Rosyjska Korporacja Naukowo-Produkcyjna Urałwagonzawod, należąca do holdingu Rostiech, ogłosiła 31 grudnia 2024 r. o pomyślnym zakończeniu realizacji dwóch kontraktów zawartych z Ministerstwem Obrony Federacji Rosyjskiej w ramach Państwowego Systemu Zamówień Obronnych (Gosoboronzakaz, GOZ) na rok ubiegły. Dotyczyły one dostawy kolejnej partii czołgów T-90M Proryw-3 i modernizacji starszych wozów do standardu T-72B3M przez zakłady w Niżnim Tagile. Pod koniec grudnia ostatnia w ubiegłym roku partia wozów bojowych została transportem kolejowym skierowana do odbiorcy.

W oficjalnym komunikacie czytamy, że skala produkcji rosła z miesiąca na miesiąc, a szczególnie owocnym miesiącem był listopad. Od początku kolejnej fazy wojny z Ukrainą, określaną w Rosji jako „Specjalna Operacja Wojskowa”, w konstrukcji nowo produkowanych i modernizowanych czołgów wprowadzono wiele zmian, dostosowujących je do nowych wyzwań pola walki. Należały do nich m.in.: osłony gumowo-aramidowe, przeciwkumulacyjne osłony prętowe tylnej części wieży oraz przedziału napędowego, klatki antydronowe, kamuflaż mobilny i nadajniki zakłóceń radioelektronicznych. Dyrektor generalny Urałwagonzawodu Alieksandr Potapow stwierdził, że: „Można powiedzieć, że czołgi modelu 2022 i końca 2024 to różne konstrukcje. Biorąc pod uwagę np. system ochrony, to nie odpowiadał on wielu wyzwaniom, z którymi zetknęliśmy się już w pierwszych dniach Specjalnej Operacji Wojskowej”.

W przypadku czołgów T-90M służby prasowe Urałwagonzawodu informowały w 2024 r. o transportach kolejnych wyprodukowanych czołgów czterokrotnie ‒ 12 marca, 6 maja, 9 września i 31 grudnia, jeśli zaś chodzi o T-72B3M dwukrotnie – 6 maja i 31 grudnia.

Oczywiście nie podano liczby dostarczonych czołgów, ale zachodni analitycy oceniają je na ok. 200 w przypadku zmodernizowanych do standardu T-72B3M wozów T-72B/B1/BW oraz 60-80 T-90M nowej produkcji. Do tej liczby należy dodać kilka wozów bezpośredniego wsparcia czołgów BMPT Terminator.

Czołg T-90M wzór 2024 jaki został pod koniec listopada ub.r. zademonstrowany wiceprzewodniczącemu Rady Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej Dmitrijowi Miedwiediewowi. Fot.  Urałwagonzawod

Są to, wbrew treści oficjalnego komunikatu, zbliżone bądź nawet niższe od ubiegłorocznych. Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej rok temu informowało, że w 2023 r. otrzymało 1500 czołgów, z czego ocenia się, że 1180‒1280 stanowiły wozy reaktywowane, wcześniej znajdujące się w składnicach sprzętu (ok. 800 miały stanowić wozy T-62), na nowe lub poddane głębokiej modernizacji w zakładach produkcyjnych przypadałoby zatem 220‒320 wozów. Poza zakładami w Niżnym Tagile, także zakłady Omsktransmasz w Omsku, notabene także należące do korporacji Urałwgonzawod, prowadzą modernizację czołgów T-80BW do standardu T-80BWM. Skalę ich produkcji można ocenić na kilkadziesiąt sztuk i raczej maleje ona z powodu braku dostępnych czołgów. Jeśli informacje o wyczerpywaniu się w rosyjskich ośrodkach długotrwałego składowania czołgów nadających się do reaktywacji i modernizacji czołgów są prawdziwe, liczba czołgów przekazanych w 2024 r. resortowi obrony może być niższa od tej z 2023 r., zaś w 2025 r. możemy mieć do czynienia wręcz z zapaścią. Oczywiście wojskowe zakłady remontowe i przemysł realizują także naprawy wozów, które odniosły uszkodzenia bojowe, ale w wielu przypadkach przywrócenie do służby ewakuowanych na tyły pojazdów jest bardzo praco- i kosztochłonne, często porównywalne z głęboką modernizacją czołgów ze składnic sprzętu do standardu T-72B3M czy T-80BWM.

W przyszłym roku zakłady w Niżnym Tagile będą kontynuować produkcję czołgów T-90M, tym razem w wariancie z aktywnym systemem obrony T09-A6-1 Ariena-M Rosja zamawia wozy bojowe z aktywnym systemem ochrony. Stosowna umowa z resortem obrony została zawarta podczas sierpniowego Międzynarodowego Forum Wojskowo-Technicznego Armija-2024.