Embraer KC-390 Millennium z bogatym zestawem wyposażenia dodatkowego, które obejmuje dwa zasobniki z giętkimi przewodami tankującymi pod skrzydłami, a także optoelektroniczny zasobnik obserwacyjno-celowniczy pod kadłubem.

Embraer C-390 Millennium podbija Europę

Druga połowa tego roku to ważny okres w historii programu średniego samolotu transportowego Embraer C-390 Millennium. Ta brazylijska konstrukcja, wbrew przypuszczeniom sporej części branżowych komentatorów, podąża drogą cywilnych maszyn producenta z São José dos Campos i sukcesywnie zdobywa nowe rynki także na Starym Kontynencie.

Wydawać by się mogło, że przysłowiowy „podział tortu” pomiędzy producentami w europejskim segmencie średnich samolotów transportowych został już dawno dokonany. Airbus kontynuuje produkcję i dostawy A400M Atlas zamówionych dotąd przez siedmiu członków NATO. Część państw eksploatuje i planuje zakupy kolejnych – nowych bądź używanych – maszyn Lockheed Martin C-130 Hercules (m.in. Rumunia, Polska czy Włochy).

Pomimo tego, dzięki elastycznej strategii negocjacyjnej i ofercie współpracy przemysłowej, a także konkurencyjnym parametrom operacyjnym swego samolotu, Embraer zawarł już w Europie dwa kontrakty (Portugalia i Węgry), a trzy kolejne państwa ogłosiły wybór C-390 Millennium jako nowego typu średniego samolotu transportowego dla swoich sił powietrznych.

Co należy podkreślić, w dwóch przypadkach mowa o wieloletnich użytkownikach Herculesów poprzedniej generacji, a w trzecim (Republika Czeska), decyzja o postawieniu na brazylijską konstrukcję zapadła po postępowaniu przetargowym, w którym w pokonanym polu znalazł się Airbus A400M.

Embraer C-390 Millennium podbija Europę

Opracowywany od początku obecnego wieku, z uwzględnieniem współczesnych potrzeb operacyjnych, rozwiązań technicznych i technologii (oblot 3 lutego 2015 r.), C-390 Millennium to wynik analiz i koncepcji rozwoju firmy Embraer S.A., której zarząd postanowił rzucić wyzwanie dwóm dominującym producentom w segmencie średnich wojskowych samolotów transportowych. Było to wynikiem oceny, która zakładała, że w ciągu najbliższych lat na świecie pojawi się zapotrzebowanie na ok. 700 maszyn tej klasy (wliczając w to rynek cywilny), a z różnych względów nie będą mogli zaspokoić go producenci rosyjscy, Lockheed Martin i Airbus. Dotychczas firmie z siedzibą w São José dos Campos udało się zdobyć zamówienia na 26 egzemplarzy dla trzech użytkowników.

Brazylijskie Ministério da Defesa zamówiło w 2014 r. 28 maszyn, jednak w efekcie cięć budżetowych liczba ta, przynajmniej na razie, została zredukowana do 19. Spośród nich dostarczono już sześć sztuk – pierwszą 4 września 2019 r., które wylatały do dziś ponad 10 000 godzin. Jak informuje producent, gotowość operacyjna sięgnęła 80%, a wskaźnik realizacji zadań to 99,5% (dane na podstawie 6000 godzin lotów operacyjnych przy nalocie ogólnym 8200 h).

Na przestrzeni ponad czterech lat maszyny wykonywały zadania zarówno na obszarze Brazylii, jak i wiele misji poza granicami kraju – m.in. ewakuując obywateli Brazylii z Izraela bądź przewożąc Brazylijczyków ewakuowanych z Ukrainy drogą lądową do sąsiednich państw do domu. Stanowią też ważny element mostu powietrznego łączącego Brazylię z placówkami naukowo-badawczymi na Antarktydzie.

Dzięki swoim parametrom operacyjnym C-390 zyskał duże uznanie wśród personelu latającego i technicznego Força Aérea Brasileira oraz innych części składowych sił zbrojnych tego południowoamerykańskiego kraju. Pozostałych siedem trafi do dwóch pierwszych odbiorców eksportowych – pięć zamówiła Portugalia, a dwa Węgry.

❚ Pierwsi odbiorcy zagraniczni

W przypadku Portugalii kwestia zamówienia brazylijskich maszyn była formalnością. W lutym 2010 r. władze w Lizbonie zadeklarowały zakup sześciu sztuk, a w grudniu 2011 r. zawarto z Embraerem umowę o udziale w rozwoju i produkcji C-390 o wartości 89 mln EUR. Te decyzje zaowocowały zacieśnieniem współpracy przemysłowej – firma OGMA Indústria Aeronáutica de Portugal stała się dostawcą komponentów dla Embraera i partnerem na poziomie prac inżynierskich.

W lipcu 2017 r. portugalskie władze autoryzowały zakup pięciu wielozadaniowych KC-390, a więc maszyn przystosowanych także do tankowania innych samolotów w powietrzu za pomocą układu z giętkim przewodem. Ostatecznie kontrakt, dotyczący dostawy pięciu egzemplarzy z opcją na szósty, został podpisany w sierpniu 2019 r. Pakiet obejmuje również wsparcie logistyczne przez 12 lat i dostawę symulatora. Całość wyceniono na 827 mln EUR. Pierwszy portugalski, a zarazem pierwszy dostarczony innemu użytkownikowi niż FAB, Embraer KC-390 Millennium został dostarczony 19 października tego roku. Kolejne mają trafiać na Półwysep Iberyjski w tempie jednego rocznie – umowa zakłada dostarczenie ostatniego do lutego 2027 r.

Zakup brazylijskich maszyn ma pozwolić na zastąpienie obecnie eksploatowanych samolotów Lockheed Martin C-130H/H-30 Hercules (obecnie cztery w linii) i uzupełnienie siedmiu lekkich Airbus C-295M.

Embraer C-390 Millennium podbija Europę

Drugim odbiorcą C-390 stały się – raczej nieoczekiwanie – Węgry, które zamówiły dwa egzemplarze w odmianie KC-390 z bogatym wyposażeniem dodatkowym (m.in. specjalistycznym pakietem medycznym Intensive Care Unit). Kontrakt, zawarty w listopadzie 2020 r. (jego prawdopodobna wartość to 230,6 mln USD) to ponoć wynik działań politycznych najważniejszych osób w Brazylii, które od 2019 r. prowadziły intensywne rozmowy z odpowiednikami na Węgrzech. Umowa była jednym z kluczowych punktów rozszerzenia współpracy pomiędzy obydwoma państwami. Obecnie pierwszy z węgierskich KC-390 znajduje się na zaawansowanym etapie montażu.

Zobacz więcej materiałów w pełnym wydaniu artykułu w wersji elektronicznej >>