV (XC-360) firmy Patria Vehicles Oy z Finlandii. Dostawa 690 zaplanowanych do zakupu wozów tego typu miała pochłonąć 4,925 mld PLN brutto, wskaźnik polonizacji miał wynieść 32%, a zadeklarowana długość gwarancji 42 miesiące. Wartość punktową ofert WZM określono na 76,19. Konkurencyjne oferty Huty Stalowa Wola S.A. (transporter MOWAG/GMC Piranha IIIC) i Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Urządzeń Mechanicznych „OBRUM” Sp. z o.o. (Steyr Pandur II) uzyskały, odpowiednio, 68,3 pkt. i 43,24 pkt., a zatem przewaga była wyraźna. Należy zaznaczyć, że w 2002 r. pojazdy przeszły porównawcze próby poligonowe na terenie Polski, choć nie w pełni odpowiadały postawionym wymaganiom taktyczno-technicznym, a tylko Pandur II był wyposażony w dwuosobową wieżę z armatą 30 mm – wymóg zastosowania właśnie takiej konfiguracji znalazł się bowiem dopiero w skorygowanych wymaganiach, towarzyszących zaproszeniu do udziału w finałowej fazie przetargu, które wystosowano 2 sierpnia 2002 r., już po zakończeniu zasadniczych etapów badań porównawczych.

Bojowy Rosomak na linii montażowej w Rosomak S.A. w Siemianowicach Śląskich. Trwa integracja systemu wieżowego HITFIST-30P.

Na konferencji prasowej, która odbyła się w siedzibie Ministerstwa Obrony Narodowej 20 grudnia 2002 r. ogłoszono werdykt komisji i zwycięstwo w przetargu WZM z pojazdem Patrii, którego wersja bojowa miała zostać uzbrojona w dwuosobową wieżę HITFIST-30 włoskiej firmy Oto Melara z 30 mm armatą Mk44 Bushmaster II. Spośród 690 pojazdów miało w nią zostać wyposażonych 313 (koszt samej wieży określono wówczas na 52% ceny całego pojazdu), 87 w zdalnie sterowane stanowisko z 12,7 mm wkm, zaś pozostałych 290 reprezentować tzw. wersję bazową (na ich bazie powstawać miały warianty specjalistyczne, spośród nich 32 w układzie 6×6).

15 kwietnia 2003 r. Ministerstwo Obrony Narodowej zawarło z Wojskowymi Zakładami Mechanicznymi umowę na dostawę 690 pojazdów w latach 2004–2013 z tego: 313 w wersji bojowej z wieżami HITFIST-30 (96 z nich z wyrzutniami ppk Spike LR), 377 bazowych pod zabudowy specjalistyczne (125 transporterów opancerzonych ze stanowiskiem zdalnie sterowanym z 12,7 mm wkm, 78 wozów dowodzenia szczebla taktycznego, 41 wozów ewakuacji medycznej, 23 wozy artyleryjskie, 34 wozy pomocy technicznej, 22 wozy wsparcia inżynieryjnego, pięć wozów rozpoznania inżynieryjnego, 17 wozów rozpoznania skażeń, 32 wozy w wersji 6×6 jako bojowe pojazdy rozpoznawcze w odmianach dowódczej i liniowej).

Umowa bazowa z MON umożliwiła zawarcie umów pomiędzy WZM i Oto Melarą oraz Patrią na dostawę wież i podwozi. Dokumenty podpisano, odpowiednio, 6 czerwca i 30 czerwca 2013 r. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że przed uruchomieniem produkcji pojazdów i wież w Polsce obydwie firmy zagraniczne miały dostarczyć 40 podwozi (11 pod wozy bojowe i 29 bazowych) oraz 50 wież. Miało to zapewnić realizację dostaw pojazdów w 2004 r. i częściowo w 2005 r., zaś w przypadku wież do początku roku 2006.

Zgodnie z obowiązującym wówczas prawem, podpisanie tych umów skutkowało zobowiązaniami offsetowymi, kompensującymi wartość dostaw z zagranicy. Umowy offsetowe zostały zawarte 1 lipca 2003 r. Wartość offsetowa umowy z Patrią wyniosła 482 mln EUR (siedem zobowiązań bezpośrednich i sześć pośrednich), zaś z Oto Melarą 308 mln EUR (18 bezpośrednich i siedem pośrednich). W kolejnych latach, w związku z rozszerzeniem dostaw zagranicznych, wartość umów offsetowych wzrosła (Patrii do 521 mln EUR, Oto Melary do 343 mln EUR), część pierwotnych zobowiązań wycofano, inne wprowadzono, co zostało ujęte w aneksach.

Dostawy pojazdów do Sił Zbrojnych RP – umowy z 2003 i 2013 r.

