Siły ukraińskie powstrzymują natarcie rosyjskie wzdłuż autostrady M03, gdzie w ciągu ostatnich dni wojska agresora nie poczyniły postępów, a walki utknęły na podejściach do wzniesień odgradzających agresora od Słowiańska i Kramatorska. Odepchnęły ponadto Rosjan od drogi Chromowe/Artemiwśke-Czasiw Jar, jednakże nie wpłynęło to na zwiększenie możliwości zaopatrywania Bachmutu. Ukraińcy mają także skutecznie blokować próby rozwinięcia rosyjskiego natarcia po zachodniej stronie kanału Doniec-Donbas na kierunku Konstantynówki. Rosjanom udało się nieznacznie zepchnąć jednostki ukraińskie w stronę m. Czasiw Jar od północy (Hryhoriwka) i północnego wschodu (Bohdaniwka), a także poczynić kolejne postępy w Bachmucie.

Z doniesień ukraińskiego Sztabu Generalnego wynika, że agresor przeciął linię kolejową na północ od Awdijiwki i wyszedł na północno-zachodnie obrzeża tego miasta (Ukraińcy mają się obecnie bronić w rejonie m. Berdyczi). Ponawiał także ataki na pozycje ukraińskie na zachód od Awdijiwki od południa (w rejonie m. Siewierne). Pod kontrolą obrońców pozostaje dziesięciokilometrowej szerokości pas na zachód od Awdijiwki, a przebiegająca przez jego środek główna obecnie droga zaopatrzenia miasta (przez m. Orliwka) znalazła się pod rosyjskim ostrzałem.

Niepowodzeniem miały się zakończyć kolejne próby rosyjskiego natarcia w zachodniej części Marjinki, na wschód od Siewierska i na południowy zachód od Kreminnej, a także na pograniczu obwodów ługańskiego i charkowskiego (w rejonie m. Nowoseliwśke). Według ukraińskich źródeł wojskowych ogólna liczba wrogich ataków na pozycje obrońców miała się zmniejszyć z poziomu 100 w dn. 17 marca do 63 dn. 19 marca. Wzrosła natomiast w rejonie Bachmutu, gdzie informowano o 27, a dwie doby później 35 rosyjskich starciach z wojskami agresora, a także w rejonie Awdijiwki i w Marjince, przy czym ostatnie dane liczbowe – 21 prób natarcia – dotyczą 17 marca. Źródła rosyjskie donosiły o kolejnych podejmowanych przez siły ukraińskie próbach rozpoznania bojem w obwodzie zaporoskim (głównie w rejonie Orechiwu) oraz działaniach dywersyjno-rozpoznawczych na pograniczu obwodów charkowskiego i ługańskiego (głównie w rejonie Kupiańska).

W przeprowadzonym przez Rosjan 18 marca ograniczonym ataku z wykorzystaniem dronów Shahed-136/131 trafione zostały skład paliwa w Nowomoskowsku na północno-wschodnich obrzeżach Dniepru oraz niesprecyzowane „obiekty niemieszkalne” w rejonie jaworowskim obwodu lwowskiego (najprawdopodobniej w obrębie poligonu jaworowskiego). Obrońcy informowali o zestrzeleniu 10 z 11 atakujących dronów (Sztab Generalny armii ukraińskiej) lub 11 z 16 (Dowództwo Sił Powietrznych). Rosjanie przeprowadzili także kolejne ataki rakietowe na Zaporoże oraz zaplecze ukraińskie w obwodach donieckim (po raz kolejny celem był Kramatorsk) i charkowskim (Wełykyj Burłuk). Artyleria i lotnictwo agresora kontynuowały ostrzał i bombardowania wzdłuż linii styczności i w rejonach przygranicznych. 18 marca lokalne dowództwo ukraińskie wskazywało na spadek w porównaniu z lutym liczby wrogich ostrzałów wyzwolonej części obwodu chersońskiego z poziomu 600 do 260-280 sztuk amunicji artyleryjskiej na dobę, co ma być skutkiem jej braku u Rosjan. 19 marca nastąpił ponowny wzrost do poziomu blisko 400 wystrzelonych pocisków. Artyleria ukraińska miała m.in. zniszczyć wrogie zgrupowanie w rejonie m. Nowotrojićke w okupowanej części obwodu chersońskiego.

