30 grudnia na stronach Kancelarii Sejmu opublikowano odpowiedź Ministerstwa Obrony Narodowej (autorstwa wiceministra Wojciecha Skurkiewicza) na poselską interpelację dotyczącą bezprzetargowego zakupu bezzałogowych aparatów latających Bayraktar TB2.

Autorami powyższej interpelacji, przesłanej do resortu obrony w drugiej połowie listopada 2021 roku, były Joanna Frydrych, Mirosława Nykiel, Zofia Czernow (Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska). W przesłanym dokumencie znajdowało się czternaście pytań dotyczących zakupu:

1. Jakie jest uzasadnienie dla przyjęcia procedury zakupu w ramach pilnej potrzeby operacyjnej? Jakie jest uzasadnienie dokonania zakupu „z wolnej ręki”?
2. W ramach którego programu realizowanego w ramach PMT został zrealizowany ten zakup, np. czy w ramach programu pozyskania zestawów BSP klasy MALE w ramach programu o kryptonimie „Zefir” lub BSP klasy taktycznej średniego zasięgu kr. „Gryf”? Czy jest to nowy program realizowany poza programami ujętymi w PMT?
3. Jaka jest rzeczywista wartość kontraktu? Z dostępnych informacji wynika, że wartość jednego pozyskiwanego zestawu Bayraktar TB2 wyniosła około 67 mln USD, natomiast nie została podana całkowita wartość podpisanej umowy.
4. Czy zostanie zapewnione przekazywanie informacji z BSL Bayraktar TB2 do polskich systemów wykrywania, identyfikacji oraz wskazywania kluczowych celów, w tym zwłaszcza takich jak zestawy przeciwlotnicze Patriot oraz w perspektywie Narew, systemów rozpoznania dla amunicji krążącej planowanej do wprowadzenia do SZ RP, zestawów rakietowych systemu rakietowego HIMARS pozyskanych w ramach programu „Homar”?
5. Czy planuje się zastosowanie w tym zestawie produkowanego w Polsce uzbrojenia oraz systemów łączności?
6. Czy SZ RP dostaną dostęp do kodów źródłowych tego systemu?
7. Czy Polska uzyska prawa do serwisowania wszystkich zespołów, podzespołów oraz elementów wchodzących w skład zestawu?
8. Czy Polska uzyska prawa do napraw i remontów, a także modyfikacji i modernizacji wszystkich zespołów, podzespołów oraz elementów wchodzących w skład zestawu? Jeżeli nie do wszystkich, to do jakich?
9. Jakie jest rzeczywiste uzbrojenie planowane do zastosowania w zestawie zakupionym w ramach tej umowy?
10. Jakie technologie zostały pozyskane przez polski przemysł w ramach tego zakupu? Jaki jest udział polskiego przemysłu w produkcji zakupionego systemu?
11. Czy jest planowana „polonizacja” zestawu? Czy strona polska uzyskała prawa w tym zakresie?
12. Czy SZ RP mają wiedzę, że kluczowe komponenty zestawu są pozyskiwane przez Turcję ze Stanów Zjednoczonych, Kanady i Niemiec? W rezultacie zestaw ten jest montowany z importowanych podzespołów i składany na tureckim płatowcu. Czy Polska nie obawia się problemów zarówno na etapie produkcji, jak i jego późniejszej eksploatacji w SZ RP? O takim zagrożeniu świadczyć może to, że Kanada i USA nałożyły embargo na kluczowe komponenty tego zestawu.
13. Czy zrezygnowano z rozwoju kompetencji polskiego przemysłu w obszarze BSL w ramach utworzonego przez PGZ Centrum Kompetencyjnego Systemów Bezzałogowych Statków Powietrznych przy Wojskowych Zakładach Lotniczych nr 2 w Bydgoszczy?
14. Czy planowane jest podjęcie lub uruchomienie prac badawczo-rozwojowych w ramach NCBiR w celu zbudowania i rozwoju w Polsce kompetencji w obszarze bezzałogowych statków powietrznych?

W przesłanej odpowiedzi trudno znaleźć informacje dotyczących wszystkich powyższych zagadnień. Brzmi ona następująco: uprzejmie informuję, że postępowanie o udzielenie zamówienia na dostawy bezzałogowych systemów powietrznych (BSP) Bayraktar TB2 zostało przeprowadzone w trybie negocjacji z jednym wykonawcą w ramach procedury pilnej potrzeby operacyjnej w oparciu o zapisy decyzji Nr 141/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 lipca 2017 r. w sprawie systemu pozyskiwania, eksploatacji i wycofywania sprzętu wojskowego Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z ww. decyzją Nr 141/MON, Dowódca Operacyjny RSZ lub Dowódca Generalny RSZ, na podstawie zidentyfikowanej potrzeby pozyskania sprzętu wojskowego, występuje z wnioskiem o rozpoczęcie procedury jego pozyskania w ramach pilnej potrzeby operacyjnej. Wniosek dotyczący omawianego sprzętu wojskowego jest dokumentem niejawnym.
Potencjał obsługowo-naprawczy, zapewniający możliwość serwisowania i naprawy m.in. silników, naziemnych stacji kontroli oraz kamer, pozyskiwany w ramach przewidzianego umową transferu technologii, zostanie ustanowiony w jednym z podmiotów wchodzących w skład resortu obrony narodowej. W ramach zawartej umowy zostanie pozyskane uzbrojenie naprowadzane laserowo, typu MAM-L i MAM-C, które umożliwi realizację pełnego spektrum zadań taktycznych, zgodnie z operacyjnym przeznaczeniem systemu, oraz amunicja szkolna,
Zadania dotyczące pozyskania BSP szczebla operacyjnego klasy MALE, w ramach programu ZEFIR oraz BSP klasy taktycznej średniego zasięgu w ramach programu GRYF, wynikają z realizacji wymagań operacyjnych, które zostały ujęte w obowiązującym Planie Modernizacji Technicznej.

Więcej informacji zostało upublicznionych w czasie ubiegłorocznych obrad Sejmowej Komisji Obrony Narodowej, kiedy wiceminister Wojciech Skurkiewicz upublicznił część informacji dotyczących wartości kontraktu, a także miejsca serwisowania czy możliwości integracji zamówionych zestawów z krajowymi systemami rozpoznawczymi i dowodzenia. W czasie lipcowych obrad SKON poinformowano, że realizacja usług warsztatowych ma odbywać się siłami Warsztatów Techniki Lotniczej zlokalizowanych w Toruniu. Z kolei zastosowanie i certyfikacja systemu Bayraktar TB2 zgodnie z NATO-wskim systemem STANAG pozwala na wpięcie w krajowy system obejmujący m.in. zasobniki rozpoznawcze DB-110 (wykorzystywane przez samoloty F-16C/D Jastrząb) oraz naziemne Jaśmin oraz TOPAZ. Z kolei w czasie grudniowego posiedzenia SKON wiceminister Skurkiewicz ujawnił, że do końca 2021 roku strona polska miała przelać zaliczkę w kwocie 217 mln PLN. Całkowity koszt zakupu zestawów opiewa na 1,745 mld PLN.

Jak wskazał minister Mariusz Błaszczak, bieżący rok ma być okresem intensywnych zakupów systemów bezzałogowych. Mają one objąć bojowe bezzałogowe platformy Gryf i Zefir, a także amunicję krążącą.