10 stycznia firma Lockheed Martin przekazała użytkownikowi 200. wielozadaniowy samolot myśliwski o cechach utrudnionej wykrywalności F-35 Lightning II. Maszyna trafiła do Japońskich Sił Samoobrony, które dołączyły tym samym do stale rosnącej listy państw odbiorców już posiadających pierwsze egzemplarze w swych zasobach.

Dwusetny samolot (AX-2) jest zarazem drugą maszyną tego typu odebraną przez Japonię. Pierwsza została przekazana 28 listopada 2016 r., a oba samoloty stacjonują w bazie Luke AFB wchodząc w skład floty 46 egzemplarzy należących do różnych narodowości i przeznaczonych do szkolenia personelu latającego i technicznego. Obecnie F-35 operują z dwunastu lokalizacji na całym świecie, a program ma na koncie 380 przeszkolonych pilotów oraz 3700 techników odpowiedzialnych za obsługę samolotów tego typu. Na koncie F-35 jest także 75 000 wylatanych godzin. Docelowo poza samolotami partnerów programu w Luke AFB mają znaleźć się 144 maszyny F-35A mające stanowić wyposażenie sześciu dywizjonów myśliwskich.

Samoloty F-35 sprzedawane są odbiorcom dwukanałowo. Pierwszym kanałem jest sprzedaż krajom partnerskim, członkom programu, wśród których znalazły się Australia, Kanada, Dania, Włochy, Norwegia, Holandia i Turcja. Drugim zaś procedura FMS (Foreign Military Sales) i w ten sposób nabywcami F-35 zostały kraje takie jak Izrael, Japonia i Republika Korei.

Dwunastego grudnia 2016 r., Izrael odebrał swoje pierwsze dwa myśliwce F-35I Adir, które przemieszczono do kraju, do bazy Newatim. Osiągnięcie wstępnej gotowości operacyjnej zaplanowano na grudzień 2017 roku. Izrael planuje zakupić 50 samolotów tego typu, które są dedykowanym wariantem tylko dla tego użytkownika. Podobnie jak w przypadku innych samolotów zamawianych na potrzeby Sił Powietrznych Izraela posiadają one część podzespołów i systemów produkcji rodzimej. Dodatkowo mówi się, że Izrael nie będzie w pełni partycypował w wymianie danych związanej z systemem obsługi ALIS (Autonomic Logistics Information System). Własny ma również być system C4 (Command, Control, Communications and Computing), uzbrojenie oraz co chyba najistotniejsze możliwość przeprowadzania przeglądów w kraju zamiast w wyznaczonych do tego regionalnych centrach obsługi. Montowane na samolocie systemy będą dołączane do podstawowych urządzeń i rozwiązań F-35 na zasadzie podobnej jak instalacja aplikacji w telefonie. Dodają one nowe możliwości, ale nie ingerują w działanie systemu podstawowego. Dodatkowo Izrael chciałby wdrożyć na samolocie konforemne zbiorniki paliwa pozwalające zwiększyć taktyczny promień działania bez uszczerbku dla obniżonej wykrywalności. Izrael zakłada, że połowa misji szkoleniowych na tej maszynie będzie odbywać się w symulatorach zamiast w warunkach rzeczywistych, a dalsze obniżenie kosztów ma dać wykorzystanie samolotów szkolenia zaawansowanego i taktyczno-bojowego M-346 Lavi.

Poza Izraelem również Włosi otrzymali swoje samoloty w grudniu ubiegłego roku i co ważne byli pierwszymi operatorami F-35 poza terenem Stanów Zjednoczonych. Egzemplarze AL-5 i AL-6 wylądowały 12 grudnia 2016 r. w bazie Amendola. Warto podkreślić że sam przylot i wprowadzenie samolotów do służby odbywa się z mniejsza pompą niż w innych krajach. We Włoszech znajduje się linia montażu końcowego F-35 w Cameri i właśnie tam powstała pierwsza włoska maszyna, która następnie została przebazowana do Stanów Zjednoczonych na potrzeby szkolenia. Co ważne podczas tego lotu była zaopatrywana w dodatkowe paliwo przez włoski samolot tankowania powietrznego KC-767. Włosi w Luke AFB, dysponują trzema myśliwcami F-35, które wykorzystywane są do szkolenia personelu i są drugim zagranicznym odbiorcą w programie JSF (Joint Strike Fighter) jako, że zamierzają kupić 90 samolotów. Pierwotnie planowano 131, ale pozostawiono opcję zwiększenia zakupów w razie zaistnienia takiej potrzeby. Włoska linia ma zgodnie z planem montować samoloty również dla Holandii.

Poza tymi dostawami program w ostatnim czasie zaliczył wiele innych istotnych kroków milowych:

• w sierpniu 2016 r. Siły Powietrzne Stanów Zjednoczonych ogłosiły uzyskanie wstępnej gotowości operacyjnej przez wersję F-35A, mając ponad 100 odebranych samolotów; przeprowadzono próby z szerokim spektrum lotniczych środków bojowych, w tym bombami kierowanymi JDAM i SDB oraz kierowanymi pociskami rakietowymi „powietrze-powietrze” AIM-120 AMRAAM i AIM-9X Sidewinder; odbyła się trzecia seria prób morskich wersji bazowania pokładowego F-35C.
• w listopadzie 2016 r. zakończono naprawy izolacji na dostarczonych samolotach F-35A; doszło do pierwszej obsługi wersji skróconego startu i pionowego lądowania F-35B na morzu – załoga lotniskowca USS America wymontowała silnik i zamontowała zamiennik; rozpoczęły się testy integracyjne trudno wykrywalnego taktycznego pocisku samosterującego JSM (Joint Strike Missile) dla Norwegii;
• w grudniu 2016 r. ogłoszono że od 2021 r. mają zacząć się loty amerykańskich F-35B z pokładu brytyjskiego lotniskowca;
• w styczniu 2017 r. Korpus Piechoty Morskiej Stanów Zjednoczonych rozpoczął przebazowanie eskadry VMFA-121 wyposażonej w F-35B do bazy Korpusu Iwakuni w Japonii.

Krzysztof Kuska

[cycloneslider id="9936"]