17 marca Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK) w Hadze wydał nakazy aresztowania Władimira Putina i prezydenckiej pełnomocniczki ds. dziecka Marii Lwowej-Biełowej. Zarzuca im się odpowiedzialność za zbrodnie wojenne na Ukrainie związane z deportacją ukraińskich dzieci do Rosji. Wszystkie państwa które są stronami Rzymskiego Statutu MTK zostały prawnie zobowiązane do zatrzymania Putina i doprowadzenia go przed sąd (ze 123 państw, które zaakceptowały statut jedynie 60 dokonało jego ratyfikacji). Prezydent Zełenski postanowienie trybunału nazwał historyczną decyzją i punktem zwrotnym przybliżającym koniec agresji na Ukrainę. W opinii ukraińskiego wywiadu wojskowego wydanie nakazu aresztowania Putina będzie miało wpływ na zwiększenie podziałów w elicie kremlowskiej.

18-19 marca doszło do demonstracyjnej wizyty Putina w okupowanym Sewastopolu i Mariupolu. Miała ona charakter operacji informacyjnej mającej pokazać jego bezpośrednie zaangażowanie w działania wojenne i rozwiać obawy co do możliwości przeprowadzenia przez Ukrainę kontrofensywy.

18 marca Putin podpisał ustawę upraszczającą uznawanie w Rosji nieważności obywatelstwa ukraińskiego dla osób posiadających paszport Federacji Rosyjskiej. Zgodnie z przyjętymi zmianami ważność ustaje z dniem złożenia przez osobę stosownego oświadczenia w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych Federacji Rosyjskiej. Od tego momentu osoba, która złożyła taki wniosek, nie będzie w Rosji uważana za obywatela Ukrainy. Jednocześnie osoba ta musi powstrzymać się od posługiwania się ukraińskimi dokumentami. Tego samego dnia w Rosji weszła w życie ustawa o zaostrzeniu kary do 15 lat więzienia „za dyskredytowanie uczestników operacji specjalnej”. Zakazana jest krytyka nie tylko regularnej armii czy wyższych wojskowych, ale również oddziałów tzw. wagnerowców.

18 marca wiceminister obrony Ukrainy Hanna Malar zapewniła, że zmobilizowani nie są wysyłani na front bez wcześniejszego przygotowania. Wskazała, że rosyjska propaganda rozpowszechnia fałszywe informacje dyskredytujące przebieg mobilizacji informując, że świeżo powołani są rzekomo natychmiast wysyłani bez przeszkolenia w rejon Bachmutu. W rzeczywistości zmobilizowani, którzy nie odbyli służby wojskowej, są kierowani do ośrodków, w których szkolenie szeregowych i podoficerów odbywa się według skróconego harmonogramu, ale bez obniżania jakości. Dodała, że kobiety, w tym lekarki, nie są wcielane do wojska bez ich zgody.

19 marca Państwowa Służba Łączności ostrzegła, że rosyjscy hakerzy dodają złośliwy kod do oprogramowania dostępnego na pirackich portalach. Utrzymywaniu zagrożeń sprzyja fakt wykorzystywania przez administratorów systemów w państwach powstałych po rozpadzie ZSRS nielicencjonowanego software'u, w tym systemów operacyjnych. Instalując zhakowane oprogramowanie użytkownicy dają rosyjskim służbom wywiadowczym dostęp do wykorzystywanego sprzętu komputerowego.

Autorzy: Piotr Żochowski, Andrzej Wilk.

Źródło: Ośrodek Studiów Wschodnich im. Marka Karpia.