Sierpniowa uroczystość wręczenia certyfikatów pierwszym dwóm przeszkolonym na Saabach 340AEW załogom była także okazją do pierwszego kontaktu przedstawicieli mediów z nowymi nabytkami polskiego lotnictwa wojskowego.
W wydarzeniu uczestniczyli m.in. sekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Paweł Bejda, sekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Królestwa Szwecji Peter Sandwall, a także prezes i dyrektor generalny koncernu Saab AB Micael Johansson. Przedstawiciele obydwu stron zgodnie podkreślili w swych wypowiedziach doskonałą współpracę w wielu programach obronnych – należy pamiętać, że Saab jest jednym z większych europejskich dostawców uzbrojenia i sprzętu wojskowego dla Sił Zbrojnych RP.
Wśród najpoważniejszych transakcji po wejściu Polski do NATO można wymienić: kierowane pociski przeciwokrętowe RBS15 Mk3 (umowa z 2006 r.), laserowy system szkolenia poligonowego GAMER (umowa z 2021 r.), okręty rozpoznawcze Delfin (umowa z 2022 r.), używane samoloty Saab 340AEW (umowa z 2023 r.) czy najnowszą, zakup granatników Carl-Gustaf M4 (marzec 2024 r.).
Dla przedstawicieli mediów była to pierwsza okazja do bliższego zapoznania się z nowymi samolotami. Od momentu dostawy (marzec i czerwiec br.) maszyny wykonywały loty z 43. Bazy Lotnictwa Morskiego i były widywane na aplikacjach umożliwiających śledzenie ruchu lotniczego nad Polską. Dzięki temu wiadomo, że podczas lotów szkolno-treningowych realizowały loty m.in. nad północną i wschodnią Polską, w tym w pobliżu granicy z obwodem królewieckim oraz Białorusią.
Para Saabów 340AEW będzie stanowić nową jakość w krajowym systemie dozoru radiolokacyjnego. Pozwoli na budowę zdolności i doświadczeń, które później będzie można przenieść na docelowy system tej klasy.
Maszyny lądowały także m.in. w Międzynarodowym Porcie Lotniczym we Wrocławiu i w 42. Bazie Lotnictwa Szkolnego w Radomiu. Egzemplarz nr 3402 przechodził też prace serwisowe na terenie warszawskiego lotniska Okęcie. W lipcu sympatycy lotnictwa mieli okazję zobaczyć tę maszynę podczas „Dni dla fotografów”, zorganizowanych w 33. Bazie Lotnictwa Transportowego w Powidzu.
Niestety, zgodnie z obowiązującymi procedurami, nie było możliwości wejścia na pokład Saaba i zapoznania się z wyposażeniem kabiny pilotów oraz pomieszczenia operacyjnego. Należy zwrócić uwagę, że takich obostrzeń nie ma m.in. w międzynarodowej eskadrze wczesnego ostrzegania i dowodzenia NATO, która eksploatuje samoloty Boeing E-3A Sentry, często goszczące na otwartych pokazach, w tym w Polsce.
Przypomnijmy, umowa pomiędzy Saab AB i Agencją Uzbrojenia została podpisana 25 lipca 2023 r. i ma całkowitą wartość ok. 232 mln PLN netto. W tej kwocie znalazły się dwa używane, wyprodukowane w latach 1997–1998, samoloty Saab 340 AEW z radarami PS-890 Erieye, a także pakiet wsparcia logistyczno-szkoleniowego oraz niezbędne elementy wyposażenia naziemnego. Cała umowa ma zostać zrealizowana do końca 2025 r.
Pierwszy egzemplarz (3402, eks-006 podczas służby w Szwecji, eks-1331 w Zjednoczonych Emiratach Arabskich) został przebazowany z Linköping do Gdyni 6 marca br., a drugi (3401, eks-005, eks-1332) 10 czerwca. Docelowo obydwa mają stacjonować w 44. Bazie Lotnictwa Morskiego w Siemirowicach, jednak obecnie ich tymczasową bazą jest Gdynia. Najprawdopodobniej powodem tego stanu rzeczy jest fakt, że kaszubskie lotnisko przechodzi proces modernizacji – umowa w tej sprawie została zawarta w lipcu 2020 r. pomiędzy 17. Terenowym Oddziałem Lotniskowym w Gdańsku a STRABAG Sp. z o.o.
W jej ramach wykonawca realizuje: przebudowę nawierzchni drogi startowej, dróg kołowania i przyległych nawierzchni postojowych samolotów wraz z usprawnieniem oraz rozbudową systemu odprowadzenia wód opadowych, przebudowę oświetlenia nawigacyjnego drogi startowej i dróg kołowania, budowę oświetlenia płaszczyzn postoju samolotów. Jak wskazują ogólnodostępne zdjęcia satelitarne, obecnie do dyspozycji bazujących w Siemirowicach samolotów PZL M28B Bryza jest jedynie połowa pasa startowego (ok. 1000 m).
Najprawdopodobniej doświadczenia i kompetencje personelu 44. BLM w zakresie eksploatacji morskich samolotów patrolowych były jednym z argumentów rozlokowania Saabów 340AEW właśnie tam. Drugim była, nieoficjalnie, koncepcja wykorzystania maszyn jako pozahoryzontalnego stanowiska obserwacji obszaru Morza Bałtyckiego i wskazywania celów przeciwokrętowm pociskom kierowanym RBS15 Mk3 i NSM znajdującym się w uzbrojeniu okrętów i jednostek brzegowych Marynarki Wojennej.
Wkrótce ma rozpocząć się w Siemirowicach budowa hangaru postojowo-obsługowego wraz z niezbędną infrastrukturą. 29 lipca 17. Terenowy Oddział Lotniskowy rozstrzygnął postępowanie na wykonanie pierwszego etapu prac (opracowanie programu inwestycji dla zadania). Za 343 000 PLN brutto zrealizuje go Pracownia Projektowa SKEB S.K. Kołtun Sp.j. z Olsztyna.
Zobacz więcej w nowym wydaniu czasopisma Wojsko i Technika >>
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
