Zaloguj

Amerykańskie krążowniki ciężkie typu Northampton cz.2

Krążownik Augusta na zdjęciu wykonanym 31 marca 1941 r. Na okręcie zainstalowano już osłony dla stanowisk armat uniwersalnych kal. 127 mm oraz platformy dla pojedynczych armat przeciwlotniczych kal. 76 mm.

Krążownik Augusta na zdjęciu wykonanym 31 marca 1941 r. Na okręcie zainstalowano już osłony dla stanowisk armat uniwersalnych kal. 127 mm oraz platformy dla pojedynczych armat przeciwlotniczych kal. 76 mm.

Do typu Northampton należało sześć jednostek: Northampton, Chester, Louisville, Chicago, Houston oraz Augusta. Wszystkie wzięły udział w działaniach drugiej wojny światowej, trzy z nich: Houston, Northampton i Chicago zostały utracone. Pozostałe przeniesiono do rezerwy wkrótce po zakończeniu działań wojennych, a w 1959 r. skreślono z listy floty i sprzedano na złom.

USS Northampton

Matką chrzestną prototypowego krążownika Northampton została żona byłego prezydenta Stanów Zjednoczonych Calvina Coolidge’a, który uprzednio był wieloletnim burmistrzem miasta Northampton. Po wejściu do służby okręt wyruszył w swoją dziewiczą podróż poprzez Atlantyk na wody Morza Śródziemnego. Po powrocie, pod koniec 1930 r. okręt został przydzielony do Sił Zwiadowczych (Scouting Force) Floty Atlantyku z bazą w Norfolk.
Kolejne dwa lata pokojowej służby to udział w licznych ćwiczeniach na wodach karaibskich czy w strefie Kanału Panamskiego, dorocznych manewrach floty zwanych „Fleet Problems” oraz okresowe przeglądy w stoczniach. W 1932 r. Northampton został skierowany na Zachodnie Wybrzeże Stanów Zjednoczonych z bazą w San Pedro. Pozostając w składzie Floty Pacyfiku aż do 1940 r. był okrętem flagowym 4. Dywizjonu Krążowników. W 1939 r. został skierowany do bazy w Pearl Harbor na Hawajach. Z końcem listopada 1941 r. krążownik wszedł w skład Task Force 8 z lotniskowcem Enterprise na czele wraz z krążownikami Chester i Salt Lake City. Zespół tych okrętów pod dow. wiceadm. Halsey’a opuścił Pearl Harbor 28 listopada i skierował się w kierunku wyspy Wake, gdzie z lotniskowca miały wystartować samoloty wzmocnienia dla tamtejszego garnizonu.
Wiadomość o japońskim ataku lotniczym na bazę Pearl Harbor 7 grudnia 1941 r. zastała okręty Halseya w odległości ok. 200 Mm od Hawajów. Wysłane na rozpoznanie wodnosamoloty z Northamptona napotkały japońskie myśliwce A6M Zeke, jednak udało im się ujść cało i powrócić na macierzysty okręt. Dopiero wówczas meldunek o tym fakcie dotarł do Halsey’a. Mimo zakrojonych na szeroką skale poszukiwań japońskich okrętów, Amerykanie następnego dnia musieli je zakończyć i powrócili do bazy.
Przez resztę grudnia i na początku stycznia 1942 r. Northampton pozostawał w składzie Task Force 8 Halsey’a wzmocnionego krążownikiem San Francisco, osłaniając działania lotniskowca Enterprise. Pod koniec stycznia TF-8 połączył się z TF-17 (lotniskowiec Yorktown) dowodzonym przez kontradm. Fletchera i ruszył w kierunku Wysp Gilberta i Marshalla. 31 stycznia Northampton oraz Salt Lake City a także kilka niszczycieli utworzyły samodzielny zespół operacyjny Task Group 8.1, którego zadaniem miało być ostrzelanie japońskich instalacji na wyspach następnego dnia.
Po powrocie do Pearl Harbor 5 lutego 1942 r. cała grupa bojowa Halsey’a wraz z Northamptonem została przemianowana na Task Force 16. Dziesięć dni później okręty TF-16 wyszły w morze kierując się w rejon wysp Wake i Marcus zajętych przez Japończyków. Ponieważ panowały fatalne warunki atmosferyczne na tych akwenach, Halsey zmuszony był odczekać do 24 lutego, kiedy to zespół krążowników pod dow. kontradm. Spruance’a (Northampton i Salt Lake City oraz dwa niszczyciele) przeprowadził ostrzał Wake. Kolejny ostrzał artyleryjski zespół Spruance’a miał wykonać 4 marca, gdzie celem była wyspa Marcus, jednakże ostatecznie wyspę zaatakowały samoloty pokładowe z lotniskowca Enterprise. Na Hawaje okręty powróciły 10 marca. W czasie niemal miesięcznego postoju na krążowniku nie tylko uzupełniano zapasy i amunicję, ale zainstalowano nowe działka przeciwlotnicze Oerlikona kal. 20 mm w liczbie 12 sztuk zamiast zdemontowanych karabinów maszynowych Browninga.

