24 listopada portal Politico poinformował, że Komisja Europejska zamierza opracować mechanizm wspierający eksport uzbrojenia, podobny do amerykańskiego programu Foreign Military Sales.

Według KE miałoby to ułatwić państwom należącym do Unii Europejskiej eksport uzbrojenia, tak, by mogły konkurować ze swoimi amerykańskimi odpowiednikami. Miałoby to również wpłynąć na poprawę konkurencyjności firm europejskich na rynku unijnym, bowiem o ile po wybuchu wojny na Ukrainie wiele państw (w tym Polska) poczyniło duże zakupy uzbrojenia, o tyle znaczna część z wydatków ponoszonych w ramach przyspieszenia programów modernizacyjnych wypływa poza Unię Europejską, głównie do Stanów Zjednoczonych. W tym celu skopiowany ma być amerykański mechanizm finansowy Foreign Military Sales (FMS). Polega on na tym, że amerykański Departament Obrony i podległa mu Agencja Bezpieczeństwa Współpracy Obronnej (Defense Security Cooperation Agency, DSCA) pośredniczą w sprzedaży eksportowej uzbrojenia i sprzętu wojskowego, a w praktyce to DSCA kupuje je w imieniu administracji Stanów Zjednoczonych, a następnie odsprzedaje (w ramach umowy międzyrządowej) użytkownikowi końcowemu. Koszty ponoszone przez władze Stanów Zjednoczonych są kompensowane prowizją w wysokości 3,5%, a więc w praktyce oznacza to kredytowanie zakupu przez Waszyngton. Obok zalet (wsparcie w zakresie zarządzania programem, zwiększenie unifikacji uzbrojenia z Siłami Zbrojnymi Stanów Zjednoczonych itd.) program ma też wady, m.in. w postaci oddania części władzy nad zarządzaniem programem władzom amerykańskim. W każdym razie FMS ułatwia Waszyngtonowi wykorzystanie wszelkich atutów ofert swoich producentów, własnej potęgi finansowej i instrumentów dyplomatycznych wspierających eksport uzbrojenia.

Stworzenie podobnego mechanizmu w ramach Unii Europejskiej pozwoliłoby na wzmocnienie międzynarodowej pozycji wiodących (i nie tylko) producentów europejskich. Już na początku przyszłego roku komisarz ds. rynku wewnętrznego Thierry Breton ma przedstawić europejską strategię w zakresie przemysłu obronnego, która ma być punktem wyjścia dla szeregu inicjatyw wspierających rozwój potencjału badawczego, rozwojowego i produkcyjnego państw UE. Największym wyzwaniem przed prawnikami opracowującymi szkic „europejskiego FMS” może być brak zgody między Brukselą a państwami członkowskimi odnośnie tego, jak ów mechanizm ma działać ‒ czy miałby być równy wobec wszystkich firm, czy może miałby premiować te wiodące? Miałby być dostępny tylko dla wybranych państw, czy dla wszystkich, do których państwa UE mogą eksportować broń? Te problemy mogą stanąć na drodze do wsparcia sprzedaży broni europejskiej na rynku europejskim i na rynkach trzecich, choć KE zamierza, w razie potrzeby, szukać innych rozwiązań mogących stanowić impuls dla zwiększenia eksportu broni oraz amunicji. Również udział umów międzyrządowych w kontraktach na dostawy uzbrojenia powinien wzrosnąć, aby poprawić wewnątrzunijną współpracę obronną. Innym, towarzyszącym rozwiązaniem miałaby być unifikacja i uproszczenie procedur zakupowych (na co narzekają szczególnie firmy niemieckie w kontekście lokalnych przepisów). Również to mogłoby poprawić relacje między europejskimi rządami a producentami uzbrojenia i wzajemne relacje międzypaństwowe.