W Iranie 18 kwietnia lub 29. dnia Farwardina, pierwszego miesiąca roku wg kalendarza perskiego, obchodzono Dzień Armii, w którym tradycyjnie odbywały się defilady wojskowe, zarówno w stołecznym Teheranie, jak i innych miastach. Prezentowano każdy rodzaj uzbrojenia, jednak największe nowości dotyczyły wyposażenia Wojsk Obrony Przeciwlotniczej Armii Islamskiej Republiki Iranu.

Przy czym Dzień Armii to święto Armii Islamskiej Republiki Iranu (tzw. Arteš), w Iranie synonimu sił zbrojnych, która składa się z czterech rodzajów wojsk: Wojsk Lądowych (określone akronimem NEZAJA), Wojsk OPL (NEPAJA), Sił Powietrznych (NAHAJA) i Marynarki Wojennej (NEDAJA). Dlatego na defiladach można było zobaczyć przeróżne uzbrojenie i wyposażenie. A defilada w Teheranie miała też swój rzut lotniczy z jednym, bardzo istotnym, debiutantem. Arteš to jedna gałąź irańskich sił zbrojnych. Drugą jest oczywiście Korpus Strażników Rewolucji Islamskiej (Sepâh).

Co typowe dla irańskich defilad, i w tym roku niemal w każdej kategorii uzbrojenia można było zobaczyć sprzęt zarówno dosłownie najstarszy, także pamiętający rządy „szachinszacha” Mohammada Rezy Pahlawiego, na ogół w mniejszym lub większym stopniu zmodernizowany, jak i zupełne techniczne nowości, będące dowodem na potencjał badawczo-rozwojowy irańskiej zbrojeniówki. Poniżej kilka przykładów uwiecznionych przez irańskich fotoreporterów lub zaakcentowanych w relacjach irańskich mediów.

Przy okazji, najpierw w irańskich mediach społecznościowych 18 kwietnia, pojawiło się też amatorskie nagranie wideo, na którym widać pojedynczy samolot wielozadaniowy Su-35S podchodzący do lądowania w porcie lotniczym Teheran-Mehrabad. Nagranie było jednak nieprawdziwą cyfrową animacją, co wyjaśniła agencja informacyjna Tasnim.

Nowa mobilna stacja radiolokacyjna

Fot. IRNA/Payam Sani

Na defiladzie w Teheranie pokazano nową mobilną stację radiolokacyjną, ale nie ujawniono żadnych szczegółów odnośnie jej parametrów, czy nawet oznaczenia lub nazwy (podobno brzmi ona Shahed Jalilvand). Jest to nowoczesna konstrukcja. Radar ma dookólną antenę z fazowanym szykiem o charakterystycznej ażurowej konfiguracji, liczącej osiem wierszy antenowych. Są one długie i wąskie, co wskazuje, że stacja najwyraźniej pracuje w zakresie decymetrowym, najpewniej w paśmie L, co powinno przekładać się na dość duży zasięg i dobrą rozdzielczość mimo niewielkich rozmiarów anteny. Jej rozmiary i proporcje wskazują, że starano połączyć się dobre możliwości przeszukiwania przestrzeni powietrznej zarówno w elewacji, jak i azymucie. O niskiej masie nowej stacji świadczy wybór jej nośnika, którym jest irański Aras 2 4×4 o chyba nieco wydłużonym podwoziu w stosunku do modelu podstawowego, i być może wzmocnionym zawieszeniu. Zapewne w zestaw nowej stacji wchodzi też nośnik z kabiną operatorską. Można zakładać, że pokazana stacja służy jako radar wczesnego wykrywania i dozoru przestrzeni powietrznej baterii irańskich rakietowych systemów przeciwlotniczych Majid (ozn. eksportowe AD-08).

Nowa wersja systemu przeciwlotniczego z pociskami Sayyad

Fot. Azad News Agency (ANA)/Amirhossein Jamebozorg.

W Teheranie pokazano nową kołową wyrzutnię nowego systemu przeciwlotniczego, który irańskie media nazywają „taktycznym Sayyadem” (Sajjadem). Ponieważ wyrzutnia przejechała w konfiguracji marszowej, trzeba spekulować co do jej szczegółów konstrukcyjnych. Ale najwyraźniej jest to połączenie na wspólnym nośniku (najwyraźniej 8×8) stacji radiolokacyjnej kierowania ogniem z zestawem trzech gotowych do odpalenia pocisków rakietowych. Przy czym jest to druga konfiguracja „taktycznego Sajjada”. Na tej samej defiladzie, ale w 2022 r. pokazano pierwszą konfigurację. Obydwie wywodzą się z rakietowego systemu przeciwlotniczego 15th Khordad (15. – dzień – Chordāda). Proporcje i rozmiary całości wskazują, że w przypadku konfiguracji tegorocznej (zdj. pow.) zastosowano stację z „soczewkową” pasywną anteną z fazowanym szykiem i najwyraźniej pociskami Sayyad-2C o zasięgu do 75 km. Natomiast ubiegłoroczna konfiguracja wyrzutni to połączenie stacji Najm 804B z aktywną anteną z fazowanym szykiem i chyba pocisków rakietowych Sayyad-3 o zasięgu dochodzącym do 120 km. Według części irańskich źródeł system 15th Khordad korzysta tylko ze stacji Najm 804B, natomiast system z tańszą stacją z anteną pasywną nazywa się Joshan. Na identycznym nośniku jak obydwie te wyrzutnie pokazano też rok temu wóz bojowy systemu Dezful, czyli irańską modyfikację rosyjskiego systemu 9K331 Tor-M1. Co do pokazanych „taktycznych Sajjadów”, to takie połączenie stacji kierowania ogniem z wyrzutnią pocisków przeciwlotniczych stosuje się, gdy chce się zwiększyć liczbę kanałów celowania baterii/dywizjonu, chce się zapewnić większą przeżywalność baterii w walce (więcej stacji kierowania ogniem bardzo utrudnia jej szybkie wyeliminowanie z walki, np. przy użyciu pocisków przeciwradiolokacyjnych) lub gdy chce się zwiększyć autonomię działania każdej wyrzutni w baterii, aby jej składniki działały w bardziej rozproszony sposób (tutaj ograniczeniem jest zasięg łączności z kabiną operatorską, gdyż takowej pokazane wyrzutnie nie mają).

Amunicja krążąca Omid

Fot. Mehr/Ali Haddadi Asl.

W Teheranie pokazano jeden z najnowszych modeli irańskiej amunicji krążącej Omid (choć nie był to jej publiczny debiut, pokazano ją też rok temu). Jej konstrukcja wyraźnie jest inspirowana izraelską IAI Harop, której kilka sztuk spadło na terytorium Iranu podczas jej bojowego użycia przez Azerbejdżan w czasie tzw. drugiej wojny o Górski Karabach jesienią 2020 r.

BSP Kaman-22

Fot. FarsNews/Saeed Sajjadi

Podobnie jak przed rokiem, w defiladzie wziął udział największy irański śmigłowy bezzałogowy system powietrzny, czyli Kaman-22, który przejechał na platformie ze zdemontowanymi skrzydłami. W taki sam sposób prezentowano jego starszego brata, czyli mniejszego Kamana-12.