Northampton na zdjęciu z 16 października 1942 r. podczas prób holowania ciężko uszkodzonego lotniskowca Hornet w bitwie pod Santa Cruz.

Northampton na zdjęciu z 16 października 1942 r. podczas prób holowania ciężko uszkodzonego lotniskowca Hornet w bitwie pod Santa Cruz.

8 kwietnia 1942 r. wiceadm. Halsey otrzymał rozkaz wyjścia w morze całym zespołem Task Force 16. Niebawem doszło w pobliżu Oahu do spotkania z Task Force 18, którego trzon stanowił nowy lotniskowiec Hornet. Na jego pokładzie znajdowało się 16 dwusilnikowych bombowców armii typu B-25 Mitchell, które pod dowództwem płk. Jamesa Doolittle’a miały dokonać śmiałego i niespodziewanego ataku na stolicę Japonii Tokio oraz kilka innych miast. Okręty Task Force 18 zostały włączone do Task Force 16 a całością dowodził od tego momentu wiceadm. William F. Halsey. 17 kwietnia 1942 r., kiedy okręty znajdowały się około 1000 Mm od stolicy Japonii, w trudnych warunkach atmosferycznych wystartowało 16 bombowców B-25. Gdy tylko ostatnia maszyn wzbiła się w powietrze o godz. 9:27, Halsey natychmiast nakazał zmianę kursu i odwrót z prędkością 25 w, po czym 25 kwietnia zawinęły do Pearl Harbor.
Już 30 kwietnia okręty TF-16 wraz z krążownikiem Northampton wyszły w morze przyjmując kurs południowo-zachodni spiesząc z pomocą dla TF-17 (Yorktown i Lexington) pod dowództwem kontradm. Franka J. Fletchera. TF-17 miał za zadanie odparcia japońskiego ataku na Port Moresby w południowo-wschodniej części Nowej Gwinei, o czym Amerykanie dowiedzieli się z wyników pracy własnego wywiadu. Japończycy nie spodziewali się przeciwdziałania Amerykanów w tym rejonie i w konsekwencji doszło do pierwszej w historii bitwy lotniskowców, w starciu na Morzu Koralowym. Kiedy dobiegała ona końca 8 maja, lotniskowce Halsey’a spieszące z pomocą były w odległości ok. 450 Mm od okrętów Fletchera, w związku z czym wsparcie straciło sens. Wszystkie okręty powróciły do Pearl Harbor 26 maja 1942 r.
Pobyt w Pearl Harbor trwał zaledwie dwa dni. Amerykański wywiad, którego komórka w Pearl Harbor potrafiła częściowo odczytywać zaszyfrowane japońskie depesze ustaliła, że kolejnym celem potężnego ataku przeciwnika ma być wyspa Midway. W tej sytuacji adm. Nimitz podjął decyzję o szybkim przeciwdziałaniu. 2 czerwca TF-16 znajdująca się ok. 350 Mm na północny-wschód od Midway spotkała się z TF-17, grupą Yorktowna z kontradm. Fletcherem. Kiedy w dwa dni później jedna z patrolujących łodzi latających typu Catalina wykryła zespól japońskich lotniskowców, kontradm. Spruance po krótkiej naradzie na Enterprise zdecydował się zaatakować wszystkimi siłami lotniczymi Task Force 16. W ten sposób rozpoczęła się bitwa o Midway zakończona klęską Japończyków, którzy stracili w niej wszystkie cztery lotniskowce uderzeniowe zespołu wiceadm. Nagumo. Dodatkowo samoloty z Enterprise zatopiły krążownik japoński Mikuma. Amerykanie stracili jednak Yorktowna. Bitwa jednakże okazała się przełomem w wojnie na Pacyfiku.
