Zaloguj
reklama Rekord
reklama Rekord

Przeciwlotniczy Redeye na Ukrainie

Trofiejny PZPR Redeye, brakuje mechanizmu startowego. W tle po lewej widać kufer transportowy, a przed nim na ziemi granatnik RPG-76 Komar. Fot. Уголок Ситха/Ugołok Sitha

14 sierpnia w rosyjskojęzycznych kanałach telegramowych pojawiło się pojedyncze zdjęcie przenośnego przeciwlotniczego zestawu rakietowego serii FIM-43 Redeye. Znalezionego na zajętych ukraińskich pozycjach gdzieś w Donbasie. Redeye to dość egzotyczna zdobycz, zwłaszcza biorąc pod uwagę czas i miejsce. I dowodzi, że Ukraina stała się przystankiem docelowym także różnego przestarzałego zachodniego uzbrojenia, które powinno być już zutylizowane.

Skonstruowany w drugiej połowie lat 50. i pierwszej 60., przez nieistniejącą już firmę Convair, system FIM-43 Redeye, wszedł do produkcji w 1965 r. Był de facto pierwszym przenośnym przeciwlotniczym zestawem rakietowym z samonaprowadzającym się pociskiem przeciwlotniczym (radziecki system 9K32 Strieła-2 wszedł do linii w 1968 r.). Trudności w rozwoju i dopracowaniu termolokacyjnego układu naprowadzania Redeye'a sprawiły, że pierwsza seryjna wersja – jeszcze oznaczona XMIM-43B Redeye Block II – weszła do uzbrojenia US Army w 1966 r. Docelową seryjną wersję dopracowała już spółka General Dynamics – system oznaczony najpierw XM41E2, potem XFIM-43C, a w końcu FIM-43C Redeye Block III zaczął być produkowany na potrzeby US Army i US Marine Corps od 1967 r. Produkcja trwała tylko do połowy 1969 r. I choć zdążono wyprodukować aż 85.000 pocisków, przerwano ją z powodu wad systemu, potwierdzonych zresztą w toku bojowego użycia w latach 80. w Afganistanie. W Stanach Zjednoczonych Redeye'e zaczęto wycofywać w 1982 r. wraz z dostawami nowych pocisków FIM-93A Stinger (w tej wersji zresztą będących przekonstruowanymi FIM-43C z nowym układem naprowadzania i nową nazwą). Zimnowojenni sojusznicy Stanów Zjednoczonych utrzymywali swoje Redeye'e w linii zapewne do końca zimnej wojny lub nawet dłużej.

Na Ukrainę mogła trafić tylko wersja FIM-43C Block III. Stany Zjednoczone wycofały ją z linii w latach 80., a do 1995 r. miały zapasy tych systemów zutylizować (lub przekazać/sprzedać za granicę). Wśród europejskich państw dozbrajających Kijów jest kilku byłych użytkowników Redeye'a, niemniej trudno kogoś wskazać bez konkretnych dowodów. Po zakończeniu zimnej wojny jest znany jeden europejski przypadek transferu Redeye'ów – w latach 1993–1994 RFN przekazał Turcji 300 pocisków FIM-43C (liczba wyrzutni nieznana). Czy ukraińskie Redeye'e także są z RFN? Być może i Berlin postanowił pozbyć się tego kłopotliwego uzbrojenia w ten sam sposób, w jaki pozbył się eks-NRD-owskich Strieł-2M. Utylizacja tego przeterminowanego uzbrojenia byłaby kosztowna, zwłaszcza przy cały czas rosnących cenach za energię.

Na swoistą ironię losu – w kontekście całego tematu dozbrajania Ukrainy różnymi typami PPZR – zasługuje kupowanie latami od rządu Ukrainy przez rząd Stanów Zjednoczonych PPZR radzieckiej jeszcze produkcji. Można tylko domyślać się po co – najpewniej skończyły w rękach różnych „bojowników o wolność i demokrację”, tudzież „umiarkowanych obcinaczy głów” sponsorowanych przez Waszyngton pod niejedną szerokością geograficzną. Według Organizacji Narodów Zjednoczonych i prowadzonego przez nią rejestru eksportu uzbrojenia, Stany Zjednoczone w latach 2003–2008 oficjalnie odkupiły od Ukrainy łącznie: 157 pocisków 9M39 i 43 wyrzutni 9P516 systemu 9K38 Igła, 242 pociski 9M313 systemu 9K310 Igła-1 oraz 25 wyrzutni 9P53 systemu 9K32 Strieła-2 (lub raczej 9P58 systemu 9K32M Strieła-2M) i 18 wyrzutni 9P58M systemu 9K34 Strieła-3. Zapewne sprzedawano pociski najmłodsze i w pełni sprawne.

Teldat
Teldat

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Przemysł zbrojeniowy

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Siły Powietrzne

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Samoloty i śmigłowce
Uzbrojenie lotnicze
Bezzałogowce
Kosmos

WOJSKA LĄDOWE

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Wozy bojowe
Artyleria lądowa
Radiolokacja
Dowodzenie i łączność

MARYNARKA WOJENNA

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Okręty współczesne
Okręty historyczne
Statki i żaglowce
Starcia morskie

HISTORIA I POLITYKA

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Historia uzbrojenia
Wojny i konflikty
Współczesne pole walki
Bezpieczeństwo
usertagcalendar-fullcrosslisthighlightindent-increasesort-amount-asc