W czasie XXX MSPO w Kielcach Łukasz Pacholski rozmawiał z wiceprezesami Bell Textron: Vince’m Tobin’em i Jeffrey Schloesser’em*

Łukasz Pacholski: Miło ponownie spotkać się na MSPO w Kiecach, szczególnie, że w tym roku możemy oglądać śmigłowiec AH-1Z Viper. Jak do tego doszło?
Vince Tobin: Bardzo cieszę się, że udało się sprowadzić Vipera do Kielc. Chciałbym podkreślić, że jest to egzemplarz szczególny, z okrętu desantowego USS Kearsarge, który prowadzi działania operacyjne w regionie. To potwierdza, że H-1 ma zdolność działania w warunkach ograniczonego wsparcia logistycznego.

ŁP: Zgodnie z przekazami polskiego MON, w ramach programu Kruk strona polska jest zainteresowana m.in. kooperacją przemysłową pomiędzy krajowym przemysłem oraz zwycięskim podmiotem. Co może Pan powiedzieć o propozycjach Bell Textron?
VT: Przeprowadziliśmy wiele rozmów z przedstawicielami Polskiej Grupy Zbrojeniowej S.A.. W programie Kruk, moim zdaniem, PGZ S.A. i Bell Textron może zawiązać doskonałe partnerstwo przemysłowe, pod kątem produkcji komponentów śmigłowców, montażu oraz integracji krajowych rozwiązań, czyli polonizacji Vipera.

Poza tym, współpraca Bell Textron i PGZ S.A. mogłaby także stanowić fundament do działań eksportowych do innych państw regionu i nie tylko. Tego typu zespół przemysłowy wśród zainteresowanych Viperem otworzyłby wiele możliwości wśród potencjalnych użytkowników.

#AH1Z Viper and #UH1Y Venom with the @USMC crew for the first time in Poland! #MSPO22 🇵🇱 🤝 🇺🇸 #ViperForPoland pic.twitter.com/LyAzJCNJp1

— Bell (@BellFlight) September 6, 2022

ŁP: Czy rozmawiacie tylko z PGZ S.A. ?
VT: W przypadku Polski, głównym partnerem są Wojskowe Zakłady Lotnicze Nr 1 w Łodzi należące do PGZ S.A., ale w zależności od szczegółowych potrzeb i wymagań, zakładamy kooperację także z innymi podmiotami. Możemy tu wskazać choćby integrację systemu TOPAZ od WB Group, czy wskazanych przez Polskę pocisków przeciwpancernych, jak chociażby Brimstone, które będą ko-produkowane w Polsce z udziałem Mesko.

ŁP: Jakie są główne atuty AH-1Z Viper na współczesnym polu walki?
VT: Przede wszystkim to nowoczesna platforma w pełni interoperacyjna dzięki integracji Link16 współpracuje z każdym systemem, także tymi, które posiada lub będzie posiadać Polska. Viper współdziała już z Abramsami, czy F-35. Kolejne atuty związane są z ekonomią – to niskie koszty zakupu i cyklu życia, sumarycznie nawet o 30% względem konkurencyjnego Apache’a; toniższy ślad logistyczny, w tym wymagania odnośnie niezbędnych prac obsługowo-technicznych i oczywiście wysoka niezawodność operacyjna oraz zdolności bojowe wobec celów naziemnych i powietrznych, których nie ma konkurencja. Viper został też zaprojektowany do działań w najtrudniejszych warunkach atmosferycznych. Nie zapominajmy również o systemie walki elektronicznej. Integracja zasobników walki elektronicznej Interpid Tiger zwiększa możliwości operacyjne i przeżywalność, szczególnie w środowisku współczesnego pola walki. Takiego systemu nie ma konkurencja. Warto raz jeszcze przypomnieć o otwartej architekturze AH-1Z Viper, i że już podczas projektowania naszego śmigłowca uwzględniliśmy możliwość stałego rozwoju platformy, czego przykładem są modyfikacje wprowadzane na potrzeby Korpusu Piechoty Morskiej Stanów Zjednoczonych.

Prezentowany w Kielcach śmigłowiec UH-1Y Venom dysponował podwieszonym zasobnikiem walki elektronicznej Interpid Tiger. Fot. Łukasz Pacholski

ŁP: Kilka dni przed salonem w Kielcach w mediach pojawiły się nieoficjalne informacje o propozycji Bell Textron związanej z umieszczeniem linii montażu ostatecznego w Europie, jeśli pojawią się duże zamówienia ze strony klientów z Europy Centralnej. Czy mógłby Pan w jakiś sposób to skomentować?
VT: Jak wspomniałem - rozmawiamy z PGZ S.A. Nie mogę ujawnić szczegółów, ale mogę powiedzieć że oferta przemysłowa dla Polski jest bardzo atrakcyjna i planowo rola polskiego przemysłu będzie stopniowo rosnąć wraz ze wzrostem kompetencji.

ŁP: W ubiegłym roku powiedział Pan, że wybór AH-1Z Viper w programie Kruk może zapoczątkować współpracę także w ramach Future Vertical Lift. Czy podtrzymuje Pan tą deklarację?
VT: Tak, Bell jest otwarty na współpracę z Polską w ramach Future Vertical Lift, kluczowe jest jednak sformalizowanie zainteresowania ze strony polskiej na poziomie międzyrządowym, tj. wysłanie Letter of interest. W razie wygranej Bell Textron będzie poszukiwał sprawdzonych partnerów, którzy umożliwią nam budowę i dostawę wiropłatów nowej generacji.

