25 stycznia na stronach Kancelarii Sejmu upubliczniono odpowiedź Ministerstwa Obrony Narodowej, autorstwa wiceministra Wojciecha Skurkiewicza, na poselską interpelację Pawła Bejdy (Klub Parlamentarny Koalicja Polska), w sprawie zakończenia sporu prawnego z koncernem Airbus, odnośnie zerwania umowy na zakup śmigłowców H225M Caracal.

W grudniu poseł Bejda skierował do MON interpelację związaną z upublicznieniem faktu zakończenia sporu i zapłacenia przez Skarb Państwa odszkodowania w kwocie 80 mln PLN. Jak czytamy w powyższym dokumencie: Nie trzeba by było płacić tych 80 mln zł, gdyby rząd PiS kontynuował współpracę z Airbusem i zawarł stosowną umowę offsetową. Pański rząd uznał jednak, że taka umowa jest niemożliwa, uzasadniając zerwanie umowy w następujący sposób, cyt.: „Kontrahent nie przedstawił oferty offsetowej zabezpieczającej w należyty sposób interes ekonomiczny i bezpieczeństwo naszego kraju. Poprzedni rząd zdecydował, że kupimy od Airbus Helicopters 50 śmigłowców H225M, wcześniej znanych jako Eurocopter EC725 Caracal, za 13,5 mld zł. Tyle samo powinna wynieść wartość offsetu, jaki powinien zasilić polską gospodarkę”. Innymi słowy, na początku swojego rządzenia, rząd PiS uznał, że przy zamówieniach zagranicznych na sprzęt wojskowy należy żądać offsetu w wysokości co najmniej takiej, ile wynosi przyznany kontrakt.

W związku z powyższym, a także z uwagi na fakt, że nie odpowiedział pan na moje pytania zawarte w interpelacji nr 27525 dotyczące zobowiązań offsetowych dla polskich zakładów zbrojeniowych, proszę o odpowiedzi na następujące pytania:

• Dlaczego nie zerwano umowy na samoloty F-35, skoro kontrahent nie przedstawił oferty offsetowej o wartości co najmniej 17 mld zł, zabezpieczającej w należyty sposób interes ekonomiczny i bezpieczeństwo państwa polskiego?
• Dlaczego nie zerwano umowy na zakup systemów Himars za 1,5 mld zł, skoro kontrahent nie przedstawił oferty offsetowej o wartości co najmniej 1,5 mld zł, zabezpieczającej w należyty sposób interes ekonomiczny i bezpieczeństwo państwa polskiego?
• Czy w przypadku planowanego zakupu czołgów Abrams kontrahent przedstawił ofertę offsetową o wartości co najmniej 23,3 mld zł, zabezpieczającą w należyty sposób interes ekonomiczny i bezpieczeństwo państwa polskiego?
• Proszę o podanie powodów rezygnacji przez pański resort z wielomiliardowego offsetu w zadaniu MIECZNIK, który na skutek pańskiej decyzji pozbawi wielomiliardowych inwestycji w polskich stoczniach w Świnoujściu, Gdyni i Gdańsku.
• Proszę o podanie powodów rezygnacji przez pański resort z wielomiliardowego offsetu w zadaniu NAREW, który na skutek pańskiej decyzji pozbawi wielomiliardowych inwestycji w polskich zakładach w Skarżysku-Kamiennej, Tarnowie, Warszawie i Grudziądzu.

W odpowiedzi wiceminister Wojciech Skurkiewicz napisał: uprzejmie informuję, że transfer technologii związany z pozyskaniem dla Sił Zbrojnych RP czołgów podstawowych ABRAMS będzie przedmiotem dalszych ustaleń ze stroną amerykańską.

Umowa na dostawę trzech okrętów MIECZNIK wiąże się z ustanowieniem potencjału przemysłowego w polskim przemyśle i ośrodkach badawczo-naukowych, m.in. w efekcie przewidzianego kontraktem transferu technologii od partnera zagranicznego.

W realizacji programu NAREW nie będzie miała zastosowania ustawa z dnia 26 czerwca 2014 r. o niektórych umowach zawieranych w związku z realizacją zamówień o podstawowym znaczeniu dla bezpieczeństwa państwa. Kierując się dokonaną oceną występowania podstawowego interesu bezpieczeństwa państwa (PIBP) zamawiający będzie dążył do ustanowienia na terenie kraju potencjału produkcyjnego oraz obsługowo-remontowego poziomu zakładowego, poprzez skierowanie zamówienia (w części wynikającej z planowanego sposobu pozyskania oraz konfiguracji zestawów NAREW, w tym pozyskania licencji na system efektora) do przedsiębiorstw krajowego przemysłu obronnego, wchodzących w skład Konsorcjum PGZ-NAREW.

Przypomnijmy, w ramach projektu modernizacji parku sprzętowego śmigłowców wojskowych Ministerstwo Obrony Narodowej rozstrzygnęło postępowanie przetargowe dotyczące zakupu 50 wielozadaniowych wiropłatów, w którym zwyciężył koncern Airbus z H225M Caracal. Pierwsze z nich miały trafić do Sił Zbrojnych RP już w 2017 roku. W powyższym pakiecie miały znaleźć się maszyny w konfiguracji ZOP (8), wsparcia sił specjalnych (8), ewakuacji medycznej MEDEVAC (5), ratownictwa bojowego CSAR (13) oraz wielozadaniowych/transportowych (16). Cały kontrakt, obejmujący także wsparcie logistyczne, miał kosztować około 13 mld PLN. Decyzja o zakończeniu procedury podpisania kontraktu z koncernem Airbus zapadła w październiku 2016 roku. Oficjalnym powodem był brak porozumienia pomiędzy producentem oraz Ministerstwem Rozwoju, które dotyczyło umowy offsetowej.

Wobec fiaska gruntownej modernizacji MON rozpoczął niewielkie zakupy wiropłatów na potrzeby konkretnych jednostek: Zespół Lotniczy JW GROM otrzyma osiem (cztery już dostarczone) wielozadaniowych śmigłowców S-70i Black Hawk, a Brygada Lotnictwa MW (w I połowie 2023 roku) cztery Leonardo AW101 w konfiguracji ZOP z modułem CSAR.