28 maja 2021 r. polskie lotnictwo wojskowe uzyskało na F-16 Jastrząb
nalot 100 000 godzin. Samoloty tego typu stanowią podstawowe wyposażenie eskadr lotnictwa taktycznego Sił Powietrznych.

W Polsce początkowo skupiono się na wdrożeniu programu MQT (Mission Qualification Training), którego celem było przeszkolenie pilotów powracających ze Stanów Zjednoczonych na samolot F-16 Block 52+. Przeszkolenie odbywało się z udziałem wykwalifikowanych instruktorów amerykańskich (Mobile Training Team, MTT). Kolejnym etapem szkolenia był zaawansowany trening lotniczy polskiego personelu latającego, aż do osiągnięcia przez niego poziomu „Combat Ready”. Polegało to w dużej mierze na doskonaleniu indywidualnych umiejętności zastosowania bojowego F-16 Block 52+ w różnych warunkach walki, a następnie zgrywaniu załóg w działaniu zespołowym w składzie pary, klucza oraz eskadry.

Pierwszy okres szkolenia wymagał dużego nakładu pracy amerykańskich instruktorów, jednak szybko polscy piloci przejęli rolę dowódców ugrupowań w powietrzu. Pierwszymi polskimi pilotami, którzy przekroczyli nalot 1000 godzin na samolocie F-16 byli płk dypl. pil. Cezary Wiśniewski i płk dypl. pil. Dariusz Malinowski. Trzecim pilotem, który przekroczył 1000 godzin w kabinie F-16 był kpt. pil. Jerzy Marut. Natomiast pierwszym polskim pilotem, który przekroczył nalot 2000 godzin na F-16, był ppłk pil. Paweł Marcinkowski.

W 2012 r. WZL nr 2 w Bydgoszczy uruchomiły remont typu D-level dla komponentów podwozia, pneumatycznych, hydraulicznych i elektrycznych samolotu F-16 Jastrząb. Personel zakładu zajmuje się także suchym zdejmowaniem starej powłoki malarskiej metodą PMB i malowaniem.

W kontrakcie na zakup samolotów wielozadaniowych F-16 zawarto także wymóg wyszkolenia w Stanach Zjednoczonych 172 specjalistów służby inżynieryjno-lotniczej, w 23 specjalnościach oraz przeszkolenia 4 wykładowców frazeologii języka angielskiego. Szkolenie przeprowadzono w latach 2005-2007 i składało się ono z dwóch zasadniczych części: szkolenia językowego i szkolenia specjalistycznego.

Szkolenie językowe odbywało się w Lackland AFB w dwóch blokach: na kursie podstawowym (opanowanie języka angielskiego w mowie i w piśmie na poziomie średnio zaawansowanym) i na kursie specjalistycznym (przygotowanie w zakresie słownictwa fachowego do uczestnictwa w kursie zasadniczym, na który szkolony został skierowany). Szkolenie specjalistyczne odbywało się w czterech ośrodkach szkoleniowych i zakładach Lockheed Martin w Fort Worth. Etap pierwszy obejmował szkolenie teoretyczne, etap drugi – praktyczne zajęcia na samolocie. Ostatnim elementem kursu było przygotowanie instruktorów, mających szkolić personel techniczny w kraju, w zakresie danej specjalności.

Spośród 172 uczestników szkolenia w Stanach Zjednoczonych, 148 specjalistów służby inżynieryjno-lotniczej trafiło do jednostek 2. Brygady Lotnictwa Taktycznego. Oczywiście nie byli oni w stanie zaspokoić potrzeb etatowych Sił Powietrznych i dlatego w 2007 r. rozpoczęto przeszkalanie personelu technicznego, wykorzystując bazę Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych w Dęblinie i 31. Bazę Lotniczą. Opierając się na doświadczeniach ze szkolenia w Stanach Zjednoczonych, na podstawie amerykańskich programów szkoleniowych rozpoczęto szkolenie teoretyczne w Dęblinie, a praktyczne w 31. Bazie Lotniczej w Poznaniu-Krzesinach. Szkolenie prowadzili polscy instruktorzy przygotowani w Stanach Zjednoczonych. Zaplanowano przeszkolenie około 950 żołnierzy, co wymagało zorganizowania 87 kursów specjalistycznych. W czasie tego szkolenia duży nacisk kładziono na przygotowanie językowe personelu technicznego, cała dokumentacja bowiem była dostępna tylko w języku angielskim.

