Na północny zachód od Bachmutu siły rosyjskie wyparły obrońców z ostatnich terenów odzyskanych przez armię ukraińską w trakcie prowadzonej od czerwca kontrofensywy. Wyszły tam na obrzeża wsi Bohdaniwka, flankującej od północnego wschodu Czasiw Jar. Na południowy zachód od Bachmutu wojska agresora odzyskały kontrolę nad wzniesieniem dominującym nad Kliszczijiwką, z której północnej części siły ukraińskie się wycofały.

Nieznaczne postępy Rosjanie odnotowali także na północ od Awdijiwki oraz na obrzeżach tego miasta, w rejonie Kombinatu Koksochemicznego oraz na południe od Orichiwa, gdzie odzyskali część utraconych w trakcie ukraińskiej kontrofensywy terenów w rejonie miejscowości Robotyne i Werbowe. Siły ukraińskie bez większego powodzenia kontratakowały na południe od Orichiwa i na zachód od Kreminnej. Powstrzymały natomiast kolejne ataki agresora w Marjince oraz na północny wschód od Kupiańska, gdzie główne walki toczą się o Syńkiwkę. Na lewym brzegu Dniepru obrońcy podjęli kolejną próbę poszerzenia przyczółku w miejscowości Krynky, skutecznie blokując próby jego likwidacji przez Rosjan. Według ukraińskiego Sztabu Generalnego aktywność agresora utrzymuje się na wysokim poziomie, oscylującym wokół 90 szturmów na dobę. W porównaniu z poprzednimi tygodniami Rosjanie zmniejszyli presję w Marjince, a do największej liczby ataków dochodzi w rejonach Awdijiwki (6 grudnia odnotowano tam 34 rosyjskie szturmy), Bachmutu i na zachód od Kreminnej.

8 grudnia Rosjanie przeprowadzili pierwszy od 79 dni atak na Kijów z wykorzystaniem pocisków manewrujących. Według lokalnej administracji wojskowej wszystkie zostały zestrzelone na podejściach do miasta, odnotowano jednak uszkodzenia infrastruktury cywilnej w wyniku upadku odłamków. Celem rakiet, a kilka godzin wcześniej dronów kamikadze, był także obwód dniepropetrowski, skąd donoszono o zniszczeniach w Pawłohradzie (m.in. na terenie zakładu przemysłowego) oraz w dwóch mniejszych miejscowościach (zginęła jedna osoba, a cztery zostały ranne). Rzecznik Dowództwa Sił Powietrznych Ukrainy pułkownik Jurij Ihnat poinformował, że zestrzelono 14 z wykorzystanych przez agresora 19 pocisków manewrujących Ch-101/Ch-555 oraz dwa z siedmiu dronów Shahed-136/131. Ponadto sześć rakiet z systemów S-300 uderzyło w dwóch rejonach Charkowa, skąd donoszono o uszkodzeniu obiektów cywilnych i ranieniu dwóch osób.

6 i 7 grudnia rosyjskie drony kamikadze ponownie atakowały rejon Starokonstantynowa w obwodzie chmielnickim. Rosjanie użyli „szahedów” również 6 grudnia w obwodzie kirowohradzkim, skąd donoszono o uszkodzeniach infrastruktury cywilnej oraz 7 grudnia w obwodzie odeskim, gdzie po raz kolejny trafiona została infrastruktura przyportowa w rejonie Izmaiłu. Według podsumowujących komunikatów ukraińskiego Sztabu Generalnego 6 grudnia agresor wykorzystał łącznie 50, a 7 grudnia 21 dronów Shahed-136/131. Obrońcy deklarowali zestrzelenie odpowiednio 41 i 17 „szahedów”. Rosjanie mieli w tych dniach wykorzystać także pięć różnego typu rakiet, z których jedna została zestrzelona (brak dodatkowych informacji potwierdza, że zaatakowane zostały ukraińskie cele wojskowe poza obszarem zabudowanym). 6 i 7 grudnia Ministerstwo Energetyki oraz główny ukraiński dostawca energii DTEK powiadomiły też o kolejnych ostrzałach elektrociepłowni w rejonach przyfrontowych (strona ukraińska blokuje informacje o lokalizacji obiektów) i wymuszonym przez to wyłączeniu części bloków energetycznych. Od końca października elektrociepłownie w rejonie przyfrontowym Rosjanie mieli ostrzeliwać siedmiokrotnie.