AH-1Z Viper to śmigłowiec o dużym potencjale operacyjnym i możliwościach modernizacyjnych. Fot. Łukasz Pacholski

ŁP: Jednym z wymogów, który może mieć znaczenie w programie Kruk, jest szybki czas dostawy pierwszych śmigłowców. Czy Bell ma możliwość skrócenia czasu oczekiwania na wiropłaty?
VT: Z mojej strony mogę powiedzieć, że Bell stanie na wysokości zadania i spełni potrzeby Polski, także te związane z przyspieszeniem tempa produkcji i dostaw.

ŁP: Wiemy, że ukończyliście Valora pod kątem FLRAA, a czy mógłby Pan powiedzieć jak wyglądają postępy Bella w programie FARA?
Jeffrey Schloesser: Wykorzystując najnowsze możliwości projektowe, faza budowy prototypu Invictusa przebiega doskonale. Oczekujemy na ostatnie komponenty od naszych poddostawców. Prowadzimy testy naziemne i wielkimi krokami przygotowujemy się do oblotu, który będzie mieć miejsce w najbliższym czasie.

ŁP: Wróćmy jeszcze do Vipera. Czy mógłby Pan wskazać kolejne plany rozwoju AH-1Z Viper związane z rozbudową zdolności operacyjnych?
VT: Obecnie wraz z Departamentem Obrony Stanów Zjednoczonych pracujemy nad takimi zagadnieniami jak zwiększenie możliwości zasilania elektrycznego systemu pokładowego. Ma to zapewnić odpowiedni zapasu energii dla obecnych i nowych elementów, które planujemy do montażu w przyszłości. Jak wspominałem – innowacyjna otwartość architektury daje platformie potencjał rozwojowy.

AH-1Z Viper na pokładzie USS Kearsarge. To właśnie śmigłowce z tego okrętu, operującego na Morzu Bałtyckim, przyleciały do Kielc. Fot. Łukasz Pacholski

ŁP: Ostatni raz rozmawialiśmy w innej perspektywie geopolitycznej. Wojna na Ukrainie to konflikt innego typu niż Irak czy Afganistan. Czy doświadczenia tego konfliktu mogą mieć wpływ na rozwój AH-1Z Viper?
J S: Szczerze mówiąc, patrząc na to co dzieje się na Ukrainie widać, że zachodnia koncepcja użycia śmigłowców może sprawdzić się na współczesnym polu walki. Takie śmigłowce jak AH-1Z Viper, dzięki zaawansowanym systemom obserwacji, mogą skutecznie wykonywać swoje zadania w nocy, kiedy zagrożenie ze strony przenośnych zestawów przeciwlotniczych jest mniejsze. Operacje lotnicze powinny być prowadzone bez rozbudowanej logistyki dużych baz, które są łatwo narażone na zniszczenie przez przeważające siły lotnicze przeciwnika lub artylerię dalekiego zasięgu. Tu równiej pojawia się atut AH-1Z Viper, który już na etapie projektu został przystosowany do działań w terenie przygodnym z minimalnym wsparciem obsługi technicznej. Tego typu zadania były ćwiczone przez Marines w rejonie Estonii w lecie bieżącego roku.

ŁP: Jak wygląda przeszkolenie pilotów na AH-1Z Viper?
VT: Jest to konstrukcja zaawansowana jednak uważam, że polscy piloci nie będą mieć problemów z ewentualnym przejściem z Mi-24 na Vipera. Obecnie w Stanach Zjednoczonych prowadzone są szkolenia czeskiego personelu i nie są zgłaszane żadne problemy. Programy treningowe dostosowujemy do potrzeb określonych klientów oraz zamówionej konfiguracji, dostarczając produkowane przez nas symulatory i inne pomoce szkoleniowe. W przypadku AH-1Z Viper oraz umów FMS, ważną rolę odgrywa także personel Korpusu Piechoty Morskiej, który szkoli ich w ośrodkach w Camp Pendleton oraz innych bazach na terenie USA, oczywiście przy naszym wsparciu.

ŁP: Bardzo dziękuje za rozmowę.

VT: Dziękujemy.

*Wywiad przeprowadzony został 6 września br. przed ogłoszeniem Ministerstwa Obrony Narodowej o złożeniu zapytania ofertowego o śmigłowce Boeing AH-64E Guardian. W ślad za nim, jako uzupełnienie wywiadu, Redakcja poprosiła Bell Textron o komentarz.

Oświadczenie Bell Textron
Szanujemy decyzję polskiego rządu. Uważamy jednocześnie, że zaproponowaliśmy rozwiązania najlepiej przystosowane do potrzeb Polski, także w zakresie współpracy przemysłowej. AH-1Z Viper jest nadal na wielu polach śmigłowcem bezkonkurencyjnym, będąc sprawdzoną w boju platformą sił zbrojnych Stanów Zjednoczonych. Rozumiemy zapotrzebowanie Polski w zakresie wyposażenia armii i uzbrojenia jako członka NATO. W razie, gdyby Polski rząd potrzebował naszych śmigłowców, Bell pozostaje do dyspozycji.