Samochody pancerne, zwiadowcze i transportery opancerzone Polskich Sil Zbrojnych na Zachodzie 1939-1945

Inne niż czołgi, opancerzone wozy bojowe w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie odgrywały ogromną rolę. Gama ich typów i marek była dość szeroka; jeszcze większa była lista zadań, do których je przeznaczono i wykorzystywano. Kontynuujemy zapoczątkowaną w poprzednim numerze opowieść o historii samochodów pancernych (różnych typów i przeznaczenia) używanych przez żołnierzy PSZ na Zachodzie.

W angielskiej nomenklaturze wojskowej, dotyczącej samochodów pancernych, funkcjonowała grupa pojazdów określanych jako lekkie samochody zwiadowcze (LRC – Light Reconnaissance Car). Wozy te były używane również przez żołnierzy polskich, do różnych zadań. O samochodach LRC Standard Beaverette wspominałem powyżej, jako o wozach wchodzących w skład pociągów pancernych. Do grupy lekkich samochodów zwiadowczych zaliczały się również: kanadyjski GM Otter, LRC Humber, LRC Morris.
Samochody GM Otter budowano w kanadyjskich zakładach General Motors w latach 1942-1945. Ogółem wyprodukowano ich 1761 sztuk. Był to pojazd, którego konstrukcja opierała się na ciężarówce C15. W PSZ na Zachodzie samochodów GM Otter używał 12. Pułk Ułanów Podolskich, który po reorganizacji 2. Korpusu Polskiego w 1945 r. przekazał je 7. Pułkowi Ułanów Lubelskich. Kilkunastu wozów używały również kompanie saperów 2. Korpusu Polskiego.
Kolejnym wozem z omawianej grupy był LRC Humber – pojazd opancerzony, oparty na ramie luksusowego samochodu Humber Super Snipe z pewnymi modyfikacjami. W latach 1940-1943 wyprodukowano 3600 sztuk tych wozów, w kilku odmianach. W PSZ na Zachodzie LRC Humber używany był w oddziałach saperskich 1. Dywizji Pancernej oraz w 9. Pułku Ułanów Małopolskich 4. Dywizji Piechoty, po dwa wozy w każdym szwadronie rozpoznawczym.
Firma Humber produkowała kilka rodzajów samochodów pancernych: Scout Car (SC) Humber, Light Reconnaissance Car (LRC) Humber, Armoured Car (AC) Humber, a każdą z odmian w kilku wersjach (Mk). Często zdarza się, że w literaturze tematu wozy Humber określa się tylko słowami „samochód pancerny” bez dodatkowego określenia rodzaju i typu. Powoduje to czasami zamęt oraz mieszanie danych technicznych zupełnie innych wozów.
Polscy żołnierze używali również wozu LRC Morris, produkowanego przez firmę Morris Motor Company w latach 1940-1944. W tym okresie zbudowano ogółem 2200 sztuk tych pojazdów, w różnych odmianach. Niektóre modyfikacje kolejnych modeli wpływały znacząco na osiągi tego pojazdu, np. wersja Mk I miał napęd 4x2, a wersja Mk II – 4x4. W PSZ na Zachodzie wozów LRC Morris używały do szkolenia 12. Pułk Ułanów Podolskich, 15. Pułk Ułanów Poznańskich oraz Pułk Ułanów Karpackich. W 1. Dywizji Pancernej kompanie saperów przed wejściem dywizji do walk otrzymały po kilka wozów w wersji Mk II, które były używane przez dowódców plutonów i ich zastępców.
W odniesieniu do wozów bojowych w nomenklaturze armii brytyjskiej, która oficjalnie obowiązywała w PSZ na Zachodzie, występowały też pojazdy określane „Armoured car”, czyli po prostu – samochody pancerne. Były to najcięższe wozy z tej grupy pojazdów, przewidziane do działań bojowych. W oddziałach polskich z tego rodzaju wozów najliczniej występowały samochody: Staghound, M8 Greyhound, GM Fox, Guy, Humber i Daimler.
W lecie 1941 r. Departament Uzbrojenia rządu USA ogłosił przetarg na produkcję samochodu pancernego. W odpowiedzi przyszło kilka ofert, a wśród nich propozycja zakładów Chevrolet, które zgłosiły projekt 4-kołowego samochodu pancernego, oznaczonego T17E1. W listopadzie 1941 r., po wstępnej akceptacji projektu wozu T17E1, zlecono budowę dwóch egzemplarzy prototypowych. Po czterech miesiącach prototypy zostały przekazane wojsku i skierowane do badań poligonowych. W czasie kilkutygodniowych intensywnych testów ujawniono tylko kilka drobnych usterek, które producent szybko usunął. 16 czerwca 1942 r. samochód pancerny T17E1 został zatwierdzony do użytku i skierowany do produkcji seryjnej. Z powodów technologicznych wytwarzanie seryjne wozu T17E1 uruchomiono ze sporym opóźnieniem. Pierwsze samochody opuściły bramy fabryki dopiero w październiku 1942 r. Cała produkcja była przeznaczona dla Wielkiej Brytanii. W USA pozostało zaledwie kilka egzemplarzy.