Zgodnie z zapisami umowy z 15 kwietnia 2003 r., dziewięć pierwszych pojazdów (trzy bojowe i sześć bazowych) miało zostać dostarczonych zamawiającemu do 15 grudnia 2004 r. W związku z tym, że w momencie ogłoszenia wyboru pojazdu AMV 8×8 jako nowego KTO dla Wojska Polskiego nie spełniał on wielu wymagań technicznych, taktycznych i eksploatacyjnych określonych w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia, a wieża w konfiguracji odpowiadającej HITFIST-30P de facto nie istniała, zamawiający zażądał dostarczenia wzorcowych pojazdów w wersjach bojowych i bazowych w celu przeprowadzenia badań zdawczo-odbiorczych, które miały potwierdzić ich pełną zgodność z wymaganiami taktyczno-technicznymi. Odbyły się one w ciągu 2004 r., w dwóch zasadniczych etapach, a wzięły w nich udział pojazdy oznaczone PL-1 i PL-2. Pierwszy etap odbył się w Finlandii (część prób trakcyjnych, badania odporności na wybuchy min) i Włoszech (badania wstępne wieży, część strzelań). Drugi zrealizowany został w Polsce w dniach 30 czerwca – 10 listopada. Zakres badań obejmował weryfikację 240 parametrów podzielonych na 51 grup. Tylko w Polsce oba pojazdy pokonały w różnym terenie ponad 25 000 km, a wóz bojowy oddał ponad 700 strzałów z armaty 30 mm i ponad 1000 z karabinu maszynowego. 18 listopada dyrektor Departamentu Polityki Zbrojeniowej MON zatwierdził wyniki badań, uznając że pojazd AMV 8×8 Rosomak nadaje się do wprowadzenia do wyposażenia Sił Zbrojnych RP, niemniej komisja zaleciła wdrożenie w pojazdach zmian bądź modyfikacji, opierając się na ustalonym harmonogramie. Z 240 weryfikowanych parametrów, 212 uznano za „spełniające wszystkie zakładane wartości (powyżej lub zgodnie z wymaganiami)”, w przypadku 22 konieczne było uwzględnienie zaleceń komisji (od 30 czerwca 2005 r. miały być dostarczane pojazdy z wprowadzonymi poprawkami, a wcześniej przekazane miały zostać ujednolicone do 30 czerwca 2006 r.). Zalecenia dotyczyły m.in. zmechanizowanego rozkładania falochronu, rozmieszczenia wyposażenia w wieży (m.in. pulpitu systemu Obra-3, terminala dowódcy), rozmieszczenia czujników systemu SSP-1 Obra-3, zmian w rozmieszczeniu przyrządów na tablicy kontrolnej. Osiągnięcie sześciu parametrów uznano za operacyjnie, technicznie bądź ekonomicznie nieuzasadnione, po części wynikały one ze zbyt wysokich wymagań zapisanych w WTT (np. próg liczby trafień podczas strzelania w ruchu do celu ruchomego, wskaźnik mocy jednostkowej, prędkość pływania do tyłu), albo też ze sprzeczności zapisów Polskiej normy PN-V-80000 z charakterystyką działania wyspecyfikowanych przez wojsko jako wyposażenie obligatoryjne urządzeń (system przeciwpożarowy Deugra). Odstąpiono też od, sztywnego dotąd, wymogu transportowania pojazdu w ładowni samolotu C-130 Hercules.
Zalecone przez komisję zmiany zostały wprowadzone na Rosomaku nr 41 w wersji bojowej, który przeszedł pomyślnie wiosną i latem 2005 r. poszerzone badania zdawczo-odbiorcze.

Fakt zatwierdzenia orzeczenia z badań zdawczo-odbiorczych otworzył drogę do pełnej realizacji zawartego kontraktu i rozpoczęcia dostaw pojazdów. Jak już wspomniano, dziewięć pierwszych wozów zostało przejętych przez 33. Rejonowe Przedstawicielstwo Wojskowe w połowie grudnia 2004 r. Zgodnie z harmonogramem dostaw zapisanym w umowie.

Decyzją szefa Sztabu Generalnego WP z 31 grudnia 2004 r. transporter Rosomak przyjęto formalnie do uzbrojenia Sił Zbrojnych RP, a 8 stycznia 2005 r. pierwszych dziewięć pojazdów formalnie przejęła 17. Wielkopolska Brygada Zmechanizowana z dowództwem w Międzyrzeczu. Docelowo zamówiona liczba Rosomaków miała pozwolić na przezbrojenie w nie batalionów zmechanizowanych 12. Brygady Zmechanizowanej (trzy bataliony), 17. Wielkopolskiej Brygady Zmechanizowanej (trzy bataliony) i 21. Brygady Strzelców Podhalańskich (dwa bataliony).