13 marca w San Diego w Kalifornii w Stanach Zjednoczonych przywódcy Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii oraz Australii poinformowali o szczegółach dotyczących planowanego zakupu przez Australię wielozadaniowych okrętów podwodnych o napędzie jądrowym.

Ogłoszenie decyzji to wynik harmonogramu ustalonego we wrześniu 2021 roku, kiedy zawiązano strategiczne partnerstwo trzech powyższych państw znane jako AUKUS. Zakładało ono osiemnastomiesięczny okres konsultacji oraz prac analitycznych, których celem jest opracowanie planu wdrożenia do eksploatacji w Royal Australian Navy wielozadaniowych okrętów podwodnych o napędzie jądrowym. Jednocześnie Australijczycy dołączą do Brytyjczyków, którzy jako jedyni (dotychczas) mają dostęp do kluczowych technologii i sekretów amerykańskich w powyższym zakresie.

Zgodnie z upublicznionymi planami Stany Zjednoczone planują sprzedać Australii trzy wielozadaniowe okręty podwodne typu Virginia z opcją rozszerzenia umowy o dwie kolejne jednostki. Będzie to pierwszy przypadek sprzedaży eksportowej okrętów podwodnych o napędzie jądrowym przez Waszyngton. Proces ma rozpocząć się na początku kolejnego dziesięciolecia, oczywiście pod warunkiem pozytywnej decyzji Kongresu Stanów Zjednoczonych. Docelowo Australijczycy mają połączyć siły z Brytyjczykami oraz Amerykanami w zakresie zaprojektowania nowej generacji wielozadaniowych okrętów podwodnych o napędzie jądrowym, które będą stanowić trzon Royal Australan Navy oraz Royal Navy – pierwszy z nich, określany jako SSN-AUKUS, ma zostać dostarczony do RAN na początku lat 40. XXI wieku. Co podkreślają wszystkie strony, część prac stoczniowych będzie prowadzona właśnie w Australii.

Do czasu wdrożenia do służby pierwszej australijskiej Virginii marynarze z tego kraju mają szkolić się oraz zdobywać doświadczenie w ramach udziału w rejsach operacyjnych okrętów amerykańskich (od 2023 roku) oraz brytyjskich (od 2026). Dodatkowo od 2027 roku w bazie HMAS Stirling w pobliżu Perth mają rotacyjnie stacjonować okręty podwodne obu państw: jeden typu Astute oraz do czterech typu Virginia. Do tego czasu infrastruktura bazy ma zostać zmodernizowana do zapewnienia odpowiedniego poziomu współpracy z okrętami.

Celem projektu jest zwiększenie potencjału operacyjnego Sił Obronnych Australii. Ma to związek z rosnącym zagrożeniem ze strony Chin, a także postępującym w rejonie Oceanu Spokojnego, wyścigiem zbrojeń. Nowe okręty podwodne zastąpią obecnie eksploatowane konwencjonalne jednostki typu Collins.