Jednym z ciekawszych wystawców na MSPO 2024 była serbska spółka EDePRo, znana z zaawansowanych technicznie wyrobów, często powstających na eksportowe zamówienie. Przykładem takiego wyrobu, pokazanego w Kielcach, był miniaturowy silnik turboodrzutowy TJE-200.
Obecność EDePRo na MSPO 2024 świadczy o randze kieleckiego salonu, gdyż spółka z Belgradu najwyraźniej uznała, że wystawienie się na MSPO to dobry zabieg marketingowy, pozwalający zdobyć nowych klientów eksportowych. A z pewnością EDePRo nie liczy na zamówienia MON RP zafiksowanego na dotowaniu zbrojeniówki Stanów Zjednoczonych miliardami dolarów. EDePRo wystawiła podstawowy zestaw swojej amunicji rakietowej, głównie do eksjugosłowiańskich lub poradzieckich systemów polowej artylerii rakietowej. Ale najciekawszym wyrobem, jaki EDePRo pokazało w Kielcach, był wspomniany silnik TJE-200 (TJE – ang. TurboJet Engine).
Odpowiedników TJE-200 nie tylko w Polsce, ale nawet szerzej w Europie, jest jak na lekarstwo (wyjątkiem są silniki francuskiej spółki Microturbo/Safran Power Units oraz analogiczne silniki rosyjskie), chyba żeby uwzględnić konstrukcje o modelarskim rodowodzie. Tymczasem spółka EDePRo, konstruując TJE-200, postawiła sobie zadanie stworzenie nowoczesnego miniaturowego silnika turboodrzutowego, którym może stanowić napęd poddźwiękowych skrzydlatych pocisków manewrujących. I ujawniony publicznie na salonie IDEX 2021 silnik TJE-200 to zadanie spełnia.
TJE-200 to połączenie prostej konstrukcji, możliwie taniej (wszak jest napędem jednorazowych pocisków rakietowych) z możliwie najlepszymi osiągami. TJE-200 w układzie jednoosiowym wyposażono w jednostopniową turbinę umieszczoną za jedną z najmniejszych (pod wzg. średnicy) trójstopniowych sprężarek niskiego ciśnienia. TJE-200 ma indywidualną rurową komorę spalania z rozpylaczami paliwa z dyszami ciśnieniowo-wirowymi. TJE-200 nie ma oddzielnej instalacji olejowej – zastosowano lubrykację naftą lotnicza, czyli paliwem, które spala ten silnik. Rozruch TJE-200 jest pneumatyczny (rozruch na ziemi), a może być pirotechniczny lub poprzez przepływ strumienia powietrza wpadającego do kanału wlotowego silnika (rozruch w locie). TJE-200 ma cyfrowe sterowanie, za pomocą tzw. Electronic Control Unit (ECU).
Wymiary TJE-200 są bardzo kompaktowe, o czym można było przekonać się na MSPO 2024 – średnica maks. to 270 mm, dł. 833 mm, masa suchego silnika 35 kg. TJE-200 ma maks. siłę ciągu 185 daN przy mocy 1 kW i 39 450 obr./min (krótkotrwale może to być 42 000 obr./min). TJE-200 można też wyposażyć w duszę wylotową o średnicy zmniejszonej o 5%, co zwiększa siłę ciągu o 7%. Spalanie wynosi 1,35 kg/daN/h. Konstrukcja TJE-200 zapewnia bardzo dobre osiągi: maks. wys. lotu 10 000 m, maks. wys. rozruchu 5000 m, maks. przepływ powietrza 3,8 kg/s; zakres temp. powietrza −40÷50°C; maks. prędkość lotu Ma=0,9.
Podobne z tej kategorii:
Podobne słowa kluczowe:
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu