Zaloguj

Lotnictwo zaokrętowane Australii: 1917-1947

Start samolotu myśliwskiego Sopwith Camel z platformy krążownika Sydney w maju 1918 r.

Start samolotu myśliwskiego Sopwith Camel z platformy krążownika Sydney w maju 1918 r.

Królewska Marynarka Wojenna Australii (Royal Australian Navy, RAN) została utworzona 10 lipca 1911 r., a pierwszy własny okręt przybył do Australii 4 października 1913 r. W tym miesiącu do portu w Sydney uroczyście wpłynęły: krążownik liniowy Australia, krążowniki Sydney, Melbourne i Encounter (pożyczony przez Royal Navy) oraz trzy australijskie niszczyciele.

Pierwsze plany marynarki australijskiej związane z lotnictwem datowane są na czerwiec 1913 r., kiedy to sugerowano utworzenie trzech baz (po dwie-trzy maszyny latające) dla wodnosamolotów na północy kontynentu. Rozważania trwały do wybuchu pierwszej wojny światowej, podczas której pomysł nie uzyskał aprobaty rządu. W tym okresie australijskie krążowniki, działając bojowo wraz z Royal Navy (RN) głównie w Europie, zdobyły praktyczne doświadczenia we współpracy z lotnictwem.
Pierwszym był krążownik Brisbane, na którego pokładzie między kwietniem a 11 maja 1917 r. bazował wodnosamolot Sopwith Baby (nr seryjny N1014), otrzymany w Kolombo z brytyjskiego transportowca wodnosamolotów Raven II. Oba okręty poszukiwały od kwietnia 1917 r. niemieckich raiderów Wolf i Seadler na Oceanie Indyjskim; wodnosamolot wykonał w dniach 9-11 maja sześć lotów rozpoznawczych. W celu obrony przed niemieckimi sterowcami atakującymi brytyjskie miasta, ale też okręty na Morzu Północnym, admiralicja brytyjska przyjęła w 1916 r. do służby samolot myśliwski Sopwith Pup. Jego wyjątkowo krótki rozbieg do startu spowodował, że w czerwcu 1917 r. nad dziobową wieżą działową krążownika Yarmouth nadbudowano drewnianą platformę, z której myśliwiec odbył pomyślny start. Już 21 sierpnia, startując z krążownika, pilot Pupa zestrzelił Zeppelina nad Morzem Północnym. Te fakty zdecydowały o wyposażeniu w platformy startowe większości krążowników. W szczególności australijski Sydney w czasie remontu prowadzonego od sierpnia do listopada 1917 r. otrzymał pierwszą obracaną platformę startową o długości 4,9 m nad działem dziobowym. Po stawieniu się na kotwicowisku w Scapa Flow i wypożyczeniu od krążownika Dublin samolotu (9931), 8 grudnia 1917 r. z Sydney odbył się pierwszy start samolotu z australijskiego okrętu, a 17 grudnia start powtórzono – tym razem obracając platformę pod wiatr. W lutym 1918 r. okręt otrzymał nowy myśliwiec Sopwith 2F1 Camel (pierwszy start 27 lutego, N6635) i 1 czerwca wysłał ten typ samolotu (N6783) w powietrze przeciw dwóm niemieckim maszynom, co uznaje się za pierwszy atak samolotu zaokrętowanego na niemieckie samoloty.
Krążownik liniowy Australia otrzymał pod koniec 1917 r. platformy startowe o długości 9,14 m na wieżach artylerii głównej P i Q (na śródokręciu). 18 grudnia wykonano próbny start samolotu myśliwskiego Sopwith Pup (N6446), a 8 marca 1918 r. wypuszczono w powietrze większą maszynę – samolot rozpoznawczy Sopwith 1 ½ Strutter (N5644), na razie bez obserwatora i ciężkiej radiostacji. Już w pełni dociążona maszyna wzbiła się w powietrze z platformy 4 kwietnia; od lata wielkie okręty artyleryjskie RN miały na wyposażeniu samoloty rozpoznawcze i myśliwskie. Australia bazowała na wieży P (lewa burta) dwumiejscowy rozpoznawczy Strutter (A6968, później F7562), a na wieży Q (sterburta) myśliwski jednomiejscowy Camel. Krążownik Melbourne również współdziałał z RN na wodach europejskich; w marcu 1918 r. wyposażono go w 4,9 m platformę obrotową nad dziobową wieżą działową. Od 16 kwietnia miał na wyposażeniu samolot myśliwski Camel (N6756), którego pierwszy start odbył się 10 maja. W związku z brakiem zaplecza lotniczego w Australii (RAN nie posiadała nawet lotniska) przed powrotem z Wielkiej Brytanii samoloty z australijskich krążowników zdjęto – nastąpiło to do końca stycznia 1919 r.
Pierwsze próby okrętowania statków powietrznych na kontynencie australijskim podjęto w 1920 r. W lipcu wypożyczony od Korpusu Powietrznego (Australian Air Corps – następca rozwiązanego 31 grudnia 1919 r. Army Air Corps) samolot Avro 504L, wyposażony w dwa pływaki (H3034), umieszczono na krążowniku liniowym Australia podczas rejsu z Adelajdy do Hobart i Sydney. Przed 29 września drugi wodnosamolot Avro 504L (H3042) zaokrętowano na krążowniku Melbourne i podczas rejsu do Nowej Gwinei odbyto szereg lotów (pierwszy 3 października, a ostatni 5 listopada). Próby wykazały, że silnik maszyny ma zbyt małą moc do pracy w warunkach tropikalnych. 31 marca 1921 r. utworzono Australian Air Force (w lipcu dodano prefiks Royal); Królewskie Siły Powietrzne Australii odpowiadały za wszystkie rodzaje lotnictwa wojskowego, w tym morskie. Dla tego komponentu zakupiono w 1921 r. 6 wodnosamolotów Fairey IIID – do Melbourne dotarły 7 listopada. Ze względu na ich rozmiary RAN poinformowała w grudniu 1922 r. Radę Lotniczą (Air Board, organ nadzorczy RAAF), że ten typ nie nadaje się jako samolot zaokrętowany australijskich krążowników lekkich. Trudności ze znalezieniem mniejszego samolotu spowodowały, że w czerwcu 1923 r. marynarka podjęła decyzję, aby nie wyposażać okrętów w samoloty, aczkolwiek od tego roku rozpoczęła szkolenie pilotów i obserwatorów, delegując ich do RAAF. W tym okresie nowo powstała służba hydrograficzna marynarki zajęła się sporządzaniem mapy Wielkiej Rafy Koralowej i w 1924 r. postanowiono użyć do fotografii lotniczej samolotu operującego w oparciu o okręt. Fairey IIID sprawdzono w warunkach tropikalnych w locie wokół Australii (13 822 km od 6 kwietnia do 19 maja 1924 r. z Point Cook), po czym w czerwcu w Sydney testowano załadunek i mocowanie na okręcie badawczym Geranium. W oparciu o port Townsville Geranium wraz z wodnosamolotem (A10-2) wykonywał operacje hydrograficzne w okolicach Rafy od sierpnia do końca 1924 r.
1 lipca 1925 r. RAAF utworzyło 101. eskadrę współpracy z flotą (Fleet Co-operation Flight) w Point Cook, początkowo korzystającą z pożyczonych od Szkoły Pilotów samolotów Fairey IIID. W tym czasie zamówiono w Wielkiej Brytanii sześć amfibii Supermarine Seagull III, które przybyły w czerwcu 1926 r. W tymże roku zakupiono jeszcze trzy maszyny, które dostarczono do Melbourne w styczniu 1927 r. Seagull III nosiły numery seryjne A9-1 do A9-9.
Pomiędzy wrześniem 1926 r. a grudniem 1928 r. trzy amfibie 101. eskadry fotografowały Rafę w oparciu o bazę w Bowen. Od czerwca 1928 r. obowiązywała umowa pomiędzy RAAF a RAN stanowiąca, że siły powietrzne dostarczają samoloty i pilotów do współpracy z flotą, lecz ta zapewnia obserwatorów i telegrafistów-strzelców pokładowych.

Przemysł zbrojeniowy

 ZOBACZ WSZYSTKIE

WOJSKA LĄDOWE

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Wozy bojowe
Artyleria lądowa
Radiolokacja
Dowodzenie i łączność

Siły Powietrzne

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Samoloty i śmigłowce
Uzbrojenie lotnicze
Bezzałogowce
Kosmos

MARYNARKA WOJENNA

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Okręty współczesne
Okręty historyczne
Statki i żaglowce
Starcia morskie

HISTORIA I POLITYKA

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Historia uzbrojenia
Wojny i konflikty
Współczesne pole walki
Bezpieczeństwo
bookusercrosslistfunnelsort-amount-asc