W 2012 r. Wojskowe Zakłady Lotnicze nr 2 S.A. w Bydgoszczy uruchomiły remont typu D-level dla komponentów podwozia, pneumatycznych, hydraulicznych i elektrycznych samolotu F-16 Jastrząb. Personel zakładu zajmuje się także suchym zdejmowaniem starej powłoki malarskiej metodą PMB (Plastic Media Blasting) i malowaniem. Elementem, który został wprowadzony z pewnym opóźnieniem był System Informatycznego Wsparcia Eksploatacji Samolotu F-16 – SIWESF-16. System opracowano w Instytucie Technicznym Wojsk Lotniczych (testy zrealizowano w latach 2011-2012) w oparciu o rozwiązanie Lockheed Martin, którego technologia została nam przekazana w ramach offsetu.

F-16 Jastrząb wprowadziły do Sił Zbrojnych RP najnowocześniejsze technologie w obszarze uzbrojenia, dowodzenia, rozpoznania i walki elektronicznej, łączności i informatyki, eksploatacji technicznej, w tym procedur zarządzania techniką lotniczą. Systemy dowodzenia i transmisji danych o sytuacji taktycznej Data Link 16, systemy identyfikacji „swój-obcy”, systemy kierowania i naprowadzania uzbrojenia, system rozpoznania obrazowego DB-110, zintegrowany system walki elektronicznej, systemy radionawigacji i lądowania według wskazań przyrządów TACAN, GCA, ILS, systemy ruchu lotniczego i meteorologicznej osłony działań lotnictwa ATIS, BLUSZCZ, MET NET, AGAT 20L, systemy wspomagające operacyjne użycie samolotu FALCON VIEW, PEX i inne, trwale zmieniły charakter pracy oraz dotychczasowe sposoby wykonywania zadań w powietrzu.

F-16 Jastrząb: wyposażenie i uzbrojenie

Do najistotniejszych elementów wyposażenia samolotu wielozadaniowego F-16 Jastrząb należą: wielofunkcyjna stacja radiolokacyjna AN/APG-68(V)9, optoelektroniczny zasobnik obserwacyjno-celowniczy AN/AAQ-33 Sniper-XR, hełm pilota zintegrowany z wyświetlaczem nahełmowym JHMCS, system walki elektronicznej AN/ALQ-211(V)4 AIDEWS i zasobnik rozpoznawczy DB-110.
Stacja radiolokacyjna AN/APQ-68(V)9 pozwala na wykrywanie celów powietrznych, naziemnych i nawodnych. Maksymalna odległość wykrycia celu typu „samolot myśliwski” – 120-160 km, maksymalna liczba jednocześnie śledzonych celów powietrznych – 10, zwalczanych – 4. Optoelektroniczny zasobnik obserwacyjno-celowniczy AN/AAQ-33 Sniper-XR służy do wykrywania, identyfikacji i obserwacji celów naziemnych i powietrznych oraz naprowadzania uzbrojenia kierowanego termowizyjnie (pociski AGM-65G2 Maverick) i laserowo (bomby GBU-12 Paveway II i GBU-24 Paveway III) na cele naziemne. Ponadto zapewnia on ocenę zniszczeń w czasie rzeczywistym.

DB-110, to system rozpoznania powietrznego pracujący w paśmie widzialnym i w podczerwieni. Wyposażono go w łącze transmisji danych w czasie rzeczywistym, które umożliwia współpracę z naziemną stacją odbioru danych oraz systemem kontroli lotu. System walki elektronicznej AN/ALQ-211(V)4 AIDEWS jest przeznaczony do samoobrony F-16 i obejmuje: stację ostrzegającą przed opromieniowaniem radiolokacyjnym, bibliotekę danych, procesor oraz aktywny, szerokopasmowy system zakłócający emisję elektromagnetyczną wysokiej częstotliwości. Ponadto samolot dysponuje wyrzutnikami AN/ALE-47 przeciwradiolokacyjnych i termicznych nabojów zakłócających.

F-16 Jastrząb dysponuje zaawansowanym systemem nawigacyjnym, w którego skład wchodzi bezwładnościowy układ nawigacyjny z żyroskopem laserowym, odbiornik globalnego systemu nawigacji satelitarnej oraz cyfrowy układ śledzenia rzeźby terenu. System zapobiegający zderzeniu się samolotu z ziemią lub przeszkodami terenowymi obejmuje cyfrowy układ śledzenia rzeźby terenu, radiowysokościomierz oraz urządzenie ostrzegające pilota o niebezpiecznych sytuacjach. W pełni wyposażona w najnowsze rozwiązania awioniczne i ergonomiczne kabina F-16 umożliwia realizację najtrudniejszych, najbardziej niebezpiecznych misji. Cyfrowa mapa terenu z naniesioną sytuacją taktyczną zapewnia pilotowi optymalną orientację. Oświetlenie kabiny i światła pozycyjne samolotu dostosowano do współpracy z goglami nocnego widzenia, umożliwiając wykonywanie zadań bojowych w nocy i w warunkach utrudnionej widzialności, bez żadnych ograniczeń.