7 grudnia Dowództwo Marynarki Wojennej USA przekazało, że w grudniu zakończone zostaną dostawy na Ukrainę systemów antydronowych VAMPIRE. Łącznie otrzyma ona 14 systemów (pierwsze cztery armia ukraińska otrzymała w połowie br.). Tego samego dnia ambasador Australii w Kijowie Bruce Edwards powiadomił o wysłaniu na Ukrainę dodatkowej partii samochodów opancerzonych Bushmaster (nie sprecyzowano ich liczby), a Polska Grupa Zbrojeniowa o przywiezieniu do remontu w gliwickich zakładach Bumar-Łabędy kolejnej partii użytkowanych przez armię ukraińską czołgów Leopard 2A4 (pierwsze naprawione czołgi tego typu wróciły na Ukrainę w październiku). Komisja ds. obrony parlamentu Bułgarii zatwierdziła natomiast propozycję przekazania Kijowowi niesprawnych lub niepotrzebnych armii bułgarskiej przenośnych przeciwlotniczych zestawów rakietowych z pociskami (z założeniem, że Ukraina dysponuje możliwością ich naprawy).

6 grudnia w Waszyngtonie odbyło się w trybie niejawnym spotkanie ministra obrony Ukrainy Rustema Umierowa z szefem amerykańskiego Departamentu Obrony Lloydem Austinem. Następnego dnia agencja Reuters, powołując się na własne źródła, poinformowała, że Ukraińcy przedstawili w Pentagonie listę potrzeb armii ukraińskiej w zakresie uzbrojenia, które mogłaby ona otrzymać od Stanów Zjednoczonych. Wymienione zostało uzbrojenie już otrzymywane przez Ukrainę (czołgi Abrams, artyleria kalibru 155 mm, rakiety balistyczne ATACMS i drony) bądź obiecane jej przez partnerów USA (myśliwce F-16), a także nie postulowane wcześniej przez Kijów: samoloty transportowe C-17 Globemaster i C-130 Super Hercules, wielozadaniowe samoloty bojowe F-18 Hornet, śmigłowce bojowe Apache i transportowe Black Hawk, bezzałogowe bojowe aparaty latające MQ-9B Sky Guardian oraz rakietowe systemy antybalistyczne Terminal High Altitude Area Defense (THAAD).

6 grudnia Departament Obrony USA przedstawił szczegóły nowego pakietu wsparcia wojskowego dla Ukrainy o wartości 175 mln dolarów. Weszły weń m.in. pociski AIM-9M i AIM-7 do naziemnych systemów obrony powietrznej, amunicja do wyrzutni HIMARS, pociski artyleryjskie kalibru 155 mm i 105 mm, rakiety przeciwradiolokacyjne HARM, przeciwpancerne pociski kierowane TOW i Javelin oraz granatniki przeciwpancerne AT-4, a także ponad 4 mln nabojów do broni strzeleckiej. Wcześniej tego samego dnia rzecznik Pentagonu Patrick Ryder poinformował, że na wsparcie wojskowe Ukrainy Waszyngton może jeszcze wykorzystać 5,9 mld dolarów, z tego 4,8 mld na wyposażenie i materiały wojenne z zasobów Sił Zbrojnych USA w ramach Presidential Drawdown Authority oraz 1,1 mld dolarów nominalnie na uzupełnienie amerykańskich zapasów, co również umożliwia wykorzystanie ww. zasobów. 7 grudnia rzecznik Rady Bezpieczeństwa USA John Kirby oświadczył, że bez uchwalenia przez Kongres nowych wydatków, USA będą w stanie zagwarantować pomoc wojskową dla Ukrainy jeszcze przez kilka tygodni.

