Prototyp (wóz testowy) Leoparda 2 z aktywnym systemem obrony Trophy HV – docelowy czołg otrzyma oznaczenie Leopard 2A7A1. Zwraca uwagę inny niż na pierwszych grafikach sposób montażu systemu.

Wojska lądowe Republiki Federalnej Niemiec wkrótce staną się kolejnym użytkownikiem aktywnego systemu obrony pojazdu Rafael Trophy HV. Zostanie on – przynajmniej początkowo – zamontowany na kilkunastu czołgach podstawowych Leopard 2, które w nowej wersji otrzymają oznaczenie Leopard 2A7A1.

Wyposażenie niewielkiej liczby czołgów podstawowych Leopard 2 niemieckich Heer w aktywny system ochrony pojazdu Trophy HV izraelskiej firmy Rafael Advanced Defense Systems związany jest z rolą, jaką Bundeswehra i Republika Federalna Niemiec mają odgrywać w NATO w 2023 r. Otóż Niemcy obejmą wówczas rolę lidera Połączonych Sił Bardzo Wysokiej Gotowości (Very High Readiness Joint Task Force, VJTF) Sojuszu Północnoatlantyckiego. VJTF powołano do życia podczas szczytu Paktu Północnoatlantyckiego w walijskim Newport we wrześniu 2014 r. Ich rdzeń stanowić ma brygada ogólnowojskowa, wspierana przez wydzielone komponenty lotnicze, morskie i wojsk specjalnych – ponadto NATO ma wystawiać ekwiwalent dwóch kolejnych brygad zdolnych do szybkiego wzmocnienia rdzenia VJTF w razie zaistnienia poważnego kryzysu. Republika Federalna Niemiec już dwukrotnie była państwem ramowym VJTF (w 2015 i 2019 r.) i zebrane wówczas doświadczenia nie nastrajały do optymizmu. Bundeswehra nie zdołała wystawić kompletnej brygady wojsk lądowych do realizacji przewidzianych zadań – każdorazowo tworzone zgrupowanie było doraźną zbieraniną pododdziałów (czasem wręcz pojedynczych żołnierzy) i sprzętu, „powyciąganych” z różnych związków taktycznych oraz oddziałów. W 2023 r. ma już być lepiej – „szpica” Bundeswehry miałaby zostać sformowana na bazie jednej z brygad wysokiej gotowości, a jej wyposażenie ma być z „najwyższej półki”. Podstawowym środkiem transportu piechoty zmechanizowanej mają być najnowsze SPz Puma (z czego co najmniej 41 zmodyfikowanych, z nowymi kamerami termowizyjnymi i systemami łączności), obronę przeciwlotniczą miałby zapewniać nowy mobilny system przeciwlotniczy SysFla (tzw. kwalifikowana obrona przeciwlotnicza), za świadomość sytuacyjną miałyby odpowiadać powietrzne bezzałogowce systemu HUSAR (Hocheffizientes Unbemanntes System zur Aufklärung mittlerer Reichweite), następcy systemów KZO i LUNA, i wiele innych systemów uzbrojenia oraz wyposażenia z listy „tego, co Bundeswehra ma najlepsze i najnowsze”.

Leopardy 2 Bundeswehry miały pierwotnie zostać wyposażone w system Trophy HV w związku z niemieckim przewodnictwem w VJTF 2023. Proces ten jednak odsunie się w czasie i do VJTF trafią „zwykłe” Leopardy 2A7V.

Dziś już wiadomo, że na pewno nie uda się w pełni osiągnąć założonych celów. Jest to efekt wieloletnich zaniedbań, jakich dopuściły się niemieckie władze federalne w kwestii obronności państwa i modernizacji sił zbrojnych (choć z drugiej strony Niemcy mogą się pocieszać, że u niektórych, nie tak wcale odległych terytorialnie sojuszników, jest gorzej…). Jednym ze sposobów na wzmocnienie VJTF 2023 miała być także modernizacja 17 czołgów Leopard 2A6A3, polegająca na wyposażeniu ich w aktywny system ochrony pojazdu, póki co importowany Trophy HV.