Krążownik Northampton brał w niej udział cały czas osłaniając Enterprise i mimo prób ataków japońskich samolotów nie doznał żadnych uszkodzeń. Powrócił do Pearl Harbor 13 czerwca i tu otrzymał przydział do Task Force 17 z lotniskowcem Hornet. Pozostając w bazie na Hawajach poddany był przeglądowi i drobnym modernizacjom, podobnie jak lotniskowiec Hornet, w związku z czym nie uczestniczył w rozpoczęciu kampanii na Wyspach Salomona, co miało miejsce 8 sierpnia 1942 r.
TF-17 wyszedł w morze dopiero 17 sierpnia. Northampton stanowiąc eskortę Horneta wraz z Pensacolą, Salt Lake City oraz San Diego przybył w rejon Wysp Salomona 29 sierpnia. W dniu 11 września wszedł w skład Task Force 16 z lotniskowcem Wasp, a cztery dni później zespół amerykański stał się celem ataku japońskiego okrętu podwodnego I-19, który wystrzeliwszy salwę 6 torped uzyskał niebywałe efekty. Trzy torpedy trafiły lotniskowiec Wasp, który zatonął, jedna pancernik North Carolina a jedna, która przeszła niedaleko Northamptona trafiła niszczyciel O’Brien, który także utracono.
16 października Northampton uczestniczył jako eskorta Horneta w bitwie lotniskowców pod Santa Cruz. Lotniskowiec stał się obiektem zaciekłych ataków Japończyków i w rezultacie otrzymał kilka celnych trafień. Ogarnięty pożarami nabrał przechyłu i mimo tego, że próbowano go holować, co czynił m.in. Northampton, nie udało się okrętu uratować. Trafiony kolejną torpedą poszedł na dno. Krążownik po bitwie dotarł do bazy w Numei 30 października. Tam połączył się ponownie z grupą lotniskowca Enterprise, jednakże 16 listopada został odwołany i otrzymał przydział do Task Group 67.2.
Nocą 30 listopada okręty amerykańskie TG-67.2 z krążownikami Northampton, Minneapolis, New Orleans, Pensacola i Honolulu w eskorcie czterech niszczycieli starły się z japońskim „Tokyo Express”, czyli zespołem japońskich niszczycieli, które pod osłoną ciemności nocami dostarczały zaopatrzenie dla swoich wojska walczących na Guadalcanalu. Doszło do chaotycznego starcia zwanego bitwą u Przylądka Tassafaronga, która okazała się ostatnią dla krążownika Northampton. Mimo zaskoczenia i znacznej przewagi ogniowej Amerykanów, japońskie niszczyciele wykonały śmiały kontratak torpedowy w wyniku którego wiele śmiercionośnych „długich lanc”, czyli torped kal. 610 mm osiągnęło cel. Amerykańskie krążowniki New Orleans i Minneapolis trafione torpedami utraciły dziobowe części kadłubów, przez co zostały wyłączone z akcji na wiele miesięcy.
Ciosy otrzymał także Northampton. Dwie torpedy japońskie trafiły krążownik w prawą burtę w rejon rufowej maszynowni oraz w miejscu, gdzie była przestrzeń między maszynownią a komorami amunicyjnymi. Eksplozje nastąpiły równocześnie. Wybuchł pożar uszkodzonych zbiorników paliwa a do kadłuba w rejonie rufowej kotłowni zaczęła wdzierać się woda. Okręt szybko nabierał przechyłu i niebawem było jasne, że okrętu nie da się uratować. Około godziny drugiej w nocy padł rozkaz dowódcy kmdr. Kiddsa do opuszczenia okrętu, który pogrążył się ostatecznie w morskiej toni niemal pionowo wznosząc wysoko dziób o godz. 3:04. Wraz z okrętem zginęło 58 marynarzy.