6 grudnia agencja Reuters podała, że państwa UE przekazały dotychczas Ukrainie 480 tys. pocisków artyleryjskich (głównie naboje kalibru 155 mm oraz rakiety do wyrzutni wieloprowadnicowych) z 1 mln, które zobowiązały się dostarczyć do wiosny 2024 r. 300 tys. pochodziło ze zgromadzonych zapasów, 120 tys. z indywidualnych zamówień państw członkowskich (także z zakupów poza obszarem UE) i 60 tys. z kontraktów zawartych przez Europejską Agencję Obrony. Pod koniec listopada szef ukraińskiej dyplomacji Dmytro Kułeba informował, że Ukraina otrzymała z UE łącznie 300 tys. pocisków artyleryjskich.

6 grudnia ukraińskie Centrum Narodowego Oporu (CNO) wskazało, że Rosjanie na terenach okupowanych rozbudowują sieć ośrodków szkolenia wojskowo-sportowego. Działalność ośrodków będzie skupiać się na szkoleniu młodzieży od 14. roku życia, którego celem będzie przygotowanie do służby wojskowej. CNO uznało to za akt naruszenia prawa międzynarodowego przez okupantów, którzy werbują młodzież do wojny przeciwko swojej ojczyźnie.

6 grudnia szef administracji obwodu sumskiego Wołodymyr Artiuch stwierdził, że w ciągu ostatnich dwóch miesięcy nasilił się rosyjski ostrzał artyleryjski oraz zwiększyła się aktywność wrogich grup dywersyjnych złożonych z 5–10 żołnierzy specnazu. Realizują one stałe wypady na terytorium obwodu, którego granica z Rosją liczy 560 km długości, niszcząc obiekty infrastruktury krytycznej i wiążą siły ukraińskie. Artiuch przyznał, że cztery–pięć miesięcy temu takie działania wroga nie były aż tak intensywne.

6 grudnia w podmoskiewskim Odincowie został zastrzelony Illa Wołodymyrowycz Kywa, b. ukraiński polityk i prokremlowski propagandysta, który zbiegł do Rosji. W listopadzie 2023 r. skazano go zaocznie za zdradę państwa na 14 lat pozbawienia wolności i konfiskatę mienia. Śmierć Kywy była najpewniej rezultatem operacji Służby Bezpieczeństwa Ukrainy (SBU). Tego samego dnia doszło do zamachu bombowego zorganizowanego przez SBU w Ługańsku, w którym zginął deputowany do tzw. Rady Ługańskiej Republiki Ludowej Ołeh Popow. Wcześniej dowodził on „batalionami ochotniczymi”, walczącymi po stronie rosyjskiej, i był odpowiedzialny za szereg zbrodni.

8 grudnia ukraiński rzecznik praw obywatelskich Dmytro Łubiniec stwierdził, że Federacja Rosyjska blokuje wymianę jeńców. Jednocześnie Rosjanie kontaktują się z krewnymi zarówno uwięzionych cywilów, jak i jeńców wojennych – twierdzą przy tym, że to władze ukraińskie nie chcą dokonać wymiany. Proceder ten ma służyć wywołaniu napięć społecznych i politycznych w Ukrainie.

7 grudnia ukraińska Narodowa Agencja Zapobiegania Korupcji (NAZK) uruchomiła otwartą bazę danych (sanctions.nazk.gov.ua/military-components) ponad 2 tys. zagranicznych komponentów wykorzystywanych w sprzęcie wojskowym produkowanym przez Rosję i Iran (m.in. bezzałogowce, pociski rakietowe, systemy walki elektronicznej). Według NAZK dane te pozwolą na zbadanie łańcuchów dostaw i znaleźć winnych obchodzenia sankcji.

Autorzy: Andrzej Wilk, Piotr Żochowski

Źródło: Ośrodek Studiów Wschodnich im. Marka Karpia