Leopard 2 z Trophy

Pierwsze oficjalne wzmianki o planowanym doposażeniu czołgów Leopard 2 Bundeswehry pojawiły się już jakiś czas temu, bo podczas Międzynarodowego Forum Pojazdów Opancerzonych 2019 (International Armored Vehicles Forum 2019) w Londynie, w styczniu 2019 r. Obecni na konferencji przedstawiciele Bundeswehry poinformowali, że do 2022 r. część niemieckich Leopardów 2 ma zostać wyposażona w aktywny system ochrony pojazdu Trophy HV, a wozy zostaną skierowane do VJTF 2023. Nie od razu za to ujawniono, która wersja Leoparda 2 spośród znajdujących się w służbie (A6, A6M, A6A3, A6MA3 lub A7V) zostanie w ten sposób doposażona. Co ciekawe, na towarzyszącej prezentacji animacji zaprezentowano… Leoparda 2A5, nie zaś którąś z nowszych wersji z armatą z lufą długości 55 kalibrów. Być może była to jakaś pozostałość po wcześniejszych przymiarkach do wyposażenia Leopardów 2 w Trophy – Federalne Ministerstwo Obrony rozważało bowiem zakup tego systemu (lub konkurencyjnego Iron Fist produkcji Elbit Systems) już wcześniej. Oficjalnie powodem zakupu aktywnego systemu ochrony do czołgów Leopard 2, który miałby zapewnić co najmniej częściową ochronę przed przeciwpancernymi pociskami kierowanymi i pociskami kumulacyjnymi granatników piechoty, były stosunkowo duże straty poniesione przez tureckie pododdziały uzbrojone w Leopardy 2A4 w Syrii w latach 2016–2017. Warto przy tym pamiętać, że Turcy używali wozów starszej wersji, dawno nieużywanej przez niemieckich pancerniaków, a ponadto wykorzystywali je na bakier z zasadami sztuki wojennej (w roli stałych punktów ogniowych, bez współpracy z piechotą itd.).

Tak czy inaczej, zgodnie z przyjętym harmonogramem, integracja i wstępne próby systemu miały się rozpocząć jeszcze w 2019 r., zaś finał tych przedsięwzięć miał przypaść na przełom 2020 i 2021 r. Doposażonych miało zostać 17 czołgów: 13 wozów miało stanowić uzbrojenie pojedynczej kompanii czołgów, cztery kolejne miały pozostać sprzętem rezerwowym.

Realizacja programu wydłużyła się. Czy powodem były problemy z integracją systemu z czołgiem czy kwestie finansowe, a może i to, i to – brak rzetelnych informacji. Podpisanie umowy z dostawcą planowano nie tak dawno na październik 2020 r. Ostatecznie jednak Komisja Budżetowa Bundestagu zatwierdziła środki na ten cel dopiero 27 stycznia 2021 r. Jest to standardowa dla niemieckiego parlamentu procedura, jeżeli wartość zakupu dla sił zbrojnych przekracza 25 mln EUR. W tym wypadku wartość kontraktu miała wynieść 120 mln EUR, z czego 40 mln EUR miał kosztować zakup samych systemów Trophy HV (łącznie 23 komplety wraz z wyposażeniem dodatkowym i 586 przeciwpociskami, częściami zamiennymi oraz usługami szkoleniowymi). Pozostała część kosztów jest związana z innymi zabiegami modernizacyjnymi. Doposażeniu poddane zostaną Leopardy 2A6A3 (choć nie do końca, o czym dalej), które po instalacji w Trophy HV otrzymają oznaczenie Leopard 2A7A1. Prace o wartości 80 mln EUR zrealizuje monachijska firma Krauss-Maffei Wegmann (KMW). Będzie ona odpowiedzialna za integrację wozów z nowym wyposażeniem i dostawę doposażonych czołgów. KMW przejmie od Federalnego Ministerstwa Obrony wieże czołgów (17 wież Leopardów 2A6A3 i jedną Leoparda 2 VT-ETB jako czołgu testowego), które ma zamontować na wyprodukowanych od podstaw podwoziach. Decyzja o produkcji nowych podwozi została podjęta ze względu na niezbędne zmiany w instalacji elektrycznej czołgu (m.in. konieczność zastosowania pomocniczego agregatu zasilającego). Czy w konstrukcji podwozia zajdą jakieś inne korekty w wyposażeniu lub opancerzeniu – nie wiadomo. Ponadto KMW dostarczy szereg innych elementów, które obejmuje pakiet: pojemniki do transportu i przechowywania elementów Trophy HV, stelaże do ich instalacji na czołgach oraz narzędzia i akcesoria, a także makiety gabarytowo-masowe.