USS Chester

Po wejściu do służby krążownik Chester wyruszył w dziewiczą podróż na wody Europy, gdzie zawinął m.in. do Barcelony, Neapolu, Konstantynopola i Gibraltaru. Po powrocie do Stanów Zjednoczonych wszedł w skład Sił Zwiadowczych Floty Atlantyku z dniem 6 marca 1931 r. Przez ponad rok brał udział w ćwiczeniach i manewrach na wodach karaibskich oraz w rejonie Kanału Panamskiego, po czym 31 lipca 1932 r. wyruszył na Zachodnie Wybrzeże Stanów Zjednoczonych zawijając do swojej nowej bazy w San Pedro. Tam wszedł w skład Floty Pacyfiku i wraz z jej okrętami uczestniczył w manewrach i ćwiczeniach. 9 kwietnia 1934 r. opuścił San Pedro i popłynął na Wschodnie Wybrzeże, gdzie brał udział w prezydenckiej rewii floty 31 maja. Powróciwszy do San Pedro przeszedł przegląd i ponownie wrócił do rutynowej służby.
25 września 1935 r. na pokład Chestera zaokrętował się ówczesny sekretarz marynarki, który korzystał z okrętu i gościnności jego załogi w czasie swojej podróży na Filipiny. Z tej wyprawy powrócił do San Francisco 14 grudnia. W niespełna rok później wyruszył z San Francisco zawijając niebawem do Charleston, gdzie 13 listopada 1936 r. dołączył do krążownika Indianapolis, który z prezydentem Rooseveltem na pokładzie odbył daleki rejs do portów Ameryki Południowej. Do San Pedro Chester powrócił w wigilię Bożego Narodzenia 1936 r. Wiosną 1937 r. krążownik uczestniczył w dorocznych manewrach floty „Fleet Problems XVIII” przeprowadzonych na rozległych przestrzeniach Pacyfiku od Hawajów aż po Alaskę. Rok później brał udział w manewrach „Fleet Problems XIX” rozgrywanych między Hawajami a Zachodnim Wybrzeżem Stanów Zjednoczonych.
Na swoją pierwszą modernizację Chester skierowany został na Wschodnie Wybrzeże. W jej trakcie (23 września 1940 – 21 stycznia 1941 r.) na krążowniku zainstalowany został radar CXAM. Po zakończeniu remontu okręt powrócił do bazy na Hawajach 3 lutego. Do listopada odbywał rejsy szkolne oraz eskortował transporty statków na wody Filipin. W chwili ataku Japończyków na Pearl Harbor 7 grudnia 1941 r. Chester znajdował się w składzie Task Force 8 osłaniając wraz z Northamptonem lotniskowiec Enterprise. 12 grudnia wodnosamoloty z krążownika wykryły w czasie patrolu japoński okręt podwodny, który atakowały nieskutecznie. W styczniu 1941 r. dołączył do Task Group 8.3, którą wiceadm. Halsey wydzielił ze swojej TF-8 i skierował do ostrzału zajętego przez Japończyków atolu Taroa. Po zakończeniu akcji Chester stał się obiektem ataku japońskich samolotów i otrzymał trafienie jedną bombą. Zginęło 8 członków załogi, a 38 odniosło rany. Okręt zawinął do Pearl Harbor 3 lutego 1941 r., gdzie został dokowany i poddany naprawom.
Po zakończeniu remontu Chester odbył podróż do San Francisco osłaniając konwój, po czym powrócił do Pearl Harbor, aby wejść w skład Task Force 17, której trzonem był lotniskowiec Yorktown. Niebawem okręty TF-17 opuściły Hawaje i skierowały się w rejon Wysp Salomona, gdzie Japończycy przygotowywali inwazję na Port Moresby i inne wyspy archipelagu. Doszło do pierwszej w historii bitwy morskiej, w której okręty nie widziały się wzajemnie i nie oddały do siebie ani jednego strzału, a wszelkie operacje wykonywało lotnictwo. Chester w czasie bitwy na Morzu Koralowym osłaniał lotniskowce. Po zatopieniu lotniskowca Lexington (CV-2), przyjął na swój pokład 478 członków jego załogi, którą następnie przetransportował na wyspy Tonga 15 maja 1942 r.
Po bitwie na Morzu Koralowym krążownik skierowano na remont do stoczni Mare Island Navy Yard w San Francisco, który zakończono 6 sierpnia 1942 r. Z tego powodu Chester nie wziął udziału ani w bitwie o Midway, ani w początkowej fazie inwazji na Guadalcanal, na południowym Pacyfiku pojawił się bowiem dopiero we wrześniu zawijając do bazy w Numei 21 września. Z początkiem października w składzie Task Force 62 osłaniał lądowanie piechoty na Funafuti (Wyspy Ellice’a). 20 października w czasie wykonywania rutynowego patrolu został storpedowany przez japoński okręt podwodny I-176. Torpeda trafiła w rejonie dziobowej maszynowni i kotłowni nr 3 powodując ich zalanie. Zginęło 11 ludzi, a 12 innych zostało rannych. Tylko dzięki nadludzkim wysiłkom ekip ratowniczych udało się utrzymać okręt na powierzchni i doprowadzić do bazy na Espiritu Santo. Tam połatano kadłub i skierowano krążownik do australijskiej stoczni w Sydney.
W grudniu 1942 r. okręt wyruszył w podróż do Stanów Zjednoczonych, gdzie w stoczni Mare Island Navy Yard poddany został remontowi i jednoczesnej modernizacji trwającej do października 1943 r. W czasie jej trwania przebudowany został pomost dowodzenia, a na szczycie masztu zainstalowano antenę radaru SK. Wymieniono także działka plot kal. 28 mm na skuteczniejsze Boforsy kal. 40 mm.

