Zolnierze Wojsk Obrony Terytorialnej uzbrojeni w karabinki podstawowe Grot C 16 FB-M1.

W ubiegłym roku do uzbrojenia Wojska Polskiego weszły pierwsze egzemplarze karabinków standardowych Grot, wchodzących w skład Modułowego Systemu Boni Strzeleckiej kalibru 5,56 mm (MSBS-5,56). To pierwsza w Polsce broń tej klasy opracowana od podstaw przez polskich naukowców i inżynierów oraz wdrożona do seryjnej produkcji przez krajowy przemysł obronny. Stąd historia jej rozwoju jest z pewnością warta przybliżenia.

Pomysł podjęcia prac mających skutkować powstaniem nowoczesnego polskiego karabinka automatycznego, który zastąpiłby w Wojsku Polskim konstrukcje bazujące na sowieckim 7,62 mm karabinku automatycznym AK, zrodził się w Zakładzie Konstrukcji Specjalnych (ZKS) Instytutu Techniki Uzbrojenia (ITU) Wydziału Mechatroniki i Lotnictwa (WML) Wojskowej Akademii Technicznej (WAT). Ich inicjatorem był ówczesny kierownik ZKS ITU WML WAT ppłk dr inż. Ryszard Woźniak, który jest również autorem nazwy MSBS (skrót od Modułowy System Broni Strzeleckiej).

Geneza powstania karabinka standardowego w układzie kolbowym Grot

Nowoczesny polski karabinek dla polskiego żołnierza przyszłości – lata 2003–2006
Powstanie MSBS poprzedziły obszerne badania teoretyczne i doświadczalne broni eksploatowanej w Polsce oraz na świecie, które pozwoliły pomysł przekuć w projekt badawczy nr O T00B 029 24 „Analiza i synteza konstrukcyjno-balistyczna oraz badania dynamiczne broni strzeleckiej zbudowanej w układzie bezkolbowym”, którym kierował płk dr inż. Ryszard Woźniak. Projekt ten, finansowany przez Ministerstwo Nauki i Informatyzacji w latach 2003–2006, był realizowany przez WAT we współpracy z Fabryką Broni „Łucznik”–Radom Sp. z o.o. (FB Radom).
Na podstawie zakończonych w 2006 r. badań stwierdzono m.in., że: […] znajdujące się w uzbrojeniu Sił Zbrojnych RP karabinki bazujące na „systemie Kałasznikowa” osiągnęły graniczny stan modernizacyjny, są konstrukcjami nierozwojowymi i w nieodległej przyszłości będą musiały zostać zastąpione nowymi perspektywicznymi systemami. W efekcie dalsze działania zmierzające do poprawienia walorów konstrukcyjno-eksploatacyjnych broni „systemu Kałasznikowa” wydają się być mało skuteczne, zwłaszcza w kontekście dostosowania broni do układu bezkolbowego […]
Wniosek ten był przełomowy w urzeczywistnianiu idei budowy nowej broni dla „polskiego żołnierza przyszłości”.
Powstanie projektu demonstratora technologii karabinka MSBS-5,56K – lata 2007–2011
Genezy powstania 5,56 mm karabinka standardowego (podstawowego) w układzie kolbowym Grot, wchodzącego w skład Modułowego Systemu Broni Strzeleckiej kalibru 5,56 mm (MSBS-5,56), należy szukać w rozpoczętym pod koniec 2007 r. projekcie rozwojowym nr O R00 0010 04, finansowanym ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, „Opracowanie, wykonanie oraz badania konstrukcyjno-technologiczne karabinków standardowych (podstawowych) modułowego systemu broni strzeleckiej kalibru 5,56 mm dla Sił Zbrojnych RP”. Był on realizowany w latach 2007–2011 przez WAT w ścisłej współpracy z FB Radom. Projektem tym kierował płk rez. prof. WAT dr hab. inż. Ryszard Woźniak, a konstruktorami wiodącymi byli: ze strony Akademii płk dr inż. Mirosław Zahor, natomiast ze strony FB Radom początkowo mgr inż. Krzysztof Kozieł, a później inż. Norbert Piechota. Jednym z rezultatów tego projektu było powstanie demonstratora technologii karabinka podstawowego w układzie kolbowym MSBS-5,56K (K – kolbowy), który stał się bazą do budowy rodziny karabinków MSBS-5,56 zarówno w układzie kolbowym, jak i bezkolbowym MSBS-5,56B (B – bezkolbowy). Na bazie trzech podstawowych modułów: komory zamkowej, suwadła z zamkiem i urządzenia powrotnego (wspólnych we wszystkich wersjach karabinków MSBS-5,56), można konfigurować broń w kolbowym i bezkolbowym układzie konstrukcyjnym, otrzymując:

• karabinek podstawowy,
• subkarabinek,
• karabinek-granatnik,
• karabinek wyborowy,
• karabinek maszynowy zasilany magazynkowo,
• karabinek reprezentacyjny.

Modułowość konstrukcji MSBS-5,56 polega na możliwości dostosowania karabinków – przy wykorzystaniu zespołów-modułów broni – do indywidualnych potrzeb żołnierza. Głównym modułem jest komora zamkowa, do której dołączane są pozostałe: moduł komory spustowej (determinujący układ konstrukcyjny – kolbowy lub bezkolbowy), moduły luf o różnej długości, moduł kolby lub stopki trzewika, moduł suwadła z zamkiem, moduł urządzenia powrotnego, moduł łoża i inne. Tego rodzaju rozwiązanie pozwala na szybką konfigurację broni, aby mogła być dostosowana do potrzeb użytkownika i do warunków pola walki. Stosując moduły łatwo wymiennych luf o różnej konstrukcji i długości, broń może pełnić rolę subkarabinka (odmiana z najkrótszą lufą), karabinka podstawowego (standardowa broń żołnierza), karabinka maszynowego (wersja z lufą o dużej pojemności cieplnej) czy też karabinka parawyborowego (wersja z lufą wyselekcjonowaną). Wymiana lufy może być przeprowadzona w warunkach polowych, z wykorzystaniem klucza imbusowego, przez bezpośredniego użytkownika.
Główne założenia projektowanego karabinka standardowego MSBS-5,56K dotyczyły zastosowania w jego konstrukcji:

• idei modułowości,
• pełnego przystosowania broni do użycia przez żołnierzy prawo- i leworęcznych,
• zmiennego kierunku wyrzucania łusek na prawą lub lewą stronę,
• łatwo wymiennych luf na polu walki,
• regulowanego systemu gazowego,
• ryglowania przez obrót zamka,
• szyny Picatinny wg STANAG 4694 na górze komory zamkowej,
• zasilania z magazynków typu AR15 (M4/M16).