Firma General Atomics Aeronautical Systems Inc. (GA-ASI) oblatała samolot bezzałogowy XQ-67A, zbudowany na potrzeby programu OBSS realizowanego przez laboratorium badawcze (AFRL) sił powietrznych Stanów Zjednoczonych (USAF).

Celem programu OBSS (Off-Board Sensing Station) jest budowa autonomicznego samolotu bezzałogowego pełniącego rolę tzw. platformy towarzyszącej, zwiększającej możliwości sensoryczne samolotów załogowych. OBSS jest częścią szerszego programu USAF zakładającego budowę tzw. współpracujących, bezzałogowych samolotów bojowych – CCA (Collaborative Combat Aircraft). Formalnie jest to kontynuacja realizowanego od 2016 r. przez AFRL programu LCAAT (Low Cost Attritable Aircraft Technologies), zakładającego wdrożenie rodziny tanich, „jednorazowych” samolotów bezzałogowych (LCAAS – Low Cost Attritable Aircraft Sytems). Program OBSS ruszył w październiku 2021 r., gdy AFRL przyznało wstępne kontrakty firmom: General Atomics oraz Kratos Unmanned Aerial Systems Inc. W lutym 2023 r. AFRL wybrało firmę General Atomics przyznając jej kontrakt na opracowanie latającego prototypu OBSS.

Na początku lutego 2024 r. firma General Atomics opublikowała pierwsze zdjęcia nowego samolotu bezzałogowego oznaczonego jako XQ-67A. Jest to jednosilnikowy, poddźwiękowy samolot odrzutowy o utrudnionej wykrywalności radiolokacyjnej. XQ-67A posiada umieszczony na grzbiecie wlot powietrza do silnika, podwójne usterzenie pionowe w kształcie mocno rozchylonej litery V oraz proste skrzydło. Konfiguracja płatowca przypomina tę zastosowaną przez firmę Kratos w samolocie bezzałogowym XQ-58A Valkyrie, oraz przez Boeinga w bezzałogowym pokładowym samolocie tankowania powietrznego MQ-25A Stingray. Samolot XQ-58A został opracowany w 2019 r. w ramach realizowanego również przez AFRL programu budowy tzw. taniego, „jednorazowego” demonstratora bojowego – LCASD (Low Cost Attritable Strike Demonstrator).

Samolot bezzałogowy XQ-67A podczas pierwszego lotu, który miał miejsce 28 lutego 2024 r. Fot. GA-ASI

Oblot XQ-67A miał miejsce 28 lutego br. na położonym niedaleko Palmdale w Kalifornii lotnisku fabrycznym General Atomics – Gray Butte Flight Operations Facility. Samolot wykonał przelot z wysuniętym podwoziem, zaliczając kilka zadań testowych. Według firmy General Atomics w budowie XQ-67A zastosowano koncepcję tzw. wspólnego rdzenia płatowca (ang. core), na bazie którego można budować inne wersje samolotu. Rdzeń obejmuje środkową część kadłuba z podwoziem i łożem silnika, na bazie którego można budować mniejsze lub większe płatowce. W przemyśle motoryzacyjnym na podobnej zasadzie, wykorzystując to samo podwozie można budować samochody różnego typu np. limuzyny czy vany.

Rysunek poglądowy opracowanej przez firmę General Atomics koncepcji „Gambit Core”. Rys. GA-ASI

Koncepcję tę, nazwaną „Gambit Core”, firma General Atomics zaprezentowała po raz pierwszy we wrześniu 2022 r. na potrzeby programu CCA. W ramach koncepcji Gambit zaprezentowano projekty czterech samolotów bezzałogowych zbudowanych na bazie tego samego rdzenia. „Gambit 1” ma być samolotem zwiadowczo-rozpoznawczym, „Gambit 2” ma przenosić uzbrojenie powietrze-powietrze i pełnić rolę „lojalnego skrzydłowego”, „Gambit 3” miałby pełnić rolę „agresora” na potrzeby szkolenia pilotów USAF, natomiast „Gambit 4”, o konfiguracji latającego skrzydła, to samolot rozpoznawczy dalekiego zasięgu. Pod koniec stycznia br. USAF przyznały firmie General Atomics wstępny kontrakt w programie CCA. Do programu zakwalifikowały się również takie firmy jak: Boeing, Lockheed Martin, Northrop Grumman oraz Anduril.

Pod koniec lutego br. laboratorium AFRL ujawniło również, że realizuje jeszcze jeden, bliźniaczy program nazwany OBWS (Off-Board Weapons Station). Samolot bezzałogowy opracowywany w ramach programu OBWS ma być szybszy i bardziej manewrowy niż ten budowany w ramach programu OBSS, ale o mniejszym zasięgu. Ma mieć też możliwość przenoszenia uzbrojenia ofensywnego.