W czasie, kiedy krążownik ciężki Chester operował na wodach Aleutów w maju 1944 r., nosił trójkolorowy kamuflaż według schematu Ms-32/9D.

W czasie, kiedy krążownik ciężki Chester operował na wodach Aleutów w maju 1944 r., nosił trójkolorowy kamuflaż według schematu Ms-32/9D.

Po powrocie do służby odbył kilka rejsów na trasie Pearl Harbor – San Francisco a następnie skierowany został w rejon Wysp Marshalla, gdzie jego artyleria główna ostrzeliwała japońskie pozycje na Taroa, Wotje i Maloelap wspierając lądowanie piechoty morskiej. W dniach 18-20 listopada osłaniał lądowanie wojsk na wyspie Tarawa. Pierwsze miesiące 1944 r. Chester spędził na rutynowych patrolach w pobliżu amerykańskiej bazy Majuro, które zakończył 25 kwietnia 1944 r., po czym skierowany został do Stanów Zjednoczonych na kolejny remont przeprowadzony w okresie od 6 do 22 maja. Po remoncie krążownik dołączył do Task Force 94, który operował w rejonie wysp Adak (Aleuty).
W dniach od 13 do 26 czerwca 1944 r. okręt ostrzeliwał japońskie pozycje na wyspach Matsuwa i Paramushiru (Wyspy Kurylskie), po czym popłynął do Pearl Harbor zawijając do bazy 13 sierpnia. Niebawem ponownie wyruszył w morze, tym razem mając za cel wyspę Wake, którą w składzie Task Group 12.5 ostrzeliwał 3 września 1944 r. wraz z krążownikami Pensacola i Salt Lake City. W trzy dni później zawinął do Eniwetok, po czym skierowany został do bombardowania Wyspy Marcus 9 października. Dołączywszy następnie do Task Group 38.1 operował na wodach Filipin osłaniając lotniskowce w rejonie Luzonu i Samar w czasie trwania wielkiej operacji lądowania wojsk na plażach w Zatoce Leyte.
Od 8 listopada 1944 r. do 21 lutego 1945 r. Chester „zmiękczał” japońskich obrońców na wyspach Iwo-Jima oraz Bonin operując z bazy na Ulithi. Ogniem swej artylerii wspierał lądowanie marines na plażach Iwo-Jimy 19 lutego 1945 r. Niebawem został wycofany z linii i skierowany na swój ostatni remont i modernizację do stoczni Mare Island Navy Yard. W czasie tego remontu przebudowano nadbudówki rufowe, zainstalowano kratownicowy maszt wokół drugiego komina, skrócono o połowę maszt dziobowy i wzmocniono uzbrojenie plot oraz wyposażenie radarowe. Okręt był gotów do dalszej służby od 16 maja 1945 roku i skierowany został od razu w rejon Okinawy (Wyspy Riukiu), gdzie prowadził patrole do końca czerwca. W lipcu osłaniał operacje trałowania w delcie rzeki Jangcy, a po kapitulacji Japonii 2 września 1945 r. brał udział w osłanianiu lądujących sił okupacyjnych w dawnych japońskich bazach Ominato, Aomori i Hakodate oraz w październiku bazie Otaru.

Przemysł zbrojeniowy

 ZOBACZ WSZYSTKIE

WOJSKA LĄDOWE

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Wozy bojowe
Artyleria lądowa
Radiolokacja
Dowodzenie i łączność

Siły Powietrzne

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Samoloty i śmigłowce
Uzbrojenie lotnicze
Bezzałogowce
Kosmos

MARYNARKA WOJENNA

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Okręty współczesne
Okręty historyczne
Statki i żaglowce
Starcia morskie

HISTORIA I POLITYKA

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Historia uzbrojenia
Wojny i konflikty
Współczesne pole walki
Bezpieczeństwo
bookusertagcrosslistfunnelsort-amount-asc